In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 77

Barak 43

Barak 62

Barak 61

Schouwburg

Barak 54

Barak 51

Barak 52

Barak 11

Barak 60

Barak 18

Barak 50

Barak 59

Barak 58

Barak 12

Barak 57

Barak 17

Aardappelkelder

Boulevard des Misères

Barak 96

Prikkeldraad kamp Westerbork

Kommandantur

Barak 95

Barak 53

Barak 16

Barak 49

Barak 48

Barak 47

Barak 56

Barak 55

Barak 19

Barak 3

Doorgangskamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Kappersafdeling kamp Westerbork

Barak 15

Barak 92

Barak 14

Barak 22

Barak 46

Barak 4

Opslagplaatsen kamp Westerbork

Barak 65

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Barak 45

Barak 91

Barak 24

Wasserij kamp Westerbork

Barak 44

Barak 90

Barak 89

Barak 23

Garages kamp Westerbork

Barak 88

Werkplaatsen kamp Westerbork

Barak 5

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Barak 6

Barak 32

Kampboerderij

Barak 31

Barak 63

Militair Kamp Westerbork

Barak 7

Barak 8

Barak 110

Barak 107

Familiebarakken kamp Westerbork

Woonoord Schattenberg

Barak 30

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Barak 72

Barak 9

Barak 10

Barak 29

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Barak 71

Barak 28

Barak 27

Barak 26

Barak 25

Schietbanen kamp Westerbork

Kantine kamp Westerbork

Barak 2

Barak 109

NSB-begraafplaats

Barak 70

Barakken gebouwd van 1942-1945

Fransche barakken kamp Westerbork

Speelplaatsen kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Barakken gebouwd van 1939-1942

Toko kamp Westerbork

Broeikas kamp Westerbork

Barak 35

Barak 108

Barak 69

Barak 20

SD-bunker

Van: Batavier, M. Aan: Ras-Batavier, Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-15 Onderwerp: verhuisbericht, bericht van adreswijziging. Betreft een verhuizing binnen kamp Westerbork van barak 71 naar barak 43.

Van: Batavier, M. Aan: Ras-Batavier, Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-15 Onderwerp: verhuisbericht, bericht van adreswijziging. Betreft een verhuizing binnen kamp Westerbork van barak 71 naar barak 43.

Briefkaart van M. Batavier aan mevrouw Ras-Batavier vanuit kamp Westerbork

Van: van As, A. Aan: de kampingezetenen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-15 Onderwerp: op uitzonderingen na (personeel keuken, ketelhuis, noodzakelijk medisch personeel en patiënten) moet iedereen zich melden in de Grote Zaal.

Van: van As, A. Aan: de kampingezetenen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-15 Onderwerp: op uitzonderingen na (personeel keuken, ketelhuis, noodzakelijk medisch personeel en patiënten) moet iedereen zich melden in de Grote Zaal.

Mededeling dat 'alle kampingezetenen' zich moeten melden in de Grote Zaal

Mededeling dat 'alle kampingezetenen' zich moeten melden in de Grote Zaal

Personen