manuscript van Werner Stertzenbach geschreven in kamp Westerbork over de maand januari 1942

Manuscript
Van: Stertzenbach, Werner, gericht aan Stella Pach
Datum: 1942-01
Onderwerp: over de waarde van de mens; zelfreflectie; in de eetzaal van de barak zitten zo'n 80 mannen, je leert hun gewoonten kennen, ook in de slaapzaal; onderlinge gesprekken, waarvan herhalingen over het slechte eten, de politieke toestand, het noodlot en de nieuwste geruchten; geluk of ongeluk, een barakgenoot uit Wenen dient als voorbeeld. Deze man die steeds klaagt zal altijd ongelukkig en ontevreden blijven; wat de schrijver betreft: hij is gelukkig en ongelukkig tegelijk. Voorbeelden van geluk: een brief van zijn geliefde (Stella), een mooi winterlandschap of sneeuwbal gooiende jongens. Werner deed ook mee; een boek of muziek; tegenstelling: de domheid van mensen niet kunnen veranderen of de ellende van het moment tegen te gaan of niet bij Stella kunnen zijn; over de relatie tussen Stella en Werner; gedicht; ‘Ein Sonnenstrahl’, geschreven in de gevangenis van Leer, 20-02-1941; Onze Nacht, geschreven in kamp Westerbork op 11-01-1942;  weinig kunnen schrijven door te veel werk en koude omstandigheden, wel genoeg tijd om na te denken; behoefte aan en warme kleine kamer, op het moment een matig verwarmde zaal, ongezellig; Werner zou graag weer een normaal leven willen hebben, normaal wonen in een woning of  iets gemeenschappelijks met een kamer en een werkkamer voor ieder.