We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Lijst met data en aantal personen&nbsp; Abgegangene Transport aus der Lager Westerbork Periode: 1942-1944

Lijst met data en aantal personen&nbsp; Abgegangene Transport aus der Lager Westerbork Periode: 1942-1944

Lijst met data en aantal personen gedeporteerd vanuit kamp Westerbork

Van: De burgemeester van Westerbork&nbsp; Aan: Cohen, L.A.A. dhr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-18&nbsp; Onderwerp: Verklaring dat de heer Cohen, Leon Albertus Alexander&nbsp;nog in leven is.

Van: De burgemeester van Westerbork&nbsp; Aan: Cohen, L.A.A. dhr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-18&nbsp; Onderwerp: Verklaring dat de heer Cohen, Leon Albertus Alexander&nbsp;nog in leven is.

Foto van een verklaring van de burgemeester van Westerbork betreffende L.A.A. Cohen

Plaatsen in kamp Westerbork

Centrale Keuken

Van: Fuldauer, Henri Aan: ouders en familie Plaats: De Beetse, Joodse werkkamp Datum: 1942-05-22 Onderwerp: het is slecht en ellendig in het kamp en er wordt veel honger geleden; &nbsp;niet te geloven dat zoiets in Nederland bestaat; het avondeten is net zoveel als men aan de kat geeft; vier boterhammen per dag en hard werken; geen rookartikelen; hoe het met iedereen gaat; van verlof is niets bekend; allerergste is het tekort aan voedsel; Bruintje stuurt wat ze kan…

Van: Fuldauer, Henri Aan: ouders en familie Plaats: De Beetse, Joodse werkkamp Datum: 1942-05-22 Onderwerp: het is slecht en ellendig in het kamp en er wordt veel honger geleden; &nbsp;niet te geloven dat zoiets in Nederland bestaat; het avondeten is net zoveel als men aan de kat geeft; vier boterhammen per dag en hard werken; geen rookartikelen; hoe het met iedereen gaat; van verlof is niets bekend; allerergste is het tekort aan voedsel; Bruintje stuurt wat ze kan…

Brief van Henri Fuldauer aan zijn ouders en familie vanuit het Joodse werkkamp de Beetse

Van: Els en Alfred Aan: Cor en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-05 Onderwerp: brief van Liesje; weinig hoop op herstel van Jules, hij heeft er longontsteking bijgekregen; ontvangstkaarten van pakketten; zoon van prof. Palache, die teruggekomen is, gaf de vraag door voor verse groente en fruit…

Van: Els en Alfred Aan: Cor en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-05 Onderwerp: brief van Liesje; weinig hoop op herstel van Jules, hij heeft er longontsteking bijgekregen; ontvangstkaarten van pakketten; zoon van prof. Palache, die teruggekomen is, gaf de vraag door voor verse groente en fruit…

Brief van Els aan Corrie en Piet vanuit Amsterdam

Bakkerij kamp Westerbork

Schouwburg

Van: Burgemeester Westerbork&nbsp; Aan: Jansen, J.J.M. (Houtvesterij Assen) Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1944-02-04&nbsp; Onderwerp: toestand rijwielpad van het doorgangskamp naar het Oranjekanaal (onderhoud).

Van: Burgemeester Westerbork&nbsp; Aan: Jansen, J.J.M. (Houtvesterij Assen) Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1944-02-04&nbsp; Onderwerp: toestand rijwielpad van het doorgangskamp naar het Oranjekanaal (onderhoud).

Brief van de burgemeester van Westerbork aan J.J. M. Jansen

Kinderlegitimatiebewijs van het Nederlandsche Roode Kruis voor kamp Westerbork, op naam van Judith Hetty Hedeman, 7 jan. 1944.

Kinderlegitimatiebewijs van Judith Hetty Hedeman

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Van: Joodsche Raad voor Amsterdam Aan: Gassmann, Heinrich Datum: 1942-07-13 Onderwerp: vrijstelling voor werk in Duitsland.

Van: Joodsche Raad voor Amsterdam Aan: Gassmann, Heinrich Datum: 1942-07-13 Onderwerp: vrijstelling voor werk in Duitsland.

Brief van de Joodsche Raad voor Amsterdam aan Heinrich Gassmann

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 264 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Stouwer, Salomon geb. 26-07-42 overleden te Westerbork op 08-05-1943 op: 10-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 264 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Stouwer, Salomon geb. 26-07-42 overleden te Westerbork op 08-05-1943 op: 10-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Salomon Stouwer

Van: Reinds,&nbsp;G.&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-08-20 Onderwerp: Plattegrond kamp Wezep. Achterop met potlood geschreven tekst met de namen: H. Reinds 9244/72 en G. Reinds 7697/13.

Van: Reinds,&nbsp;G.&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-08-20 Onderwerp: Plattegrond kamp Wezep. Achterop met potlood geschreven tekst met de namen: H. Reinds 9244/72 en G. Reinds 7697/13.

Plattegrond van kamp Wezep

Getekende felicitatiekaart van personeel CDK&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-04-16 Tekenaar: Werner Löwenhardt

Getekende felicitatiekaart van personeel CDK&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-04-16 Tekenaar: Werner Löwenhardt

Tekening/felicitatiekaart van het personeel van het CDK aan Aad van As

Personen