In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Onderduikplaatsen

Onderduik bij Kinderdagverblijf Kindjeshaven

Onderduik in Aalten

Onderuik in het Breyerhuisje in Nieuw-Vennep

Onderduik in Varsseveld

Onderduik in Enschede

Onderduikboerderij Enter

Het Stadskanaalster Achterhuis

Het Achterhuis

Onderduik in Nijverdal

Onderduik bij het Protestante Kindertehuis Breda

Onderduik in Heerlen

Onderduik bij de Pastorie van Garsthuizen

Onderduik bij de Psychiatrische Inrichting Beileroord

Corrie ten Boomhuis

Onderduik bij de familie Noordhof in Zwolle

Onderduik in Steenwijk

Onderduik bij Noorder Dierenpark Emmen

Onderduikboerderij van Cornelis Flokstra

Onderduikboerderij aan de Wiltsangh 29

Onderduikholen

Onderduikboerderij Marinus Post

Onderduik in de Breepleinkerk

Onderduik in Nieuwlande

Onderduik in Café Koster

Onderuikboerderij in Wijkersloot

Onderuik in Brunssum

Onderduik in de Noordoostpolder

Onderduik in Grubbenvorst

Onderduik in Zuid-West Friesland

Onderduik in de Zaanstreek

Onderduik in Nieuwehorne

Hervormde Kweekschool Amsterdam

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 12 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 8 februari 1944 - Auschwitz

Transport 21 april 1943 - Theresienstadt

Transport 21 september 1943 - Auschwitz

Transport 19 oktober 1943 - Auschwitz

Transport 16 november 1943 - Auschwitz

Transport 11 januari 1944 - Bergen-Belsen

Transport 18 januari 1944 - Theresienstadt

Transport 25 januari 1944 - Auschwitz

Transporten naar Auschwitz

Transporten naar Theresienstadt

Coseltransporten

Transport 7 september 1943 - Auschwitz

Transport 14 september 1943 - Auschwitz

Transport 14 september 1943 - Theresienstadt

Transporten naar Sobibor

Transport 1 juni 1943 - Sobibor

Transport 8 juni 1943 - Sobibor

Transport 29 juni 1943 - Sobibor

Transport 6 juli 1943 - Sobibor

Transport 13 juli 1943 - Sobibor

Transport 20 juli 1943 - Sobibor

Transport 24 augustus 1943 - Auschwitz

Transport 31 augustus 1943 - Auschwitz

Transport 18 mei 1943 - Sobibor

Transport 23 januari 1943 - Auschwitz

Transport 18 januari 1943 - Auschwitz

Transport 25 mei 1943 - Sobibor

Transport 5 februari 1944 - Ravensbrück

Transport 9 maart 1944 - Vittel

Transport 15 juli 1942 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Buchenwald

Oproep aan R. Gimbrere-Snoek, barak 62 Zij wordt verzocht om op 31-05-1943 om 14.30 uur naar de heer Molhuysen, Verwaltung II te komen. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-31

Oproep aan R. Gimbrere-Snoek, barak 62 Zij wordt verzocht om op 31-05-1943 om 14.30 uur naar de heer Molhuysen, Verwaltung II te komen. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-31

Oproep aan R. Gimbrere-Snoek

Van: Levie, Joseph Aan: Beste Benny&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-1944 Onderwerp: omstandigheden; vraag om toesturen van geld.

Van: Levie, Joseph Aan: Beste Benny&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-1944 Onderwerp: omstandigheden; vraag om toesturen van geld.

Brief van Jospeph Levie aan Benny Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Van: Hedwig, Jupp, N Aan: Estella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-06-28 Onderwerp: bedankt voor het pakket en mogelijk een dienstreis naar Amsterdam op 6 of 13 juli.

Van: Hedwig, Jupp, N Aan: Estella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-06-28 Onderwerp: bedankt voor het pakket en mogelijk een dienstreis naar Amsterdam op 6 of 13 juli.

Brief van Hedwig en Jupp N. aan Stella Pach vanuit Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Van: Eaton, Joseph Aan: Goldschmidt, Leon Datum: 1945-06 Onderwerp: het gaat goed met de familie Magnus. Ongerustheid is niet nodig. Voorlopig geen pakketjes meer sturen. Eaton stuurde dit telegram aan familie, nadat hij een brief uit Theresienstadt van het gezin Magnus had ontvangen. Later is (Joseph) Joe naar Theresienstadt gegaan. De familie Magnus had Theresienstadt toen al mogen verlaten.

Van: Eaton, Joseph Aan: Goldschmidt, Leon Datum: 1945-06 Onderwerp: het gaat goed met de familie Magnus. Ongerustheid is niet nodig. Voorlopig geen pakketjes meer sturen. Eaton stuurde dit telegram aan familie, nadat hij een brief uit Theresienstadt van het gezin Magnus had ontvangen. Later is (Joseph) Joe naar Theresienstadt gegaan. De familie Magnus had Theresienstadt toen al mogen verlaten.

Telegram van Joseph Eaton aan Leon Goldschmidt vanuit Duitsland

Van: L.A.A. Cohen (kamppolitie) Over: Cohen-Franken, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-17 Onderwerp: over het niet in het bezit zijn en het verlies van een persoonsbewijs; getuigen verklaringen van twee medegevangenen die Elisabeth van vroeger kenden….

Van: L.A.A. Cohen (kamppolitie) Over: Cohen-Franken, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-17 Onderwerp: over het niet in het bezit zijn en het verlies van een persoonsbewijs; getuigen verklaringen van twee medegevangenen die Elisabeth van vroeger kenden….

Proces-verbaal over het niet in het bezit zijn van een persoonsbewijs opgemaakt in kamp Westerbork

Proces-verbaal over het niet in het bezit zijn van een persoonsbewijs opgemaakt in kamp Westerbork

Personen