In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Dienstregeling (Horaire) tussen Les Avants en Bern.

Dienstregeling (Horaire) tussen Les Avants en Bern.

Dienstregeling tussen Les Avants en Bern.

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Van: Militair Commissaris voor de Provincie Drenthe Aan: Den heer Provincialen Voedselcommissie voor Drenthe Plaats: Te Velde Datum: 1945-05-17 Onderwerp: fouilleren kampbevolking, inbeslagname levensmiddelen, opmerking van Samuel Dresden.

Van: Militair Commissaris voor de Provincie Drenthe Aan: Den heer Provincialen Voedselcommissie voor Drenthe Plaats: Te Velde Datum: 1945-05-17 Onderwerp: fouilleren kampbevolking, inbeslagname levensmiddelen, opmerking van Samuel Dresden.

Brief van Militair Commissaris voor de Provincie Drenthe aan den heer Provincialen Voedselcommissie voor Drenthe

Van: Militair Commissaris voor den Provincie Drenthe Aan: Luitenant Buijvoets, J. Plaats: Assen Datum: 1945-04-30 Onderwerp: Toeslagen voor levensmiddelen voor bewaking (Binnenlandse Strijdkrachten) wegens zware arbeid.

Van: Militair Commissaris voor den Provincie Drenthe Aan: Luitenant Buijvoets, J. Plaats: Assen Datum: 1945-04-30 Onderwerp: Toeslagen voor levensmiddelen voor bewaking (Binnenlandse Strijdkrachten) wegens zware arbeid.

Brief van de Militair Commissaris voor den Provincie Drenthe aan kampcommandant J. Buijvoets

Specifieke groepen kampbewoners

Binnenlandse Strijdkrachten kamp Westerbork

Verzoek Van: Siertsema, T.W. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Te Velde Datum: 1945-05-12 Onderwerp: 50 paar schoenen voor bewakers in het Interneringskamp uit de voorraad van het kamp.

Verzoek Van: Siertsema, T.W. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Te Velde Datum: 1945-05-12 Onderwerp: 50 paar schoenen voor bewakers in het Interneringskamp uit de voorraad van het kamp.

Verzoek van T. W. Siertsema aan J. Buijvoets over schoenen voor bewakers van de Binnenlandse Strijdkrachten

Van: van Blokland, J.W., advocaat Aan: Buijvoets, familie Plaats: Amsterdam Datum: 1945-10-05 Onderwerp: gelukwensen met bevordering van luitenant Buijvoets tot kapitein. Volgens de schrijver een van de weinige bevorderingen bij het Militair Gezag op basis van prestatie. Hij was op weg naar kamp Westerbork om een toast op de bevordering uit te brengen, maar autopech verhinderde zijn aanwezigheid. Hij moest weer terug naar het Parkhotel in Assen.

Van: van Blokland, J.W., advocaat Aan: Buijvoets, familie Plaats: Amsterdam Datum: 1945-10-05 Onderwerp: gelukwensen met bevordering van luitenant Buijvoets tot kapitein. Volgens de schrijver een van de weinige bevorderingen bij het Militair Gezag op basis van prestatie. Hij was op weg naar kamp Westerbork om een toast op de bevordering uit te brengen, maar autopech verhinderde zijn aanwezigheid. Hij moest weer terug naar het Parkhotel in Assen.

Brief van J. W. van Blokland aan de familie Buijvoets vanuit Amsterdam

Van: Bosselaar, A. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-12-03 Onderwerp: handhaving ontslagverzoek. Wel bereid ontslag uit te stellen zodat voor een goede overdracht gezorgd kan worden.

Van: Bosselaar, A. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-12-03 Onderwerp: handhaving ontslagverzoek. Wel bereid ontslag uit te stellen zodat voor een goede overdracht gezorgd kan worden.

Brief van Dr. A. Bosselaar aan J.G. Buijvoets over uitstel van ontslag

Van: Baudoin, P, dr. Inspecteur van de R.G.D. Aan: Buijvoets , J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-11-28 Onderwerp: dr. Baudoin neemt per 1/12 1945 ontslag als waarnemend kamparts omdat hij geen beschikking krijgt over een auto. Handgeschreven opmerkingen.

Van: Baudoin, P, dr. Inspecteur van de R.G.D. Aan: Buijvoets , J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-11-28 Onderwerp: dr. Baudoin neemt per 1/12 1945 ontslag als waarnemend kamparts omdat hij geen beschikking krijgt over een auto. Handgeschreven opmerkingen.

Mededeling van Dr. P. Baudoin aan J.G. Buijvoets over zijn ontslag als arts in Interneringskamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Aan: As, van, A. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-16 Onderwerp: over nog niet ontvangen van verschillende lijsten welke op 18 april 1945 door Maj. Jamieson zijn gevraagd. Het gaat om de inventaris van het kamp.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: As, van, A. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-16 Onderwerp: over nog niet ontvangen van verschillende lijsten welke op 18 april 1945 door Maj. Jamieson zijn gevraagd. Het gaat om de inventaris van het kamp.

Brief van J. Buijvoets aan Aad van As in Interneringskamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Commandant Medische Dienst (Baudoin) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-12-02 Onderwerp: reactie op kritiek Dr. Baudoin.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Commandant Medische Dienst (Baudoin) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-12-02 Onderwerp: reactie op kritiek Dr. Baudoin.

Brief van J. Buijvoets aan de commandant van de Medische Dienst Dr. Baudoin

Van: Brinkman-Latour, J.M. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-12-02 Onderwerp: ook namens mej. zr. D. Vos, intrekken verzoek tot ontslag, met tekst en uitlleg. Het was een te snelle en ondoordachte actie geweest.

Van: Brinkman-Latour, J.M. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-12-02 Onderwerp: ook namens mej. zr. D. Vos, intrekken verzoek tot ontslag, met tekst en uitlleg. Het was een te snelle en ondoordachte actie geweest.

Brief van J.M. Brinkman-Latour aan J.G. Buijvoets over intrekken ontslagaanvraag

Van: Bosselaar, A. arts. e.a. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-11-30 Onderwerp: mededeling, leden van de medische dienst wensen m.i.v. 8-12-45 hun betrekking bij het kamp te beeindigen.

Van: Bosselaar, A. arts. e.a. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-11-30 Onderwerp: mededeling, leden van de medische dienst wensen m.i.v. 8-12-45 hun betrekking bij het kamp te beeindigen.

Mededeling van arts A. Bosselaar over het beëindigen van zijn contract en die van leden van de Medische Dienst

Van: Buijvoets, J.G./ Speijer, N. dr. Aan: Plaats: voormalig N.A.D. kamp Hooghalen/ Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-04-22 Onderwerp: medische verzorging.&nbsp; Lijst van medische middelen, die dringend nodig zijn. Een groot deel wordt vanuit kamp Westerbork geleverd. Medisch advies van arts Nico Speijer (oud-kampgevangene).&nbsp;

Van: Buijvoets, J.G./ Speijer, N. dr. Aan: Plaats: voormalig N.A.D. kamp Hooghalen/ Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-04-22 Onderwerp: medische verzorging.&nbsp; Lijst van medische middelen, die dringend nodig zijn. Een groot deel wordt vanuit kamp Westerbork geleverd. Medisch advies van arts Nico Speijer (oud-kampgevangene).&nbsp;

Lijst met noodzakelijke medicamenten voor drie weken voor het ziekenhuis van kamp Hooghalen

Dienstregeling van de tramlijnen in Den Haag Plaats: Den Haag Datum: 1942

Dienstregeling van de tramlijnen in Den Haag Plaats: Den Haag Datum: 1942