In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Foto gemaakt door Breslauer, Werner, Rudolf De Lagerkommandantur van kamp Westerbork Frau Hassel staat achter het bureau.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Mogelijk refereren de dennentakken naar het Joelfeest en is de foto rond het Joelfeest van 1942 of 1943 gemaakt.

Foto gemaakt door Breslauer, Werner, Rudolf De Lagerkommandantur van kamp Westerbork Frau Hassel staat achter het bureau.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Mogelijk refereren de dennentakken naar het Joelfeest en is de foto rond het Joelfeest van 1942 of 1943 gemaakt.

Foto van Frau Hassel in de Kommnadantur van kamp Westerbork

Kantinekaart Van: Gerzon, Sigbert Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 No. 1773

Kantinekaart Van: Gerzon, Sigbert Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 No. 1773

Kantinekaart van Sigbert Gerzon in kamp Westerbork

Van: Heertje, J. Aan: de kampcommandant interneringskamp Westerbork, Plaats: Apeldoorn Datum: 1945-06-09 Onderwerp: verzoek tot teruggave van een vleessnijmachine (er zijn genoeg NSB'er die eigenaar zijn van een slagerswinkel, voor het geval dat de snijmachine nog hard nodig is), onder dwang geleverd aan Kamp Westerbork met de toezegging dat in ruil daarvoor dhr. Heertje en zijn vrouw niet op transport gesteld zouden worden. Deze belofte is niet nagekomen. Mogelijk kwam het echtpaar daardoor wel in aanmerking voor transport naar Theresienstadt. Bladzijde 1 t/m 5: correspondentie hierover (bevestiging Erich Pinto). Bladzijde 6: verzoek om teruggave van goudsmidgereedschap, eigendom van L. Slier uit Rotterdam. Van: Slier,&nbsp; Datum: 1945-06-13 De instrumenten werden na zijn vertrek uit kamp Westerbork gebruikt door Edgar Fuld, die later ook uit kamp Westerbork werd gedeporteerd.

Van: Heertje, J. Aan: de kampcommandant interneringskamp Westerbork, Plaats: Apeldoorn Datum: 1945-06-09 Onderwerp: verzoek tot teruggave van een vleessnijmachine (er zijn genoeg NSB'er die eigenaar zijn van een slagerswinkel, voor het geval dat de snijmachine nog hard nodig is), onder dwang geleverd aan Kamp Westerbork met de toezegging dat in ruil daarvoor dhr. Heertje en zijn vrouw niet op transport gesteld zouden worden. Deze belofte is niet nagekomen. Mogelijk kwam het echtpaar daardoor wel in aanmerking voor transport naar Theresienstadt. Bladzijde 1 t/m 5: correspondentie hierover (bevestiging Erich Pinto). Bladzijde 6: verzoek om teruggave van goudsmidgereedschap, eigendom van L. Slier uit Rotterdam. Van: Slier,&nbsp; Datum: 1945-06-13 De instrumenten werden na zijn vertrek uit kamp Westerbork gebruikt door Edgar Fuld, die later ook uit kamp Westerbork werd gedeporteerd.

Brief van J. Heertje met het verzoek tot teruggave van een vleesmachine dat onder dwang aan kamp Westerbork is geleverd en een verzoek tot teruggave van goudsmidgereedschappen door Louis Slier

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 167 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Rittlewski, Louis geb. 20-10-69 overleden te Westerbork op 03-04-1943 op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 167 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Rittlewski, Louis geb. 20-10-69 overleden te Westerbork op 03-04-1943 op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Louis Rittlewski

Van: de Hoge Autoriteiten Aan: Backx-Buursma, A. Plaats: onbekend datum: onbekend Onderwerp: revisie van verbeurdverklaring.

Van: de Hoge Autoriteiten Aan: Backx-Buursma, A. Plaats: onbekend datum: onbekend Onderwerp: revisie van verbeurdverklaring.

Brief van 'Hoge Autoriteiten' aan A. Backx-Buursma

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1926-04-20 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1926-04-20 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Brief van Dowor Touf aan Levy Coster als dank voor zijn bijdrage aan de avond in het Oude Lieden Gesticht

Breslauer, W.R. Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Breslauer, W.R. Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Portret van een baby in kamp Westerbork

Armband Witte stoffen armband; In zwarte letters 'Taubstumm - Doofstom' Gedragen door Estella de Jong-Cohen. Zij kwam als doofstomme in mei 1943 in kamp Westerbork terecht. Haar man bleef in Amsterdam achter. Hij deed er alles aan om aan de hand van verklaringen en papieren zijn vrouw als gedoopte uit het kamp te krijgen. Alles moest voor Estella de Jong-Cohen (1914) worden opgeschreven. Kamp bevelen, mededelingen en andere berichten getuigen hiervan. Zelf liep ze met een armband door het kamp (drie stippen) en waarschijnlijk met een band waarop zowel in het Duits als het Nederlands staat dat ze doofstom was. Documenten tonen aan dat Estella bij de Reinigungsdienst van het ziekenhuis was ingedeeld.&nbsp; Eind juli 1943 werd Estelle vrijgelaten. Ze kon daardoor de brieven door haar man geschreven en alles wat ze ontvangen had aan materiaal van labels tot pakpapier mee terug naar huis nemen. &nbsp;

Armband Witte stoffen armband; In zwarte letters 'Taubstumm - Doofstom' Gedragen door Estella de Jong-Cohen. Zij kwam als doofstomme in mei 1943 in kamp Westerbork terecht. Haar man bleef in Amsterdam achter. Hij deed er alles aan om aan de hand van verklaringen en papieren zijn vrouw als gedoopte uit het kamp te krijgen. Alles moest voor Estella de Jong-Cohen (1914) worden opgeschreven. Kamp bevelen, mededelingen en andere berichten getuigen hiervan. Zelf liep ze met een armband door het kamp (drie stippen) en waarschijnlijk met een band waarop zowel in het Duits als het Nederlands staat dat ze doofstom was. Documenten tonen aan dat Estella bij de Reinigungsdienst van het ziekenhuis was ingedeeld.&nbsp; Eind juli 1943 werd Estelle vrijgelaten. Ze kon daardoor de brieven door haar man geschreven en alles wat ze ontvangen had aan materiaal van labels tot pakpapier mee terug naar huis nemen. &nbsp;

Een armband gedragen door Estella de Jong-Cohen

Foto van het gezin Kubascha (rechts), het echtpaar Friedmann en Josef Milecki in het midden. Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1940-1942 Onderwerp: bewoners in het kamp. De foto is vermoedelijk in barak 15 gemaakt.

Foto van het gezin Kubascha (rechts), het echtpaar Friedmann en Josef Milecki in het midden. Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1940-1942 Onderwerp: bewoners in het kamp. De foto is vermoedelijk in barak 15 gemaakt.

Foto van het gezin Kubascha, het echtpaar Friedmann en Josef Milecki in Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Bewijs van storting binnenlandse postwissel Storing van 1 gulden Datum: 1943-06-09 Bestemd voor: Zomerplaag, Henriette 571 Block 10 Internierungslager Amersfoort

Bewijs van storting binnenlandse postwissel Storing van 1 gulden Datum: 1943-06-09 Bestemd voor: Zomerplaag, Henriette 571 Block 10 Internierungslager Amersfoort

Bewijs van storting binnenlandse postwissel voor Henriette Zomerplaag

Kantinekaart Van: Allina, Kurt Stefan Plaats: Westerbork, kamp datum: 1944-1945 No. 0016

Kantinekaart Van: Allina, Kurt Stefan Plaats: Westerbork, kamp datum: 1944-1945 No. 0016

Kantinekaart van Kurt Stefan Allina in kamp Westerbork

Notitie - overzicht Morris Zomerplaag Beschrijving vanaf moment Hollandse Schouwburg tot en met repatriëring (1943-1945)

Notitie - overzicht Morris Zomerplaag Beschrijving vanaf moment Hollandse Schouwburg tot en met repatriëring (1943-1945)

Notities van Morris Zomerplaag

Van: Groot, de, Sarah Aan: Plaats: Amsterdam Datum: 1933-05-26 Onderwerp: dagelijks leven

Van: Groot, de, Sarah Aan: Plaats: Amsterdam Datum: 1933-05-26 Onderwerp: dagelijks leven

Brief van S. de Groot vanuit Amsterdam

Reisvergunning&nbsp; Afgegeven: 1944-05-30 te Amsterdam Van: Bosman, Alexander Betreft het reizen in de wagens van het Gemeentevervoerbedrijf van 27-5-44 tot 2-6-44

Reisvergunning&nbsp; Afgegeven: 1944-05-30 te Amsterdam Van: Bosman, Alexander Betreft het reizen in de wagens van het Gemeentevervoerbedrijf van 27-5-44 tot 2-6-44

Reisvergunning van Alexander Bosman

Bewijs van crematie Datum: 19-07-1943 Nr. 434 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pinkhof, Hermanus geb. 10-05-63 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 19-07-1943 Nr. 434 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pinkhof, Hermanus geb. 10-05-63 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hermanus Pinkhof

Programma op 31 augustus Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-31 Onderwerp: voetbal, cabaret, voordrachten en toespraken (door Dekker en Buijvoets) en dansen…voor het vrije personeel met vrouw of verloofde.

Programma op 31 augustus Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-31 Onderwerp: voetbal, cabaret, voordrachten en toespraken (door Dekker en Buijvoets) en dansen…voor het vrije personeel met vrouw of verloofde.

Programma voor Koninginnedag in Interneringskamp Westerbork

Van: Hakker, Ab Aan:&nbsp;Reina Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1942-08-17 Onderwerp: in Amsterdam is de toestand een grandioze sof; hoopt op een snel bezoek van Reina. De afleiding hebben ze nodig; verlangd naar vrede…; Ab was in Zeist en Utrecht en hij heeft een kilo pruimen opgegeten; in Mokum krijgen de Joden geen fruit en groente; iedereen heeft een Christengroetenbuurvrouw;…

Van: Hakker, Ab Aan:&nbsp;Reina Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1942-08-17 Onderwerp: in Amsterdam is de toestand een grandioze sof; hoopt op een snel bezoek van Reina. De afleiding hebben ze nodig; verlangd naar vrede…; Ab was in Zeist en Utrecht en hij heeft een kilo pruimen opgegeten; in Mokum krijgen de Joden geen fruit en groente; iedereen heeft een Christengroetenbuurvrouw;…

Brief van Ab Hakker aan Reina vanuit Amsterdam

Van: Els en Alfred Aan: Cor en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-09-16 Onderwerp: afschrift van brief Liesje; hopen dat vrees ongegrond is en dat zijn nog in Westerbork is; Siegfried heeft haar laten sperren op de Putkammer-lijst, omdat de Callmeyer-lijst wellicht geen bescherming meer bood….; net op tijd binnengekomen bij de Joodse Raad…

Van: Els en Alfred Aan: Cor en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-09-16 Onderwerp: afschrift van brief Liesje; hopen dat vrees ongegrond is en dat zijn nog in Westerbork is; Siegfried heeft haar laten sperren op de Putkammer-lijst, omdat de Callmeyer-lijst wellicht geen bescherming meer bood….; net op tijd binnengekomen bij de Joodse Raad…

Brief van Els en Alfred aan Corrie en Piet vanuit Amsterdam

Schema elektrische installatie, weersafhankelijke regeling&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Datum: 1958-06

Schema elektrische installatie, weersafhankelijke regeling&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Datum: 1958-06

Plattegrond van de elektrische installatie instalatie in het woonoord Schattenberg

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 162 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van Muzikant, Adèle geb. 04-10-66 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 162 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van Muzikant, Adèle geb. 04-10-66 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Adèle Muzikant

Van: Schol, J, commandant Aan: Hazewindus, F. U. Onderwerp: het geven van Engelse les aan kinderen ouder dan 14 jaar Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1940-08-02

Van: Schol, J, commandant Aan: Hazewindus, F. U. Onderwerp: het geven van Engelse les aan kinderen ouder dan 14 jaar Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1940-08-02

Brief van de commandant van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork aan de heer Hazewindus

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-11-17, No. 57&nbsp; Inhoud: Wijziging groepsindeling van DB4 en DB8 (kappers en fotografen); afscheiding Industrieterrein.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-11-17, No. 57&nbsp; Inhoud: Wijziging groepsindeling van DB4 en DB8 (kappers en fotografen); afscheiding Industrieterrein.

Lagerbefehl No. 57

Van: Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester in de houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1951-10-19&nbsp; Onderwerp: inzake afbraak van het crematorium te Westerbork. Machtiging voor afbraak.

Van: Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester in de houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1951-10-19&nbsp; Onderwerp: inzake afbraak van het crematorium te Westerbork. Machtiging voor afbraak.

Brief van Staatsbosbeheer aan de houtvester in de Houtvesterij Assen

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-05 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-05 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Briefkaart van A. Lierens en Jansje aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Van: Palache, Jules Aan: lieve allemaal Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-18 Onderwerp: niet verwacht nu in Westerbork te zitten; telegrammen verstuurd over aankomst; hopen dat Siegfried iets kan bereiken, anders moeten ze de grote reis aanvaarden; opsomming van wat ze nodig hebben…

Van: Palache, Jules Aan: lieve allemaal Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-18 Onderwerp: niet verwacht nu in Westerbork te zitten; telegrammen verstuurd over aankomst; hopen dat Siegfried iets kan bereiken, anders moeten ze de grote reis aanvaarden; opsomming van wat ze nodig hebben…

Brief van Jules Palache aan lieve allemaal vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 19-07-1943 Nr. 435 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Stibbe, Sara Dorothea geb. 26-05-82 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd. Let op: er is door de Burgerlijke Stand een foutief persoon op dit document gezet. Juiste persoon is gekoppeld.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 19-07-1943 Nr. 435 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Stibbe, Sara Dorothea geb. 26-05-82 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd. Let op: er is door de Burgerlijke Stand een foutief persoon op dit document gezet. Juiste persoon is gekoppeld.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Sara Stibbe

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-03-08, No. 69 Inhoud: Signalen voor de nieuwe werktijd; werk- en bezoektijden voor de verschillende kampinstellingen, polikliniek, specialisten, tandheelkundige polikliniek, kapsalon, badhuis, wasserij, kledingmagazijn

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-03-08, No. 69 Inhoud: Signalen voor de nieuwe werktijd; werk- en bezoektijden voor de verschillende kampinstellingen, polikliniek, specialisten, tandheelkundige polikliniek, kapsalon, badhuis, wasserij, kledingmagazijn

Lagerbefehl No. 69

Dienstwoningen. Dienstwoningen van het interneringskamp. Interneringskamp Westerbork, 1945. Huis nr. 7.

Dienstwoningen. Dienstwoningen van het interneringskamp. Interneringskamp Westerbork, 1945. Huis nr. 7.

Foto van een dienstwoning in het Interneringskamp Westerbork

Breslauer, W.R. Werken in de moestuin.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Op voorgrond een man met hoed tussen de planten (tabak) van de moestuin.

Breslauer, W.R. Werken in de moestuin.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Op voorgrond een man met hoed tussen de planten (tabak) van de moestuin.

Werken in de moestuin van het kamp

Gedeelte uit interview met Siegel, Shaul (Paul) Opgenomen door Mirjam Pinkhof-Waterman Datum: onbekend Onderwerp: Einzelhachsjara, onderduik met anderen, een maand kunnen uithouden, vervolgens naar Deventer gevlucht. de papieren van Shaul waren niet in orde, waardoor verdere onderduik volgde, ontdekt door de politie en overgebracht naar kamp Westerbork. De groep pioniers bleven zoveel mogelijk bij elkaar. In september 1943 worden de leden ouden dan 21 gedeporteerd; Palestina-certificaten; geen individuele vluchtpogingen, wachten op een algemeen reddingsplan. Transporten naar Bergen-Belsen; methode van ontvluchten via vrijwillige opgave voor transport om vervolgens te ontsnappen met valse Ausweisen voor werken buiten het kamp…Paul nam zo op 1 februari 1944 de benen. Joop Westerweel (verzetsgroep).

Gedeelte uit interview met Siegel, Shaul (Paul) Opgenomen door Mirjam Pinkhof-Waterman Datum: onbekend Onderwerp: Einzelhachsjara, onderduik met anderen, een maand kunnen uithouden, vervolgens naar Deventer gevlucht. de papieren van Shaul waren niet in orde, waardoor verdere onderduik volgde, ontdekt door de politie en overgebracht naar kamp Westerbork. De groep pioniers bleven zoveel mogelijk bij elkaar. In september 1943 worden de leden ouden dan 21 gedeporteerd; Palestina-certificaten; geen individuele vluchtpogingen, wachten op een algemeen reddingsplan. Transporten naar Bergen-Belsen; methode van ontvluchten via vrijwillige opgave voor transport om vervolgens te ontsnappen met valse Ausweisen voor werken buiten het kamp…Paul nam zo op 1 februari 1944 de benen. Joop Westerweel (verzetsgroep).

Interview met Shaul Siegel door Mirjam Pinkhof-Waterman

Cabaret. Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09 Toneelspeelsters op toneel voor een decor voorstellend een voedselpakket.&nbsp; De spelers zijn de Westerborkgirls en Camilla Spira&nbsp; Op voorgrond een bord met een gedicht/lied: Wenn ein paketchen kommt.....&nbsp; Tekst: Der text ist beinach literarisch, die Spira wird schon langsam arisch.

Cabaret. Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09 Toneelspeelsters op toneel voor een decor voorstellend een voedselpakket.&nbsp; De spelers zijn de Westerborkgirls en Camilla Spira&nbsp; Op voorgrond een bord met een gedicht/lied: Wenn ein paketchen kommt.....&nbsp; Tekst: Der text ist beinach literarisch, die Spira wird schon langsam arisch.

'Wenn ein paketchen kommt', een scene uit de revue Humor und Melodie

Van: Fuldauer, Henri Aan: Espinosa, L.J. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-10 Onderwerp: Henri is gezond; ontbrekende papieren uit Luxemburg nog niet ontvangen; stuur gauw weer een kaartje…

Van: Fuldauer, Henri Aan: Espinosa, L.J. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-10 Onderwerp: Henri is gezond; ontbrekende papieren uit Luxemburg nog niet ontvangen; stuur gauw weer een kaartje…

Briefkaart van Henri Fuldauer aan L.J. Espinosa vanuit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 63

Van: Visser, Bertie (dochter van Asser Visser) Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-13 Onderwerp: Omstandigheden thuis, razzia's

Van: Visser, Bertie (dochter van Asser Visser) Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-13 Onderwerp: Omstandigheden thuis, razzia's

Brief van Bertie Visser aan Asser Visser vanuit Amsterdam

Trouwboekje van Goudsmit, G.P. en Meijer, B.,&nbsp; afgegeven 1943-05-10 te Westerbork.

Trouwboekje van Goudsmit, G.P. en Meijer, B.,&nbsp; afgegeven 1943-05-10 te Westerbork.

Bewijs van trouwen van G.P. Goudsmit en B. Meijer te kamp Westerbork

Van: Metzelaar-Barmes, Stelleke Aan: Reina Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1942 Onderwerp: Stelleke zit in de put; ‘ze zijn ons aan het emigreren’; verschillende vrienden moeten morgen nacht en de nacht erna naar Duitsland vertrekken; de spreuk van Reina: ‘alles sal reg kom’, geldt niet meer voor de Joodse gemeenschap; wat de dag van morgen brengt is onbekend; Sal en Stelleke waren van plan te gaan trouwen, maar het helpt niets, nu gaan ze misschien uit elkaar; Stelleke is al haar optimisme kwijt; ze dankt Reina voor de leuke foto's; Ab en Moontje waren bij Reina…

Van: Metzelaar-Barmes, Stelleke Aan: Reina Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1942 Onderwerp: Stelleke zit in de put; ‘ze zijn ons aan het emigreren’; verschillende vrienden moeten morgen nacht en de nacht erna naar Duitsland vertrekken; de spreuk van Reina: ‘alles sal reg kom’, geldt niet meer voor de Joodse gemeenschap; wat de dag van morgen brengt is onbekend; Sal en Stelleke waren van plan te gaan trouwen, maar het helpt niets, nu gaan ze misschien uit elkaar; Stelleke is al haar optimisme kwijt; ze dankt Reina voor de leuke foto's; Ab en Moontje waren bij Reina…

Brief van Stelleke Barmes aan Reina en allemaal vanuit Amsterdam

Van: Acohen, Rozette Aan: Lohman, familie Plaats: Westerbork, kamp, barak 5, zaal 4. Datum: 1943-12-07 Onderwerp: &nbsp;Ro ligt in het ziekenhuis. Ze heeft iets aan haar maag; Ro zal een zegel sturen voor een pakje van 2 kilo; stuur de pakjes niet tegelijk, het is beter iedere week een pakje te ontvangen; tot 15 december kan het iop de oude manier gestuurd worden, vanaf 15 december is een pakketzegel nodig; aan de heer à Catan van Joodse Raad naast Geervliet (stuurt brieven en pakjes) vragen hoe ze het met het adres moeten doen; nog niets van de doorgestuurde familie gehoord, ze hebben er al naar geïnformeerd…

Van: Acohen, Rozette Aan: Lohman, familie Plaats: Westerbork, kamp, barak 5, zaal 4. Datum: 1943-12-07 Onderwerp: &nbsp;Ro ligt in het ziekenhuis. Ze heeft iets aan haar maag; Ro zal een zegel sturen voor een pakje van 2 kilo; stuur de pakjes niet tegelijk, het is beter iedere week een pakje te ontvangen; tot 15 december kan het iop de oude manier gestuurd worden, vanaf 15 december is een pakketzegel nodig; aan de heer à Catan van Joodse Raad naast Geervliet (stuurt brieven en pakjes) vragen hoe ze het met het adres moeten doen; nog niets van de doorgestuurde familie gehoord, ze hebben er al naar geïnformeerd…

Brief van Rozette Acohen aan de familie Lohman vanuit de ziekenbarak in kamp Westerbork

Personen