In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 380 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Walg, Karin geb. 19-06-43 overleden te Westerbork op 23-06-1943 op 25-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 380 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Walg, Karin geb. 19-06-43 overleden te Westerbork op 23-06-1943 op 25-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Karin Walg

Bewijs van crematie Datum: 25-05-1943 Nr. 302 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Maritz, Izaak geb. 27-06-42 overleden te Westerbork op 17-05-1943 op: 21-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 25-05-1943 Nr. 302 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Maritz, Izaak geb. 27-06-42 overleden te Westerbork op 17-05-1943 op: 21-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Izaak Maritz

Van: Mouw-Hendriks, Alie Geboren: 1916-07-15 Plaats: Westerbork, kamp, barak 12 Datum: 1945-01-26 Onderwerp: Alie heeft zich vrijwillig met haar zoon Siegfried gemeld om zich bij haar echtgenoot te kunnen voegen. Op haar Ausweiskarte staat dat zij als Arische is vrijgesteld van het dragen van een Jodenster.

Van: Mouw-Hendriks, Alie Geboren: 1916-07-15 Plaats: Westerbork, kamp, barak 12 Datum: 1945-01-26 Onderwerp: Alie heeft zich vrijwillig met haar zoon Siegfried gemeld om zich bij haar echtgenoot te kunnen voegen. Op haar Ausweiskarte staat dat zij als Arische is vrijgesteld van het dragen van een Jodenster.

Ausweiskarte van Alie Mouw-Hendriks in kamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 01-06-1943 Nr. 321 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Snatager, Emanuel geb. 09-05-43 overleden te Westerbork op 26-05-1943 op 31-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 01-06-1943 Nr. 321 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Snatager, Emanuel geb. 09-05-43 overleden te Westerbork op 26-05-1943 op 31-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Emanuel Snatager

Synagogedienst Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: over het plaatsvinden van een synagogedienst in barak 35 in plaats van barak 97.

Synagogedienst Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: over het plaatsvinden van een synagogedienst in barak 35 in plaats van barak 97.

Bericht over een synagogedienst in barak 35 in kamp Westerbork

Van: Zus Aan: Bram Plaats: Westerbork, kamp Datum: Onderwerp: Een bedankje voor alles wat hij voor hen heeft gedaan, maar ze gaan binnenkort op transport.

Van: Zus Aan: Bram Plaats: Westerbork, kamp Datum: Onderwerp: Een bedankje voor alles wat hij voor hen heeft gedaan, maar ze gaan binnenkort op transport.

Briefkaart van zus aan Bram vanuit kamp Westerbork

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01 Onderwerp: mensen die in aanmerking komen voor uitwisseling gaan op transport; opsturen van kleding, scheerzeep en mesjes Op briefpapier Lager Westerbork

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01 Onderwerp: mensen die in aanmerking komen voor uitwisseling gaan op transport; opsturen van kleding, scheerzeep en mesjes Op briefpapier Lager Westerbork

Brief van Morris Zomerplaag aan Ali vanuit kamp Westerbork

Arbeitskarte Van: Gerritse-Kwetser, Jeanette Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-03-24 Gruppe Barackendienst DB 1

Arbeitskarte Van: Gerritse-Kwetser, Jeanette Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-03-24 Gruppe Barackendienst DB 1

Arbeitskarte van Jeanette Gerrits-Kwetser in kamp Westerbork

1945

Maart 1945

Van: Querido, Abraham Aan: zijn zus Jet (Judith) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-02-26 Onderwerp: wil is sterk genoeg om alle moeilijkheden te overwinnen; er zijn in kamp Westerbork veel kinderen; met de voedselvoorziening in het kamp gaat het beter, echter weinig vet; nog weinig tijd om te schrijven, om 22.00 uur gaat het licht uit; de brief wordt illegaal uit het kamp meegenomen naar Den Haag; steun mijn vrouw in alles.

Van: Querido, Abraham Aan: zijn zus Jet (Judith) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-02-26 Onderwerp: wil is sterk genoeg om alle moeilijkheden te overwinnen; er zijn in kamp Westerbork veel kinderen; met de voedselvoorziening in het kamp gaat het beter, echter weinig vet; nog weinig tijd om te schrijven, om 22.00 uur gaat het licht uit; de brief wordt illegaal uit het kamp meegenomen naar Den Haag; steun mijn vrouw in alles.

Brief van Abraham Querido aan zus Jet vanuit kamp Westerbork

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Oorlogsgetroffenen

Monumenten buiten kamp Westerbork

Opsporing vermiste personen

In bewaring gegeven bezittingen

Oorlogsweeskinderen

Verwerking oorlogsleed

Terugkeer en opvang

Naoorlogs antisemitisme

Rechtsherstel

Tweede generatie

Derde generatie

Kunstroof

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-05-15 Onderwerp: Ontvangen van pakketten, ziektes en omstandigheden. Herta gaat verhuizen naar barak 11, een zaal met 30 meisjes. Annie heeft difterie.

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-05-15 Onderwerp: Ontvangen van pakketten, ziektes en omstandigheden. Herta gaat verhuizen naar barak 11, een zaal met 30 meisjes. Annie heeft difterie.

Briefkaart van Herta aan Netty vanuit kamp Westerbork

Van: Freudenberg, Ernst Aan: Leeuw, de, B. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944 Onderwerp: pakketten; overall Op briefpapier Westerbork

Van: Freudenberg, Ernst Aan: Leeuw, de, B. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944 Onderwerp: pakketten; overall Op briefpapier Westerbork

Brief van Ernst Freudenberg aan B. de Leeuw vanuit kamp Westerbork

Kampleven Westerbork

Verhuizen binnen kamp Westerbork

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Ritueel eten kamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 15-03-1943 Nr. 105 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Jong, Aron geb. 03-01-66 overleden te Westerbork op 12-03-1943 op 15-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 15-03-1943 Nr. 105 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Jong, Aron geb. 03-01-66 overleden te Westerbork op 12-03-1943 op 15-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Aron de Jong

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 25-05-1943 Nr. 308 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Van Sister, Judith geb. overleden te Westerbork op 20-05-1943 op: 21-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 25-05-1943 Nr. 308 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Van Sister, Judith geb. overleden te Westerbork op 20-05-1943 op: 21-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Judith van Sister

Van: Annie Aan: Riek, Louis en Bart Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-23 Onderwerp: schrijfdag; omstandigheden in het kamp; barakindeling; school;

Van: Annie Aan: Riek, Louis en Bart Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-23 Onderwerp: schrijfdag; omstandigheden in het kamp; barakindeling; school;

Brief van Annie aan Riek, Louis en Bart vanuit kamp Westerbork

(Chemisch) Laboratorium Kamp Westerbork&nbsp; Van: Birman, Otto Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944&nbsp; Op achterkant namen van kampgevangenen werkzaam in het laboratorium.

(Chemisch) Laboratorium Kamp Westerbork&nbsp; Van: Birman, Otto Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944&nbsp; Op achterkant namen van kampgevangenen werkzaam in het laboratorium.

Tekening van het interieur van het chemisch laboratorium in kamp Westerbork

Voedselhoeveelheden gevangenen kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 24

Van: Wertheim, K. Aan: Wemmenhoven, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-21 (poststempel) Onderwerp: sturen van levensmiddelen

Van: Wertheim, K. Aan: Wemmenhoven, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-21 (poststempel) Onderwerp: sturen van levensmiddelen

Briefkaart van K. Wertheim aan familie Wemmenhoven vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 12-04-1943 Nr. 164 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pakter, Hillel geb. 13-04-70 overleden 02-04-1943 te Westerbork op: 09-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 12-04-1943 Nr. 164 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pakter, Hillel geb. 13-04-70 overleden 02-04-1943 te Westerbork op: 09-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hillel Pakter

Bewijs van crematie Datum: 15-03-1943 Nr. 108 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Zeelander, Salomon geb. 13-06-79 overleden 14-03-1943 te Westerbork op: 15-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 15-03-1943 Nr. 108 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Zeelander, Salomon geb. 13-06-79 overleden 14-03-1943 te Westerbork op: 15-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Salomon Zeelander

Bewijs van crematie Datum: 19-03-1943 Nr. 127 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Cohen, Michael geb. 06-12-91 overleden 17-03-1943 te Westerbork op: 18-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 19-03-1943 Nr. 127 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Cohen, Michael geb. 06-12-91 overleden 17-03-1943 te Westerbork op: 18-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Michael Cohen

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 110 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sleutelberg, Borach geb. 26-02-60 overleden 15-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 110 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sleutelberg, Borach geb. 26-02-60 overleden 15-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Borach Sleutelberg

Bewijs van crematie Datum: 05-04-1943 Nr. 160 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Bleekrode, Mozes geb. 04-07-62 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 02-04-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 05-04-1943 Nr. 160 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Bleekrode, Mozes geb. 04-07-62 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 02-04-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Mozes Bleekrode

Bewijs van crematie Datum: 23-03-1943 Nr. 131 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weijl, Jonas geb. 19-09-73 overleden 20-03-1943 te Westerbork op: 22-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 23-03-1943 Nr. 131 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weijl, Jonas geb. 19-09-73 overleden 20-03-1943 te Westerbork op: 22-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jonas Weijl

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 203 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Heymann, Olga geb. 28-02-66 overleden te Westerbork op 18-04-1943 op: 19-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 203 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Heymann, Olga geb. 28-02-66 overleden te Westerbork op 18-04-1943 op: 19-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Olga Heymann

Bewijs van crematie Datum: 03-08-1943 Nr.453 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weinberg, Moritz geb. 29-01-73 overleden te Westerbork op 29-07-1943 op 02-08-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 03-08-1943 Nr.453 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weinberg, Moritz geb. 29-01-73 overleden te Westerbork op 29-07-1943 op 02-08-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Moritz Weinberg

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 219 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Korpes, Adolf geb. 17-08-65 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 219 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Korpes, Adolf geb. 17-08-65 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Adolf Korpes

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 123 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Eichwald, Alice geb. 27-03-98 overleden 16-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 123 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Eichwald, Alice geb. 27-03-98 overleden 16-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Alice Eichwald

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-05-03 Plaats: &nbsp;Westerbork, kamp Onderwerp: over ziekte, ziekenzorg, omstandigheden en over behoeften (pakketten).&nbsp;

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Heymans, Arthur Datum: 1943-05-03 Plaats: &nbsp;Westerbork, kamp Onderwerp: over ziekte, ziekenzorg, omstandigheden en over behoeften (pakketten).&nbsp;

Brief van de familie Heymann-Heymans aan Arthur Heymans vanuit kamp Westerbork

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-04 Onderwerp: omstandigheden, ziekten; nog steeds in kamp Westerbork, moeder heeft een middenoorontsteking en zus Jeanette ligt ook in het ziekenhuis met galproblemen en hoge koorts. Beppie is uit het ziekenhuis ontslagen.&nbsp;

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-04 Onderwerp: omstandigheden, ziekten; nog steeds in kamp Westerbork, moeder heeft een middenoorontsteking en zus Jeanette ligt ook in het ziekenhuis met galproblemen en hoge koorts. Beppie is uit het ziekenhuis ontslagen.&nbsp;

Briefkaart van Suze Philips aan Ali v.d. Rijst vanuit kamp Westerbork

Personen