In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Bonkaart KC 411-412 Voedingsmiddelen 11e en 12e periode 1944 Bonkaart is compleet omdat deze niet geldig is verklaard.

Bonkaart KC 411-412 Voedingsmiddelen 11e en 12e periode 1944 Bonkaart is compleet omdat deze niet geldig is verklaard.

Bonkaart voor voedingsmiddelen

Foto van het echtpaar Samuel Swaab en Adele Edelsztein (links) Plaats: Amsterdam Datum: 1942

Foto van het echtpaar Samuel Swaab en Adele Edelsztein (links) Plaats: Amsterdam Datum: 1942

Foto van het echtpaar Samuel Swaab en Adele Edelsztein (links)

Foto van Adele Swaab-Edelsztein Plaats: Amsterdam Datum: 1942-07

Foto van Adele Swaab-Edelsztein Plaats: Amsterdam Datum: 1942-07

Foto van Adele Swaab-Edelsztein

Van: Aerophoto Eelde Plaats: De Fledders, Norg Datum: 1951 Onderwerp: voormalig Joods werkkamp de Fledders.

Van: Aerophoto Eelde Plaats: De Fledders, Norg Datum: 1951 Onderwerp: voormalig Joods werkkamp de Fledders.

Foto (lucht) van het voormalige Joods werkkamp De Fledders in Norg

Medewerkers in het administratiegebouw.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Kamp Westerbork, 1939-1940.

Medewerkers in het administratiegebouw.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Kamp Westerbork, 1939-1940.

Het administratiegebouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Wegennet kamp Westerbork

Foto van Jankiel (Jacob) Edelsztein&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1942-07 Onderwerp: foto is gemaakt op de dag van zijn vertrek naar kamp Westerbork.

Foto van Jankiel (Jacob) Edelsztein&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1942-07 Onderwerp: foto is gemaakt op de dag van zijn vertrek naar kamp Westerbork.

Foto van Jankiel (Jacob) Edelsztein op de dag van zijn vetrek naar kamp Westerbork

Karl Michael Schliesser.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1940.

Karl Michael Schliesser.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1940.

Karl Michael Schliesser in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Gezondheidszorg kamp Westerbork

Patiënten kamp Westerbork

Barak 66

Foto van Jankiel (Jacob) Edelsztein op de dag van zijn vertrek naar kamp Westerbork

Barak 67

Van: Edelstein, M. Edelstein-Nortman, R.G. Aan: onbekend Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-15 Onderwerp: ze zijn nog gezond; hij werkt nog steeds op de Duitse fabriek van zijn familie; bijna iedereen is vertrokken, tot nu toe nog geen bericht gehad; ze zijn zelf ook opgepakt geweest, gedurende 24 uur; door interventie van zijn werkgeven weer vrijgelaten; ze hebben een voorlopige vrijstelling; ze voelen zich eenzaam; hopen hun kinderen weer terug te zien; schoonmoeder en Lion en zijn gezin zijn nog in kamp Westerbork; van Api zijn familie is alleen nog zijn zuster Celin en haar man (werkend voor de Expositur) in Amsterdam…

Van: Edelstein, M. Edelstein-Nortman, R.G. Aan: onbekend Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-15 Onderwerp: ze zijn nog gezond; hij werkt nog steeds op de Duitse fabriek van zijn familie; bijna iedereen is vertrokken, tot nu toe nog geen bericht gehad; ze zijn zelf ook opgepakt geweest, gedurende 24 uur; door interventie van zijn werkgeven weer vrijgelaten; ze hebben een voorlopige vrijstelling; ze voelen zich eenzaam; hopen hun kinderen weer terug te zien; schoonmoeder en Lion en zijn gezin zijn nog in kamp Westerbork; van Api zijn familie is alleen nog zijn zuster Celin en haar man (werkend voor de Expositur) in Amsterdam…

Brief van M. Edelstein en zijn vrouw aan meine Liebe vanuit Amsterdam

Personen