In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-03-29 Onderwerp: antwoord op een brief; brieven komen op tijd; over het sturen van een pakketje naar Jet (via het Rode Kruis); er is in Nederland weinig te krijgen, het samen stellen van een pakketje zal niet eenvoudig zijn; verhuizing van Mathilda, alleen slaap adres, overdag weer bij Cato; van Peer in België, die de spullen van het gezin van Jet heeft opgeslagen, nog steeds geen bericht; een berichtje aan haar kleidochter; gezondheid van Mathilde is tamelijk goed; over andere familieleden; verlangen naar vooroorlogse tijden en het gezin van haar dochter…

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-03-29 Onderwerp: antwoord op een brief; brieven komen op tijd; over het sturen van een pakketje naar Jet (via het Rode Kruis); er is in Nederland weinig te krijgen, het samen stellen van een pakketje zal niet eenvoudig zijn; verhuizing van Mathilda, alleen slaap adres, overdag weer bij Cato; van Peer in België, die de spullen van het gezin van Jet heeft opgeslagen, nog steeds geen bericht; een berichtje aan haar kleidochter; gezondheid van Mathilde is tamelijk goed; over andere familieleden; verlangen naar vooroorlogse tijden en het gezin van haar dochter…

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin Smit-van Koppelen vanuit Rotterdam

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1924-10 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1924-10 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Brief van Dowor Touf aan Levy Coster over de geslaagde feestavond

Plaatsen in kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Overzicht van kamp Westerbork&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1943 Overzicht van de omheining, de gracht en een aantal barakken (tachtigers) en de latrines, gezien vanuit het zuidoosten.&nbsp; Op de achtergrond een drietal dienstwoningen.

Overzicht van kamp Westerbork&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1943 Overzicht van de omheining, de gracht en een aantal barakken (tachtigers) en de latrines, gezien vanuit het zuidoosten.&nbsp; Op de achtergrond een drietal dienstwoningen.

Zicht op tachtigers vanuit een wachttoren gefotografeerd in kamp Westerbork

Groepsfoto van een dwangarbeiders poserend voor een barak Plaats: Joods werkkamp De Landweer. Datum: 1942 Links op de achterste rij: Ben Pijnappel, Elie Englander, Abraham Dupont….

Groepsfoto van een dwangarbeiders poserend voor een barak Plaats: Joods werkkamp De Landweer. Datum: 1942 Links op de achterste rij: Ben Pijnappel, Elie Englander, Abraham Dupont….

Foto

Verslag van een bespreking over wekelijke aanvragen voor de distributieartikelen Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-24

Verslag van een bespreking over wekelijke aanvragen voor de distributieartikelen Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-24

Verslag van een bespreking over wekelijke aanvragen voor de distributieartikelen voor Interneringskamp Westerbork

Van: Siegfried Aan: Reina, Corrie, Piet en Aatje Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-08 Onderwerp: vernomen dat de Callmeyer-lijst op korte termijn geliquideerd zou worden; laatste poging om Jules op de lijst te krijgen, contact met Mr. Kotting; informatie met twee portretten van Liesje, Jules, Corrie en Piet toegevoegd en naar het kantoor van Mr. Proosdij (als medewerker bij het bureau van Callmeyer toegevoegd; bescheiden met spoed toegestuurd, omdat Callmeyer op vakantie gaat; Jules is een grensgeval dat voor herziening in aanmerking komt; mocht het lukken dan krijgen Lies en Jules een Sper stempel 10.000, met perspectief tot vrijlating; Siegfried is blij dat de mogelijkheid zich heeft voorgedaan, zonder al te optimistisch te zijn; met Jules gaat het in Westerbork redelijk, echter de koorts is nog niet geweken…

Van: Siegfried Aan: Reina, Corrie, Piet en Aatje Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-08 Onderwerp: vernomen dat de Callmeyer-lijst op korte termijn geliquideerd zou worden; laatste poging om Jules op de lijst te krijgen, contact met Mr. Kotting; informatie met twee portretten van Liesje, Jules, Corrie en Piet toegevoegd en naar het kantoor van Mr. Proosdij (als medewerker bij het bureau van Callmeyer toegevoegd; bescheiden met spoed toegestuurd, omdat Callmeyer op vakantie gaat; Jules is een grensgeval dat voor herziening in aanmerking komt; mocht het lukken dan krijgen Lies en Jules een Sper stempel 10.000, met perspectief tot vrijlating; Siegfried is blij dat de mogelijkheid zich heeft voorgedaan, zonder al te optimistisch te zijn; met Jules gaat het in Westerbork redelijk, echter de koorts is nog niet geweken…

Brief van Siegfried aan Reina, Corrie Piet en Aatje vanuit Amsterdam

'Muselman' Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1945.

'Muselman' Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1945.

Verklaring van het Rode Kruis over het lot van Daniel van Zand

Personen