Veelgestelde vragen

Rectificatieverzoeken ontvangen we graag per mail: collecties@kampwesterbork.nl. Door de hoeveelheid mails die wij ontvangen, reageren we mogelijk niet persoonlijk.

Op deze website kun je voor het eerst een kijkje nemen in onze digitale collecties. We zijn hier achter de schermen nog druk mee bezig, maar we laten graag zien wat we nu al hebben. Je vindt naast foto's, documenten en andere collectiestukken ook veel aanvullende informatie over de geschiedenis van kamp Westerbork. Handig als je bijvoorbeeld onderzoek doet voor een scriptie of spreekbeurt, of als je gewoon nieuwsgierig bent. Als je op zoek bent naar informatie over specifieke personen, kun je ook zoeken op de naam in onze database met persoonsgegevens.

We bieden regelmatig online tutorials aan. Collectiemedewerker en ervaren zoekspecialist José Martin laat zien hoe je kunt zoeken binnen onze collecties. Daarnaast geeft ze tips voor het vinden van aanvullende informatie in andere archieven en informatiebronnen. We nemen ook graag de tijd voor specifieke zoekvragen. Voor actuele informatie over data verwijzen we je naar onze activiteitenkalender.

Deze video op YouTube bevat informatie over het ontstaan van onze collecties en het gebruik van deze website.

Als je via het zoekveld bovenaan zoekt op de naam van een persoon, kun je vinden welke personen met deze naam op de website staan. Je kunt alle delen van een naam in het zoekveld zetten (voornamen, tussenvoegsels en achternamen), in welke volgorde dan ook, maar je kunt ook zoeken op één van deze zoektermen. Als je op de zoekresultatenpagina klikt op een persoon, krijg je een pagina te zien met alle informatie die wij op dit moment in onze databases beschikbaar hebben.

Iedere persoon heeft op deze website een eigen pagina waar alle informatie over die persoon is verzameld. Deze informatie wordt op doorlopende basis aangevuld. Informatie die er nu nog niet is, kan er in de toekomst wel zijn. Maar voor het overgrote deel van de mensen die in Kamp Westerbork gevangen hebben gezeten tijdens de Tweede Wereldoorlog, hebben wij helaas heel weinig informatie. De meeste mensen verbleven maar kort in dit doorgangskamp.

In verband met de privacy zie je alleen de namen van mensen die zijn overleden of zijn geboren voor 1924. In de meeste gevallen zijn er ook gegevens te zien die zijn overgenomen van archiefbronnen die in externe archieven worden bewaard en die door het Herinneringscentrum zijn ingevoerd in de database. Soms hebben we een foto van de persoon en in een enkel geval ook documenten en voorwerpen. De meeste mensen verbleven echter maar kort in kamp Westerbork en werden kort na aankomst meteen alweer op transport gesteld naar de vernietigingskampen in het oosten. De database bevat nog geen informatie over personen uit andere periodes waarin Kamp Westerbork in gebruik was.

In de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog voerden de nazi's talloze discriminerende maatregelen in tegen de Joodse bevolking van Duitsland. Een van de meest symbolische en vernederende wetten was de naamswijzigingsverplichting van 17 augustus 1938. Volgens deze wet moesten alle Joodse mannen in Duitsland de voornaam Israel aannemen, terwijl Joodse vrouwen de naam Sara verplicht moesten dragen. Deze maatregel was niet slechts een administratieve ingreep, maar een doelbewuste poging om de Joodse bevolking te stigmatiseren en hun status als tweederangsburgers verder te onderstrepen.

De nazi-ideologie was gebaseerd op het idee van rassenzuiverheid en antisemitisme. Al vanaf het moment dat Hitler in 1933 aan de macht kwam, werden Joodse burgers systematisch uitgesloten van het Duitse openbare leven. Discriminatie op basis van ras werd gecodificeerd in wetten zoals de Neurenberger Wetten van 1935, die Joden hun burgerrechten ontnamen. De naamswijzigingswet van 1938 was een volgende stap in dit proces van isolatie en ontmenselijking.

Voor de nazi's dienden namen als middel om Joodse identiteiten openlijk zichtbaar te maken in officiële documenten, zoals paspoorten en identiteitskaarten. Dit maakte het eenvoudiger om Joden te identificeren en te controleren, maar ook om hen publiek te vernederen en hun status als "anders" binnen de samenleving te benadrukken.

De wet gold voor Joden die niet al een naam droegen die door de nazi's als "typisch Joods" werd beschouwd. Mensen waren verplicht om de extra naam Israel of Sara te gebruiken in alle officiële documenten en correspondentie. Bijvoorbeeld, een man genaamd Michael Rosenberg zou voortaan officieel bekendstaan als Michael Israel Rosenberg.

De gevolgen waren verstrekkend. De verplichting tot het aannemen van deze namen maakte het onmogelijk voor Joden om hun identiteit te verbergen. Het was een constante herinnering aan hun marginalisatie en een middel om hen verder uit de samenleving te drukken. Bovendien versterkte het sociale stigma en werden Joden kwetsbaarder voor discriminatie en vervolging.

Na hun vlucht naar Nederland werd door de Nederlandse ambtenaren de Duitse registratie van de voornamen overgenomen. Protesteren hielp niet, want zo stond het nu eenmaal in de officiële papieren, zo was het uitgangspunt.
Die ongewenste extra naam werd in eerste instantie na de oorlog ook overgenomen in de lijsten met slachtoffers. Het Herinneringscentrum Kamp Westerbork en het Joods Monument hebben in hun samenwerking in de afgelopen jaren deze ongewenste toevoegingen zoveel mogelijk verwijderd. Dit is gebeurd op basis van onderzoek in bronnen in binnen- en buitenland. Het kan voorkomen dat nog onterecht de voornaam Israël en Sara in onze gegevens staat. Laat het ons vooral weten, zodat we dit kunnen onderzoeken en aanpassen.

Van personen van wie wij niet zeker weten of ze zijn overleden en die minder dan honderd jaar geleden zijn geboren, tonen wij geen gegevens op deze website. Dit doen wij in verband met bescherming van de privacy. Daarom zijn niet alle personen in onze interne database zichtbaar op deze website. In een enkel geval kan het zijn, dat de persoon die je zoekt, nog niet in onze database is opgenomen.

Onze collectie bevat ook bronmateriaal en informatie over de naoorlogse bewoningsperiodes. Deze zijn (nog) niet digitaal doorzoekbaar. Bij specifieke vragen kun je het beste via de mail contact met ons opnemen.

Het aanleveren van aanvullende informatie kan via dit contactformulier.

Over veel onderwerpen die te maken hebben met het kamp schrijven wij informatieve teksten voor deze website. Dit werk is nog volop bezig. De teksten die af zijn, vind je door het onderwerp in te typen in het zoekveld bovenaan. Je vindt ook alvast de titels van teksten die nog niet af zijn, met een melding erbij dat wij daar nog aan werken. Uiteraard kun je ook al veel informatie vinden op andere websites of in publicaties.

Je kunt de meeste informatie zelf gemakkelijk vinden door in het zoekveld jouw onderwerp in te typen. We verwijzen je ook graag naar onze werkstukwijzer.

De gegevens op deze website worden dagelijks geactualiseerd. Als er nieuwe teksten beschikbaar zijn, worden deze meteen gepubliceerd.

Aanvullende foto's en documenten zijn altijd welkom. We beoordelen graag of deze in onze collectie passen en op dit platform beschikbaar kunnen worden gesteld. Neem contact met ons op via de mail.

Voor het gebruik van de foto's in een publicatie is toestemming nodig. Je kunt je aanvraag indienen via ons contactformulier.

Voor het gebruik van foto's en documenten in publicaties of voor andere doeleinden is toestemming nodig. Vul hiervoor ons contactformulier in. Na beoordeling van de aanvraag worden waar nodig afbeeldingen in betere resolutie beschikbaar gesteld.