In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Proclamatie Van: Koningin Wilhelmina

Proclamatie van koningin Wilhelmina

Belangenverenigingen Herinneringsgemeenschappen

Stichting 1940-1945

Van: Directoraat Generaal voor Bijzondere Rechtspleging Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-01-08 Onderwerp: rekening voor weidegeld voor 1 schaap.

Van: Directoraat Generaal voor Bijzondere Rechtspleging Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-01-08 Onderwerp: rekening voor weidegeld voor 1 schaap.

Rekening van Directoraat Generaal voor Bijzondere Rechtspleging aan J.G. Buijvoets

Gelukwensch Telegram Hartelijk gefeliciteerd met uw voorgenomen huwelijk Plaats: Amsterdam Datum: 1942

Gelukwensch Telegram Hartelijk gefeliciteerd met uw voorgenomen huwelijk Plaats: Amsterdam Datum: 1942

Telegram met gelukwens voorgenomen huwelijk van Arthur Philips

Calendarium kamp Westerbork

1943

November 1943

December 1943

April 1943

Maart 1943

Februari 1943

Januari 1943

Oktober 1943

September 1943

Augustus 1943

Juli 1943

Juni 1943

Mei 1943

Van: Vries, de, I.S.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-09-21&nbsp; Onderwerp: bedankbrief voor het opsturen van een foto.

Van: Vries, de, I.S.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-09-21&nbsp; Onderwerp: bedankbrief voor het opsturen van een foto.

Brief van I. S. de Vries aan Aad van As vanuit Amsterdam

Van: de Pensioenraad, Bureau Verzekering Aan: Diamant-Querido, R. Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-25 Onderwerp: betreffend rechtsherstel overheidspersoneel, uitkering van een bedrag over de periode 1 maart 1941-31 augustus 1942.&nbsp;

Van: de Pensioenraad, Bureau Verzekering Aan: Diamant-Querido, R. Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-25 Onderwerp: betreffend rechtsherstel overheidspersoneel, uitkering van een bedrag over de periode 1 maart 1941-31 augustus 1942.&nbsp;

Brief van de pensioenraad aan R. Diamant-Querido

Van: Buijvoets, J. G. Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: handgeschreven korte notitie: 250 tafels en 500 banken.

Van: Buijvoets, J. G. Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: handgeschreven korte notitie: 250 tafels en 500 banken.

Notitie van J.G. Buijvoets over vrijgekomen kant van de barakken

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J. G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-02 Onderwerp: order betr. personeel en ordonnansendienst.

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J. G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-02 Onderwerp: order betr. personeel en ordonnansendienst.

Order (algemeen) nummer 4 van Th. Kockx over personeel en ordonnansendienst

Van: de Gemeente Warnsveld (politie) Aan: Domen, J.C.M. (Max van Zuiden) Plaats: Warnsveld Datum: 1944-11-10 Onderwerp: mag zich op straat begeven na 20.00. uur als medewerker van het bureau afvoer van burgerbevolking.

Van: de Gemeente Warnsveld (politie) Aan: Domen, J.C.M. (Max van Zuiden) Plaats: Warnsveld Datum: 1944-11-10 Onderwerp: mag zich op straat begeven na 20.00. uur als medewerker van het bureau afvoer van burgerbevolking.

Vergunning van de gemeente Warnsveld aan J.C.M. Domen om zich na 20.00 uur op straat te begeven