We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Oostwoud fabrieken&nbsp; Aan: Groeneveldt, A.C.&nbsp; Plaats: Franeker&nbsp; Datum: 1940-04-05&nbsp; Onderwerp: bevestiging order van een brancard.

Van: Oostwoud fabrieken&nbsp; Aan: Groeneveldt, A.C.&nbsp; Plaats: Franeker&nbsp; Datum: 1940-04-05&nbsp; Onderwerp: bevestiging order van een brancard.

Brief van Oostwoud fabrieken A. C. Groeneveldt

Foto van Indische vrouwen bij een barak en een sneeuwpop&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork, Schattenberg Datum: 1950-1951

Foto van Indische vrouwen bij een barak en een sneeuwpop&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork, Schattenberg Datum: 1950-1951

Foto van Indische vrouwen bij een barak en een sneeuwpop

Sonder-Ausweis Cohen, Ettie, 28-8-20, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis Cohen, Ettie, 28-8-20, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Ettie Cohen

Sonder-Ausweis Wolff, Jacob, 28-6-11, B11 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: arischen Haeusern Arbeiten zu verrichten (DB 1).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis Wolff, Jacob, 28-6-11, B11 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: arischen Haeusern Arbeiten zu verrichten (DB 1).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Jacob Wolff

Lijst met namen van personen overleden (en geboren)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: in het kamp overleden personen in de maanden mei en juni 1943.&nbsp;

Lijst met namen van personen overleden (en geboren)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: in het kamp overleden personen in de maanden mei en juni 1943.&nbsp;

Lijst met namen van personen overleden in mei en juni 1943 in kamp Westerbork

Vier dames bij de ingang van Schattenberg. Schattenberg, 1950/1951

Vier dames bij de ingang van Schattenberg. Schattenberg, 1950/1951

Foto van vier Indische vrouwen bij de hoofdingang van (kamp) Schattenberg

Een Bonkaart

Van: As, van&nbsp; Aan: Captain Morris&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1945-04-15&nbsp; Onderwerp: begeleidende brief bij &nbsp;de overdracht van kopieën van uitgaande transportlijsten.

Van: As, van&nbsp; Aan: Captain Morris&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1945-04-15&nbsp; Onderwerp: begeleidende brief bij &nbsp;de overdracht van kopieën van uitgaande transportlijsten.

Brief van Aad van As aan Captain Morris

Van: Jacobi, Fia Geboren: 1924-09-21 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-08-10 Plaats: 's-Hertogenbosch, concentratiekamp (Vught), blok 29. Onderwerp: De brief wordt door een vriendin van Fia geschreven. Fia is weer beter en zal de volgende week weer naar haar barak terug kunnen. Ze bedankt voor de pakketjes en ze heeft behoefte aan closetpapier en maandverband. Ze heeft geen geld meer.

Van: Jacobi, Fia Geboren: 1924-09-21 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-08-10 Plaats: 's-Hertogenbosch, concentratiekamp (Vught), blok 29. Onderwerp: De brief wordt door een vriendin van Fia geschreven. Fia is weer beter en zal de volgende week weer naar haar barak terug kunnen. Ze bedankt voor de pakketjes en ze heeft behoefte aan closetpapier en maandverband. Ze heeft geen geld meer.

Brief van Fia Jacobi aan J. Belterman vanuit kamp Vught

Van: Querido, Levie Aan: Piet Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-23 Onderwerp: hele zwik ontvangen, ook de was was prima in orde; bouillon en mosterd is in de kantine van kamp Westerbork te krijgen; havermout is warm te maken, maar het te koken is in het kamp onmogelijk…

Van: Querido, Levie Aan: Piet Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-23 Onderwerp: hele zwik ontvangen, ook de was was prima in orde; bouillon en mosterd is in de kantine van kamp Westerbork te krijgen; havermout is warm te maken, maar het te koken is in het kamp onmogelijk…

Brief van Levie Querido aan Piet vanuit kamp Westerbork

Van: ter Veer, B.I.A.A., Mr. Aan: (Buijvoets, J. G.)&nbsp; Plaats: 's-Gravenhage Datum: 1947-07-16 Onderwerp: Instructie voor de Geestelijke en Sociale Verzorging in de Interneringskampen.

Van: ter Veer, B.I.A.A., Mr. Aan: (Buijvoets, J. G.)&nbsp; Plaats: 's-Gravenhage Datum: 1947-07-16 Onderwerp: Instructie voor de Geestelijke en Sociale Verzorging in de Interneringskampen.

Instructie van B.I.A.A. ter Veer aan (J.G. Buijvoets) over instelling commissies voor geestelijke en sociale verzorging

Van: Magnus, J. Aan: Goldschmidt, L. Datum: 1945-07-26, 1945-07-29 Plaats: Amsterdam Onderwerp: Bevat twee brieven. In Theresienstadt verschillende pakketten ontvangen. Hoewel er in Theresienstadt boeken in het Engels waren, ontbrak de gelegenheid, het licht en de rust om te lezen. Pakketjes uit Engeland zijn in Nederland ook welkom...

Van: Magnus, J. Aan: Goldschmidt, L. Datum: 1945-07-26, 1945-07-29 Plaats: Amsterdam Onderwerp: Bevat twee brieven. In Theresienstadt verschillende pakketten ontvangen. Hoewel er in Theresienstadt boeken in het Engels waren, ontbrak de gelegenheid, het licht en de rust om te lezen. Pakketjes uit Engeland zijn in Nederland ook welkom...

Brief van J. Magnus aan L. Goldschmidt vanuit Amsterdam

Groepsfoto van Indische jongens en meisjes op de Castel Bianco. Plaats: Castel Bianco Datum: 1950-06/07&nbsp; De vrouw met het krullende donkere haar (rechts) is Non Petrus.

Groepsfoto van Indische jongens en meisjes op de Castel Bianco. Plaats: Castel Bianco Datum: 1950-06/07&nbsp; De vrouw met het krullende donkere haar (rechts) is Non Petrus.

Foto van Indische Nederlanders aan boord van de Castel Bianco op weg naar Nederland

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-08-25, No. 46&nbsp; Inhoud: verlof; nieuw Dienstbereich (DB 12 - Besondere Lagerwerkstätten)

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-08-25, No. 46&nbsp; Inhoud: verlof; nieuw Dienstbereich (DB 12 - Besondere Lagerwerkstätten)

Lagerbefehl No. 46

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 135 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Vries, Rebecca Reintje geb. 24-12-76 overleden 21-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 135 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Vries, Rebecca Reintje geb. 24-12-76 overleden 21-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Rebecca Reintje de Vries

Van:&nbsp;Heino en Felix Aan: As, van&nbsp; Plaats:&nbsp;Westerbork, Kamp Datum:&nbsp; 25-02-1944 Onderwerp: nauwelijks leesbare uit de trein gegooide briefkaart.

Van:&nbsp;Heino en Felix Aan: As, van&nbsp; Plaats:&nbsp;Westerbork, Kamp Datum:&nbsp; 25-02-1944 Onderwerp: nauwelijks leesbare uit de trein gegooide briefkaart.

Briefkaart van Heino en Felix aan Aad van As in kamp Westerbork

Personen