In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Vrijgezellenbarakken kamp Westerbork

Jongerenbarakken kamp Westerbork

Verklaring van Seraphina Boas over de onderduik van dochtertje Esther.

Verklaring van Seraphina Boas over de onderduik van dochtertje Esther.

Verklaring van Seraphina Boas-Prins over onderduik van haar dochter Esther Ruth

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Boulevard des Misères

Executies verzetsstrijders in Westerbork

Crematies verzetsstrijders kamp Westerbork

Calendarium kamp Westerbork

1940

1989

1999

1998

2009

2007

1997

1996

1995

2004

2003

2002

2001

2000

1941

1969

1968

1967

1966

1965

1974

1973

1972

1971

1970

1980

1979

1978

1977

1976

1975

1984

1983

1982

1981

1942

1951

1949

1948

1958

1952

1957

1956

1955

1964

1963

1953

1962

1961

1960

1959

2010

1954

1945

2008

1946

2006

2005

2014

2013

2012

2011

2025

1947

2024

1937

1938

2016

2015

1933

1939

2021

2020

2019

2018

2017

1988

1987

1986

1985

2023

2022

1994

1993

1992

1991

1990

1943

1944

1935

1936

1934

1950

Van: Abt. Bev. B. St.&nbsp; Aan: Büro Dr. Wachtel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-20 Onderwerp: in het kamp gesloten huwelijken in de periode april/mei 1943.

Van: Abt. Bev. B. St.&nbsp; Aan: Büro Dr. Wachtel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-20 Onderwerp: in het kamp gesloten huwelijken in de periode april/mei 1943.

Lijst van gesloten huwelijken in kamp Westerbork in 1943

Van: Cantor, Maurits en Jettie Aan: Schlesinger, echtpaar Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-21 Onderwerp: achterkant voor het kunnen ophangen van een tekening van Alfred Roozendaal van de barakken 15 en 18. Op het stuk karton, oorspronkelijk een onderdeel van een margarinedoos, staat op de achterkant geschreven: Herrn &amp; Frau Schlesingern ‘ Erinnerung an Lager Westerbork’, Ihre dankbaren Maurits en Jetti Cantor, 21/7/1943.

Van: Cantor, Maurits en Jettie Aan: Schlesinger, echtpaar Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-21 Onderwerp: achterkant voor het kunnen ophangen van een tekening van Alfred Roozendaal van de barakken 15 en 18. Op het stuk karton, oorspronkelijk een onderdeel van een margarinedoos, staat op de achterkant geschreven: Herrn &amp; Frau Schlesingern ‘ Erinnerung an Lager Westerbork’, Ihre dankbaren Maurits en Jetti Cantor, 21/7/1943.

Verklaring bij een tekening dat als cadeau aan het echtpaar Schlesinger is gegeven

Verklaring bij een tekening dat als cadeau aan het echtpaar Schlesinger is gegeven

Personen