Bij deze bron gaat het om in totaal 1177 aanvraagkaarten voor een 'identiteitsbewijs voor kinderen' van het Nederlandse Rode Kruis. Met opgaven van naam, voornamen, geboortedatum en geboorteplaats, woonplaats en adres, datum van binnenkomst en baraknummer. Deze kaarten zijn afkomstig uit het archief van het Nederlandse Rode Kruis (NRK) / Informatiebureau, 1914-1998 Gemeentelijk Inlichtingenbureau voor Joden Hulpsecretarie van de gemeente Westerbork, 1943-1945.
Informatie uit andere archieven
Sommige informatie die je op deze website kunt zien is afkomstig uit andere archieven. Op deze pagina vind je achtergrondinformatie over deze archieven en hoe wij de informatie uit deze bronnen verwerken.
Akten burgerlijke stand Nederland
In dit bronnenoverzicht zijn vooral gegevens en scans van overlijdensakten opgenomen, die in de afgelopen jaren via onlinebronnen zijn verzameld. Daarbij moet gedacht worden aan wiewaswie.nl, openarch.nl, maar ook de sites van de verschillende archieven zelf.
Auschwitz - inkomende transportlijst
Deze bron is een lijst met namen van mannen die op 16 juli 1942 vanuit Amersfoort en Westerbork werden gedeporteerd. Met bijgeschreven overlijdensdatum. Van deze lijst mogen geen kopieën worden verstrekt.
Van alle overige transporten vanuit Westerbork naar Auschwitz zijn géén lijsten aanwezig in het archief van het Auschwitz-Birkenau State Museum. Zoeken op persoonsgegevens is mogelijk via deze link.
Bevrijd in kamp Westerbork
Deze namenlijst is opgemaakt in april 1945 door het Centraal Registratiebureau voor Joden in Eindhoven met als titel “Lijst van Joden die zich nu nog te Westerbork bevinden’. Het origineel bevindt zich in het archief van het NIOD. Er zijn geen scans aanwezig.
Cartotheek kamp Westerbork
De zogenoemde Westerbork Cartotheek is een door kampgevangenen tijdens de oorlog getypte en alfabetisch naar achternaam gerangschikte lijst van bijna alle ooit uit het kamp gedeporteerde personen. De lijst is in het geheim gemaakt door gevangenen op de administratie, die aan het eind van de oorlog er rekening mee hielden dat de vertrekcartotheek vernietigd zou worden. Daarom namen ze de belangrijkste gegevens over, zoals naam, geboortedatum, laatste officiële woonadres en datum van vertrek uit Westerbork. De uitgetypte lijsten werden in een barak onder de grond verstopt. Na de bevrijding van het kamp werden de lijsten overhandigd aan de Canadese eenheid dit het kamp binnentrok. Die fotografeerde de lijsten en maakte twee afdrukken.
De originele lijsten zijn bij het NIOD en door de vochtige omstandigheden onder de barak deels aangetast. In deze bron zijn alleen gegevens overgenomen, er zijn geen scans beschikbaar.
Gemeente Westerbork Persoonskaarten
Dit zijn de gegevens afkomstig uit Persoonskaarten van inwoners (bevolkingsregister), 1936-1994, afkomstig uit het Bestuursarchief Gemeente Westerbork 1920-1988. Het gaat daarbij om de bevolkingsregistratie zoals deze in alle gemeenten werd bijgehouden. Deze kaarten bevatten gegevens van personen die officieel vanuit hun vorige woonplaats naar de gemeente Westerbork zijn verhuisd. Met zo’n 16.000 kaarten was dat slechts een klein deel van alle mensen die in kamp Westerbork hebben verbleven.
Vrijwilligers hebben in 2001 en 2002 de informatie op de kaarten in velden ingevoerd. De scans zijn niet beschikbaar, daarvoor moet contact worden opgenomen met de gemeente Midden-Drenthe. Zie ook hier.
Huwelijken in kamp Westerbork
In kamp Westerbork zijn officieel 530 huwelijken gesloten. De gegevens over deze huwelijken zijn in velden ingevoerd.
Van bijna elk huwelijk zijn zogenoemde huwelijkse bijlagen beschikbaar, oftewel akten en andere benodigde documenten voor het aangaan van een huwelijk, samengevoegd in een envelop. Deze documenten zijn afkomstig uit het Drents Archief, scans kunnen worden aangevraagd via info@drentsarchief.nl
Namenlijst Kazerne Dossin (Mechelen)
Kazerne Dossin was de Belgische tegenhanger van kamp Westerbork – een doorvoerkamp waar Joden werden samengebracht om te worden gedeporteerd. Onder de gedeporteerden waren velen met de Nederlandse nationaliteit. Soms woonden zij al decennia in België, andere zijn tijdens een vluchtpoging naar Zwitserland of Spanje opgepakt. Uit de namenlijst van de gedeporteerden, een uitgave van Kazerne Dossin, zijn door vrijwilligers de namen van de personen met de Nederlandse nationaliteit in onze personendatabase ingevoerd. Meer informatie en scans zijn hier beschikbaar.
Archieven Nederlandse Rode Kruis
In 2005 en 2006 hebben het Herinneringscentrum Kamp Westerbork en de afdeling Nazorg van Het Nederlands Rode Kruis een gezamenlijk scanproject opgezet. Daarbij zijn verschillende archieven met betrekking tot kamp Westerbork gedigitaliseerd en aan het Herinneringscentrum ter beschikking gesteld voor koppeling aan de personendatabase. Het belangrijkste archief was de Joodse Raad Cartotheek. In 2005 waren dat bijna 97 kaartenbakken die in Hooghalen met behulp van een aantal vrijwilligers scanklaar zijn gemaakt, waarna ze in het Herinneringscentrum door een bedrijf zijn gescand.
Een kopie van de Joodse Raadcartotheek is aan de Arolsen Archives ter beschikking gesteld, waar de kaarten online kunnen worden ingezien. Dat heeft te maken met een andere wetgeving dan de Nederlandse AVG, die de rechtstreekse openbaarmaking van de scans via een Nederlandse site niet toestaat.
Bij de persoonsgegevens is zichtbaar dat er materiaal over een bepaalde persoon in het archief van het Nederlandse Rode Kruis aanwezig is. Bij een aantal archieven zijn gegevensvelden ingevoerd, maar de scans zijn niet zichtbaar en ook niet via het Herinneringscentrum op te vragen. Daarvoor kan een aanvraag worden ingediend bij het Nationaal Archief. Ook heel handig is de gebruikersgids voor de Europese Collecties van het Rode Kruis.
Het overgrote deel van de registratiekaarten van kamp Westerbork is niet bewaard gebleven. Elke gevangene werd bij binnenkomst in kamp Westerbork geregistreerd. Deze registratiekaarten, de zogenoemde Zentralkartei was een administratie van de mensen in het kamp en hun status, kortom: of ze gedeporteerd konden worden of niet. Deze administratie bestond uit kaarten van mensen die al gedeporteerd waren, en gescheiden daarvan de administratie van de mensen die nog in het kamp aanwezig waren. De Zentralkartei is in september 1944 op last van de kampcommandant vernietigd. Daarom zijn alleen de kaarten bewaard gebleven van de joden die bij de bevrijding op 12 april 1945 nog in Westerbork waren. In het archief zijn van 972 personen de kaarten opgenomen, hiervan mogen geen scans worden verstrekt.
De kaarten zijn afkomstig uit het archief van Het Nederlandse Rode Kruis (NRK) / Informatiebureau, 1914-1998 Gemeentelijk Inlichtingenbureau voor Joden Hulpsecretarie van de gemeente Westerbork, 1943-1945 (Nationaal Archief).
De Centrale Europese Cartotheek (CEC) is aangelegd door afdeling C van het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis en was het grootste en belangrijkste kaartsysteem waarmee informatie over personen verzameld en geregistreerd werd. Er waren verschillende aanleidingen om een kaartje over een persoon aan te maken:
- De uitwerking van binnengekomen brieven en lijsten, voornamelijk lijsten van gedeporteerde personen. Per individu werd dan een kaartje opgemaakt met deze gegevens. NB. Niet alle lijsten werden op deze manier uitgewerkt. Dat er geen CEC-kaartje over iemand is, hoeft dus niet te betekenen dat er geen informatie over die persoon te vinden is.
- Het verwerken van een binnengekomen informatieverzoek over een persoon. Er werd een dossier aangelegd met de gevonden stukken over de betreffende persoon en vervolgens werd er een CEC-kaartje aangemaakt met een verwijzing naar het dossier.
- Er kon ook een CEC-kaartje aangemaakt worden in het kader van de vaststelling van de plaats en datum van overlijden van de persoon. Dit werd gedaan voor de Commissie tot het doen van aangifte van overlijden van vermisten, die na de oorlog was belast met het vergemakkelijken van het opmaken van overlijdensaktes van (vooral) gedeporteerde personen.
Zie voor verdere uitleg de gebruikersgids voor de Europese Collecties van het Rode Kruis.
Deze persoonsbewijzen zijn gedigitaliseerd in het kader van het project "Een naam en een gezicht" van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
Vermoedelijk zijn deze persoonsbewijzen ingeleverd op het moment dat men op transport werd gesteld vanuit Westerbork. Het gaat om in totaal 1591 personen. Zie ook hier.
Het gaat om in totaal 166 envelopjes, voorzien van de naam van de aanvrager en de naam van de vermiste, daarin één of meerdere portretfoto('s). De foto’s zijn bij het Rode Kruis ingeleverd door familie en vrienden, in de hoop zo te kunnen bijdragen aan de identificatie van vermisten. Zie ook hier.
Onderduik cartotheek West-Friesland
De 446 kaarten in deze bron bevatten gegevens over onderduikers in West-Friesland (Sneek en omgeving), met naam van contactpersoon verzet, een adres, een enkele keer ook voorzien van foto.
Persoonskaarten - Akten Burgerlijke Stand Nederland
Deze kaarten, afkomstig uit het Stadsarchief Amsterdam, bevatten persoonsgegevens van personen die officieel als inwoner van de gemeente Amsterdam waren ingeschreven.
Stadsarchief Amsterdam - Kaarten Joodse werkkampen
Deze bronnen zijn afkomstig uit het Stadsarchief Amsterdam, het archief van de Gemeentelijke Sociale Dienst en rechtsvoorgangers. In het onderdeel Cliëntendossiers zijn ‘Stamkaarten betreffende verplichte tewerkstelling in Nederlandse werkkampen van Joodse Amsterdammers’ ondergebracht (inv. 861-905). De scans zijn beschikbaar op de website van het Stadsarchief.
In de personendatabase zijn aan 2700 mannen werkkampkaarten gekoppeld en ook is zichtbaar in welk werkkamp ze waren ondergebracht.
Sterbebücher Auschwitz
De zogenoemde Sterbebücher van Auschwitz bevatten bijna 69.000 officiële overlijdensakten die tussen juli 1941 en december 1943 in het kamp zijn opgemaakt. Deze Sterbebücher zijn eind jaren tachtig (na de val van de muur) teruggevonden in een Russisch archief en waren vóór die tijd dus onbekend in Nederland. Veel van de namen in deze boeken hebben de officiële overlijdensdatum 30 september 1942, omdat niet bekend was dat er een andere overlijdensdatum was. Die 30e september is een hele algemene datum en meestal niet de feitelijke/daadwerkelijke overlijdensdatum. Dat heeft te maken met het feit, dat in Nederlandse overlijdensakten een specifieke datum genoemd moet worden. Maar omdat na de oorlog vaak de overlijdensdatum niet precies kon worden vastgesteld, werd gekozen voor een algemene datum – de laatste dag van een periode waarin de persoon in kwestie waarschijnlijk óf vermoord óf bezweken was. De Sterbebücher zijn in 1995 uitgegeven en zijn ook online te raadplegen.
