In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Waterzuivering kamp Westerbork

Oude waterzuivering

Transporten buiten kamp Westerbork

Het Verloren Transport

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Terugkeer en opvang

Gezinshereniging

Repatriëring bevrijdde concentratiekampgevangenen

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 25 mei 1943 - Sobibor

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Hollandsche Schouwburg

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-05-24, No. 35&nbsp; Inhoud: Uitgaand transport van 25 mei 1943, afwikkeling van de bagage; betrokkenheid van de Fliegende Kolonne (FK) en de Ordedienst (OD).

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-05-24, No. 35&nbsp; Inhoud: Uitgaand transport van 25 mei 1943, afwikkeling van de bagage; betrokkenheid van de Fliegende Kolonne (FK) en de Ordedienst (OD).

Lagerbefehl No. 35

Vluchtelingenkampen

Vluchtelingenkamp Reuver

Naziconcentratiekampen

Kamp Erika

Plaatsen in kamp Westerbork

Van: Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1927-12-31 Onderwerp: verklaring dat Fritz werkzaam is geweest voor deze fabriek in de periode 1924-1927.

Van: Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1927-12-31 Onderwerp: verklaring dat Fritz werkzaam is geweest voor deze fabriek in de periode 1924-1927.

Getuigschrift dat Fritz Tauber werkzaam is geweest in Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien

Tröbitz

Ravensbrück

Kamp Raguhn

Kamp Praag

Kamp Pölitz

Kamp Sangerhausen

Kamp Sandbostel

Kamp Sakrau

Doorvoerkampen

Sachsenhausen

Strafkampen

Kamp Büchen

Kamp Senftenberg

Kamp Brünnlitz

Kamp Seibersdorf

Kamp Wittenberge

Kamp Breslau

Kamp Schweringen

Kamp Breendonck

Kamp Wittstöck

Kamp Schwarzheide

Kamp Bobrek

Kamp Schotterwerk

Kamp Blizyn

Kamp Schoppinitz

Kamp Schömberg

Kamp Burggraben

Kamp Bunzlau

Sobibor

Kamp Buna

Kamp Wöbbelin

Kamp Slonsk

Buchenwald

Kamp Siemianowitz

Kamp Dornhau

Kamp Trawnitz

Dachau

Kamp Wüstegiersdorf

Kamp Tränke

Kamp Christianstadt

Theresienstadt

Kamp Chelmek

Kamp Szczedrzyk

Kamp Checkowitz

Kamp Stutthof

Kamp Cham

Kamp Sint-Truiden

Kamp Spytkowice

Kamp Sosnowitz

Kamp Ebensee

Kamp Dyhernfurth

Kamp Dorohusk

Kamp Zeitz

Treblinka

Kamp Zschipkau

Kamp Warschau

Kamp Weimar

Kamp Wetterfeld

Kamp Wiesau

Coselkampen

Emslandlager

Kamp Tschernowitz

Kamp Vaihingen

Kamp Venusberg

Kamp Vittel

Kamp Vught

Kamp Waldenburg

Gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel

Kamp Kratzau

Kamp Schoemberg

Kamp Klettendorf

Kamp Niederkirch

Kamp Niemtz

Kamp Reigersfeld

Kazerne Dossin

Kamp Annaburg

Kamp Annaberg

Kamp Sackenhoym

Kamp Stara Kuznica

Kamp Allach

Auschwitz II

Auschwitz I

Kamp Augsburg

Kamp Bisingen

Kamp Anhalt

Kamp Biberach

Kamp Beuthen

Kamp Bernhausen

Bergen-Belsen

Kamp Beendorf

Kamp Bad-Warmbrunn

Auschwitz III

Kamp Blechhammer

Kamp Bismarckhütte

Kamp Amersfoort

Kamp Landeshut

Kamp Krenau

Kamp Köningshütte

Kamp Kochanowitz

Van: Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1927-08-13 Onderwerp: beëindigen van Fritz Tauber zijn dienstverband.

Van: Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1927-08-13 Onderwerp: beëindigen van Fritz Tauber zijn dienstverband.

Getuigschrift over het beëindigen van Fritz Tauber zijn dienstverband

Van: republik Osterreich, Bundeshaupstadt Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1926-03-31 Onderwerp: betreft burgerschap, lid van de Oostenrijkse gemeenschap van Fritz Tauber.

Van: republik Osterreich, Bundeshaupstadt Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1926-03-31 Onderwerp: betreft burgerschap, lid van de Oostenrijkse gemeenschap van Fritz Tauber.

Heimatschein van Fritz Tauber

Van: ELIN Apparatefabrik Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1938-07-20 Onderwerp: Fritz is al meer dan 10 jaar in de fabriek werkzaam als zelfstandige constructeur.

Van: ELIN Apparatefabrik Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1938-07-20 Onderwerp: Fritz is al meer dan 10 jaar in de fabriek werkzaam als zelfstandige constructeur.

Getuigschrift van ELIN Apparatefabrik over het dienstverband van Fritz Tauber

Getuigschrift voor Refendar Walter Kauffmann werkzaam geweest in Alfeld/Leine.

Getuigschrift voor Refendar Walter Kauffmann werkzaam geweest in Alfeld/Leine.

Getuigschrift voor Refendar Walter Kauffmann werkzaam geweest in Alfeld/Leine

Van: Meta (Loeb-Spiegel, M.) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-10 Onderwerp:&nbsp;Meta spreekt dank uit voor het verrukkelijke pakje. Met de vleesballen in jus is een feestmaal aangericht waar ook de buren van meegenoten hebben. Treurig nieuws is dat paps sinds twee dagen een inzinking heeft met hoge koorts. Er zijn grote zorgen en daarom komt er een internist naar hem kijken. Met de brief stuurt Meta een nieuw pakketzegel mee.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, M.) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-10 Onderwerp:&nbsp;Meta spreekt dank uit voor het verrukkelijke pakje. Met de vleesballen in jus is een feestmaal aangericht waar ook de buren van meegenoten hebben. Treurig nieuws is dat paps sinds twee dagen een inzinking heeft met hoge koorts. Er zijn grote zorgen en daarom komt er een internist naar hem kijken. Met de brief stuurt Meta een nieuw pakketzegel mee.&nbsp;

Brief van Esther en Geertruida Davids aan Sophia van Slochteren vanuit kamp Westerbork

Personen