Wij zijn nog druk bezig met het verbeteren en uitbreiden van de informatie op deze website. Dat wat al klaar is, delen we hier graag.

Platform nog in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 44

Barak 45

Barak 14

Barak 13

Barak 12

Barak 11

Barak 10

Barak 9

Barak 8

Barak 7

Barak 6

Barak 5

Barak 4

Barak 3

Barak 2

Schietbanen kamp Westerbork

Waterzuivering kamp Westerbork

SD-bunker

Broeikas kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Speelplaatsen kamp Westerbork

Fransche barakken kamp Westerbork

NSB-begraafplaats

Strafbarakken

Transportbarakken kamp Westerbork

Commandantswoning

Dienstwoningen kamp Westerbork

Wegennet kamp Westerbork

Eerste ingang kamp Westerbork

Jongerenbarakken kamp Westerbork

Mannenbarakken kamp Westerbork

Vrouwenbarakken kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-03-25 Onderwerp: vriend J. is nog niet terug uit Scheveningen; Werner is ziek, hij heeft hoge koorts. De arts wilde hem naar het ziekenhuis brengen. Werner blijft liever in zijn eigen barak, waar de verzorging goed is, kameraden onder elkaar; verhuizing van getrouwde gesperde echtparen van de grote woonbarakken naar een kamertje in een familiebarak. Het leven wat zij dan hebben lijkt in tegenstelling tot zij die gedeporteerd worden te mooi; het schrijven van een brief in bed valt niet mee; Werner krijgt bericht dat Stella's nicht Sara Davidson-Pach is met haar drie kinderen in kamp Westerbork is terecht gekomen. Ze heeft nog geen bagage. Net nu ligt Werner ziek in bed.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-03-25 Onderwerp: vriend J. is nog niet terug uit Scheveningen; Werner is ziek, hij heeft hoge koorts. De arts wilde hem naar het ziekenhuis brengen. Werner blijft liever in zijn eigen barak, waar de verzorging goed is, kameraden onder elkaar; verhuizing van getrouwde gesperde echtparen van de grote woonbarakken naar een kamertje in een familiebarak. Het leven wat zij dan hebben lijkt in tegenstelling tot zij die gedeporteerd worden te mooi; het schrijven van een brief in bed valt niet mee; Werner krijgt bericht dat Stella's nicht Sara Davidson-Pach is met haar drie kinderen in kamp Westerbork is terecht gekomen. Ze heeft nog geen bagage. Net nu ligt Werner ziek in bed.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Meijerfeld, H. (schrijfmachinewerkplaats) Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-15 Onderwerp: inventarislijst Bedrijf V: ateliers, schoenmakerij, kleermakerij, administratie, leerbewerking, wasserij en de voorradige schrijfmachines.

Van: Meijerfeld, H. (schrijfmachinewerkplaats) Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-15 Onderwerp: inventarislijst Bedrijf V: ateliers, schoenmakerij, kleermakerij, administratie, leerbewerking, wasserij en de voorradige schrijfmachines.

Lijst van in het kamp aanwezige goederen en machinerieën kort na de bevrijding van het kamp

Van: Stranders, Louis en Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, familie Datum: 1942-12-25 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: drie pakjes ontvangen. Na elk ontvangen pakketje verstuurd de schrijfster een briefkaart om te bedanken voor de inhoud. Het toegestane maximum is vijf woorden. Officieel mogen ze een keer per maand schrijven op een briefkaart (12 regels). De kinderen hebben mazelen. Selly ligt al 11 dagen in het ziekenhuis. Ze staart, slaapt en herkent haar ouders niet. ‘Als Bettie tegen haar zegt: "daar is mammie’’, reageert ze helemaal niet (hoge koorts en diarree erbij). ‘Louis is erg mager geworden (65 kilo). Zolang je gezond blijft en pakketjes ontvangt is het goed, maar als je hier iets mankeert, wordt je niet gauw de oude’….

Van: Stranders, Louis en Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, familie Datum: 1942-12-25 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: drie pakjes ontvangen. Na elk ontvangen pakketje verstuurd de schrijfster een briefkaart om te bedanken voor de inhoud. Het toegestane maximum is vijf woorden. Officieel mogen ze een keer per maand schrijven op een briefkaart (12 regels). De kinderen hebben mazelen. Selly ligt al 11 dagen in het ziekenhuis. Ze staart, slaapt en herkent haar ouders niet. ‘Als Bettie tegen haar zegt: "daar is mammie’’, reageert ze helemaal niet (hoge koorts en diarree erbij). ‘Louis is erg mager geworden (65 kilo). Zolang je gezond blijft en pakketjes ontvangt is het goed, maar als je hier iets mankeert, wordt je niet gauw de oude’….

Brief van Louis en Rosette Stranders aan de familie Gosschalk vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum:&nbsp;1943-02 Onderwerp: iemand namens de bagageafdeling komt Werner zeggen dat er een pakket voor Lea Pach-Matteman is aangekomen. De kleren zullen retour gaan. Dit kan niet wat betreft de levensmiddelen. Deze zullen met toestemming van Werner worden verspreid onder een aantal strafgevallen. Stella moet Werner op de hoogte houden of de leren inderdaad weer retour komen. (Lea is kennelijk al doorgestuurd).

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum:&nbsp;1943-02 Onderwerp: iemand namens de bagageafdeling komt Werner zeggen dat er een pakket voor Lea Pach-Matteman is aangekomen. De kleren zullen retour gaan. Dit kan niet wat betreft de levensmiddelen. Deze zullen met toestemming van Werner worden verspreid onder een aantal strafgevallen. Stella moet Werner op de hoogte houden of de leren inderdaad weer retour komen. (Lea is kennelijk al doorgestuurd).

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Personen