In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Van: Burgerlijke Stand, register van overlijden Aan: de aanvrager Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-25 Onderwerp: overlijden van Alexander Gans.

Van: Burgerlijke Stand, register van overlijden Aan: de aanvrager Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-25 Onderwerp: overlijden van Alexander Gans.

Uittreksel van overlijden van Alexander Gans

Zergliederung des Lagerstandes Am 5 juli 1944

Grafiek Zergliederung des Lagerstandes

Van: Dr. Schuckink Kool, A. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-04 Onderwerp: rapport van de Rijks Geneeskundige Dienst. Bl.1: Geneeskundige Dienst, ziekenrapport, ziekenzaal Bl. 2: Bijlage van dr. A. Schuckink Kool over de algemene kamp hygiëne. Met aantekening van J.G. Buijvoets.&nbsp; Bl.3; Vervolg rapport Geneeskundige Dienst.

Van: Dr. Schuckink Kool, A. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-04 Onderwerp: rapport van de Rijks Geneeskundige Dienst. Bl.1: Geneeskundige Dienst, ziekenrapport, ziekenzaal Bl. 2: Bijlage van dr. A. Schuckink Kool over de algemene kamp hygiëne. Met aantekening van J.G. Buijvoets.&nbsp; Bl.3; Vervolg rapport Geneeskundige Dienst.

Rapport van Dr. A. Schuckink Kool aan J.G. Buijvoets betreffende de Geneeskundige Dienst van Interneringskamp Westerbork

Felicitatiegedicht Van het CDK en gemeentebureau&nbsp; Aan: As, van&nbsp; Datum: 1945-04-16&nbsp; Onderwerp: felicitatie verjaardag van tijdelijk commandant Aad van As.

Felicitatiegedicht Van het CDK en gemeentebureau&nbsp; Aan: As, van&nbsp; Datum: 1945-04-16&nbsp; Onderwerp: felicitatie verjaardag van tijdelijk commandant Aad van As.

Gedicht van medewerkers van het CDK-Westebork en het gemeentebureau

Van: Bevolkingsregister Amsterdam Aan: Schoenbeck, Inge Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-02-26 Onderwerp: bevolkingsregister; ‘J’-stempel; nummer persoonsbewijs…

Van: Bevolkingsregister Amsterdam Aan: Schoenbeck, Inge Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-02-26 Onderwerp: bevolkingsregister; ‘J’-stempel; nummer persoonsbewijs…

Bewijs van ontvangst persoonsbewijs voor Inge Schoenbeck

Van: het Commissariaat voor Oorlogsschade Aan: de Raay, E. Plaats: Den Haag Datum: 1951-05-09 Onderwerp: beroepschrift is geregistreerd.

Van: het Commissariaat voor Oorlogsschade Aan: de Raay, E. Plaats: Den Haag Datum: 1951-05-09 Onderwerp: beroepschrift is geregistreerd.

Bericht van het Commissariaat voor Oorlogsschade aan E. de Raay vanuit Den Haag

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Kampleven Westerbork

Verjaardagen kamp Westerbork

Feestdagen kamp Westerbork

Werken in kamp Westerbork

Post kamp Westerbork

Jeugdorganisaties kamp Westerbork

Diefstallen kamp Westerbork

Hygiënische omstandigheden kamp Westerbork

Inkomsten kampbewoners Westerbork

Vriendschappen kamp Westerbork

Gezinsleven kamp Westerbork

Dienstreizen kamp Westerbork

Overnachten kamp Westerbork

Kampjargon Westerbork

Verhuizen binnen kamp Westerbork

Bezittingen kampbewoners Westerbork

Privileges kampbewoners

Maaltijden kamp Westerbork

Conflicten kamp Westerbork

Huishouding kamp Westerbork

Religieus leven kamp Westerbork

Kampregelementen kamp Westerbork

Stemming kamp Westerbork

Nieuwsvergaring en verspreiding kamp Westerbork

Sport kamp Westerbork

Liefde en sexualiteit kamp Westerbork

Barakleven kamp Westerbork

Van: Levie-de Levie, Bernardina Aan: Levie Jaap (Stuifzand)&nbsp; Plaats: Den Haag Datum: 1942-10-02 Onderwerp: het is vrijdag ze is met het eten bezig met haar en Jo Sander gaat het goed; ze vraagt of het Jaap in Stuifzand bevalt en wat hij eet; ze had in de aanloop van de dag druk bezoek, ook in de avond; een koffer verzonden met babykleertjes, een deken en wat boeken; geen brieven van Jaap ontvangen; ze heeft naar het kamp een expresse gestuurd met stukken, Lippmann beantwoorden, anders krijg je en boete; Jo vraag of zijn vader die sportkroniek wil toesturen….

Van: Levie-de Levie, Bernardina Aan: Levie Jaap (Stuifzand)&nbsp; Plaats: Den Haag Datum: 1942-10-02 Onderwerp: het is vrijdag ze is met het eten bezig met haar en Jo Sander gaat het goed; ze vraagt of het Jaap in Stuifzand bevalt en wat hij eet; ze had in de aanloop van de dag druk bezoek, ook in de avond; een koffer verzonden met babykleertjes, een deken en wat boeken; geen brieven van Jaap ontvangen; ze heeft naar het kamp een expresse gestuurd met stukken, Lippmann beantwoorden, anders krijg je en boete; Jo vraag of zijn vader die sportkroniek wil toesturen….

Brief van Bernardina Levie en haar zoon aan haar man Jaap Levie vanuit Den Haag

Personen