We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Binnenkomend of vertrekkend transport Mensen met bagage bij de trein. Hooghalen, 1942.

Binnenkomend of vertrekkend transport Mensen met bagage bij de trein. Hooghalen, 1942.

Mensen met bagage bij de trein in Hooghalen

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Van: van Witsen, A. (Bureel kamppolitie) Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-16 Onderwerp: schietpartij en de regel dat de kampbevolking zich niet verder dan 50 m. buiten het kamp mag begeven.

Van: van Witsen, A. (Bureel kamppolitie) Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-16 Onderwerp: schietpartij en de regel dat de kampbevolking zich niet verder dan 50 m. buiten het kamp mag begeven.

Verzoek van A.Witsen aan J.G. Buijvoets over het aantal meters buiten het prikkeldraad mogen te begeven

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-03-03, No. 68 Inhoud: Nieuwe werkregeling; regeling voor zwangere vrouwen en voedende moeders; spertijd. Blz.: 2

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-03-03, No. 68 Inhoud: Nieuwe werkregeling; regeling voor zwangere vrouwen en voedende moeders; spertijd. Blz.: 2

Lagerbefehl No. 68

Informatie uit andere archieven

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 137 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Wolff, Philipp Israel geb. 29-02-72 overleden 22-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 137 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Wolff, Philipp Israel geb. 29-02-72 overleden 22-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Philipp Israel Wolff

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944 Onderwerp: pakketen komen binnen, maar niet van thuis; nog iets van (Piet) Laven gehoord?; Eppo werkt voor Philips en hij heeft het best naar zijn zin. Hij zit op het magazijn met een stel toffe jongens; zijn familie zou aan Den Haag kunnen vragen hoelang zijn straf nog duurt. Er zijn nu 9 maanden voorbij; De gevangenen mogen ook aan sport doen: voetbal en andere takken van sport. Hij is lieve in Vught dan in Haaren. Hij is buiten en kan tenminste werken…; brood komt hij niet echt tekort, wel boter en iets hartigs; gauw maar iets laten weten via Hans. Ze komen mijn brief halen. Hij moet stoppen…

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944 Onderwerp: pakketen komen binnen, maar niet van thuis; nog iets van (Piet) Laven gehoord?; Eppo werkt voor Philips en hij heeft het best naar zijn zin. Hij zit op het magazijn met een stel toffe jongens; zijn familie zou aan Den Haag kunnen vragen hoelang zijn straf nog duurt. Er zijn nu 9 maanden voorbij; De gevangenen mogen ook aan sport doen: voetbal en andere takken van sport. Hij is lieve in Vught dan in Haaren. Hij is buiten en kan tenminste werken…; brood komt hij niet echt tekort, wel boter en iets hartigs; gauw maar iets laten weten via Hans. Ze komen mijn brief halen. Hij moet stoppen…

Brief van Eppo Gans aan zijn ouders,broers en zusters vanuit kamp Vught

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 144 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Elias, Mietje geb. 29-01-69 overleden 25-03-1943 te Westerbork op: 29-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 144 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Elias, Mietje geb. 29-01-69 overleden 25-03-1943 te Westerbork op: 29-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Mietje Elias

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 151 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Boas, Mietje geb. 22-03-73 overleden 29-03-1943 te Westerbork op: 29-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 151 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Boas, Mietje geb. 22-03-73 overleden 29-03-1943 te Westerbork op: 29-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Mietje Boas

Brochure ‘Landverraders’ Geschreven door: Max Blokzijl

Brochure ‘Landverraders’ Geschreven door: Max Blokzijl

Brochure 'Landverraders' door Max Blokzijl

Van: Jacobs, H.&nbsp; Aan: Alie en Hendrik&nbsp; Plaats: Rijkswerkkamp Vledder&nbsp; Datum: juli 1942&nbsp; Onderwerp: ontvangst van pakket en foto, omstandigheden waar hij zich niet verder over wil uitweiden.

Van: Jacobs, H.&nbsp; Aan: Alie en Hendrik&nbsp; Plaats: Rijkswerkkamp Vledder&nbsp; Datum: juli 1942&nbsp; Onderwerp: ontvangst van pakket en foto, omstandigheden waar hij zich niet verder over wil uitweiden.

Brief van H. Jacobs aan Alie en Hendrik vanuit het Joodse werkkamp Vledder

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1926-04-20 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1926-04-20 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Brief van Dowor Touf aan Levy Coster als dank voor zijn bijdrage aan de avond in het Oude Lieden Gesticht

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-08 Onderwerp: bedankje voor pakketten; ziekenhuis; omstandigheden; kinderen in barak 64;

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-08 Onderwerp: bedankje voor pakketten; ziekenhuis; omstandigheden; kinderen in barak 64;

Brief van Morris Zomerplaag aan Ali vanuit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Militair Kamp Westerbork

Van: Irma Aan: Vermeulen, Rietje Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-04 Onderwerp: omstandigheden

Van: Irma Aan: Vermeulen, Rietje Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-04 Onderwerp: omstandigheden

Briefkaart van Irma aan Rietje Vermeulen

Bewijs van crematie Datum: 03-08-1943 Nr.453 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weinberg, Moritz geb. 29-01-73 overleden te Westerbork op 29-07-1943 op 02-08-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 03-08-1943 Nr.453 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weinberg, Moritz geb. 29-01-73 overleden te Westerbork op 29-07-1943 op 02-08-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Moritz Weinberg

Van: Fam. Slier Aan: Philips, A., Dhr.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: augustus 1942 Onderwerp: omstandigheden, mee wegbrengen van de vader van Abraham, om half vier reed de trein weg. Hopelijk is hij voor korte duur weg. Eduard is op weg naar het Joodse werkkamp Gijsselte.

Van: Fam. Slier Aan: Philips, A., Dhr.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: augustus 1942 Onderwerp: omstandigheden, mee wegbrengen van de vader van Abraham, om half vier reed de trein weg. Hopelijk is hij voor korte duur weg. Eduard is op weg naar het Joodse werkkamp Gijsselte.

Ansichtkaart van de familie Slier aan Arthur Philips vanuit Amsterdam

Ausweiskarte&nbsp; Van: Slager, Jochem Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943

Ausweiskarte&nbsp; Van: Slager, Jochem Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943

Ausweiskarte van Jochem Slager in kamp Westerbork

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, fam. Plaats: Trein Datum: 1943-05-18 Onderwerp: Bedankje voor alles wat gedaan is. De meisjes zijn op weg naar ‘Duitsland’ Henriette schrijft ook een kaart in de hoop dat een van beide kaarten overkomt. De trein staat stil voor Groningen (emplacement Onnen-Haren). Ze hopen vader weer terug te kunnen zien (Hij was op 19 oktober 1942 al doorgestuurd naar Auschwitz. Hij was via het Joodse werkkamp De Wittebrink begin oktober 1942 in kamp Westerbork terecht gekomen)

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, fam. Plaats: Trein Datum: 1943-05-18 Onderwerp: Bedankje voor alles wat gedaan is. De meisjes zijn op weg naar ‘Duitsland’ Henriette schrijft ook een kaart in de hoop dat een van beide kaarten overkomt. De trein staat stil voor Groningen (emplacement Onnen-Haren). Ze hopen vader weer terug te kunnen zien (Hij was op 19 oktober 1942 al doorgestuurd naar Auschwitz. Hij was via het Joodse werkkamp De Wittebrink begin oktober 1942 in kamp Westerbork terecht gekomen)

Briefkaart van Betsy van Hoorn aan fam. Medema vanuit de trein

van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bezoek van gedetineerden aan gedetineerden in het ziekenhuis. Het mag alleen om familie gaan.

van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bezoek van gedetineerden aan gedetineerden in het ziekenhuis. Het mag alleen om familie gaan.

Order van J.G. Buijvoets in Interneringskamp Westerbork over ziekenbezoek

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-11-21&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: ongeldig verklaren van levensmiddelen bonnen.

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-11-21&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: ongeldig verklaren van levensmiddelen bonnen.

Mededeling over ongeldig verklaren van levensmiddelen bonnen

Kampgeld Lager Westerbork Rood met bruin 25 cent Serie AA No. 0180

Kampgeld Lager Westerbork Rood met bruin 25 cent Serie AA No. 0180

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent

Transporten&nbsp; Rij van mensen op weg van Hooghalen naar kamp Westerbork. Hooghalen, 1942. Een lange stoet mensen op weg naar het kamp. Op de achtergrond mede-kampgevangenen en een SS'er die toezicht houden.

Transporten&nbsp; Rij van mensen op weg van Hooghalen naar kamp Westerbork. Hooghalen, 1942. Een lange stoet mensen op weg naar het kamp. Op de achtergrond mede-kampgevangenen en een SS'er die toezicht houden.

Een grote groep kampgevangenen begeeft zich met bagage naar de trein

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-02 Onderwerp: algemene order aan personeel over het instellen van een centrale ordonnansendienst vanuit barak 49

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-02 Onderwerp: algemene order aan personeel over het instellen van een centrale ordonnansendienst vanuit barak 49

Order algemeen nummer 4 Interneringskamp Westerbork van J.G. Buijvoets

Aangezicht op het kamp. Op de voorgrond de spoorverbinding naar het kamp. Op de achtergrond zijn de dienstwoningen en de oude waterzuivering te zien.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943&nbsp;

Aangezicht op het kamp. Op de voorgrond de spoorverbinding naar het kamp. Op de achtergrond zijn de dienstwoningen en de oude waterzuivering te zien.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943&nbsp;

Foto van een aangezicht op kamp Westerbork met de aftakking van de spoorlijn naar het kamp

Chanoekaviering in een barak Kamp Westerbork, 1942-12-09 Een viering van het chanoekafeest onder leiding van Leo Blumensohn in een van de grote barakken. Het meisje dat het kaarsje aansteekt is Margot Goldberg. Haar zusje Ruth is het nauwelijks belichte gezicht in het midden van de foto.&nbsp; &nbsp;

Chanoekaviering in een barak Kamp Westerbork, 1942-12-09 Een viering van het chanoekafeest onder leiding van Leo Blumensohn in een van de grote barakken. Het meisje dat het kaarsje aansteekt is Margot Goldberg. Haar zusje Ruth is het nauwelijks belichte gezicht in het midden van de foto.&nbsp; &nbsp;

Aansteken van kaarsjes tijdens het Chanoekafeest in een grote woonbarak

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Leeuwen, van (Rijksgebouwendienst)&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-03-23&nbsp; Onderwerp: gebruiksklaar maken kampterrein. Kladversie van brief inv.nr. 2013-1; Onderwerp: gebruiksklaar maken kampterrein; toegangsweg (verhard en onverhard) en geschikte zandbodem voor de fundering ligt 50-70 cm onder het maaiveld.&nbsp;

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Leeuwen, van (Rijksgebouwendienst)&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-03-23&nbsp; Onderwerp: gebruiksklaar maken kampterrein. Kladversie van brief inv.nr. 2013-1; Onderwerp: gebruiksklaar maken kampterrein; toegangsweg (verhard en onverhard) en geschikte zandbodem voor de fundering ligt 50-70 cm onder het maaiveld.&nbsp;

Brief van Houtvester Assen aan van Leeuwen van de Rijksgebouwendienst

Boek met stempel "Lagerbucherei Westerbork' De bruiloft van Rozemarijntje Auteur: Bles, Jacqueline

Boek met stempel "Lagerbucherei Westerbork' De bruiloft van Rozemarijntje Auteur: Bles, Jacqueline

Een boek uit de kampbibliotheek

Van: van Bergen, Isaac Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Buchenwald Datum: 1942-03-22 Onderwerp: kampnummer 2317, Block 22; hij mag per maand 15 RM ontvangen; er zijn weer 6 weken voorbij; het is zondag en om 19.00 zal hij zich proberen voor te stellen hoe het thuis is; graag een bericht hoe het met allen gaat; Nora kan om de 14 dagen schrijven…

Van: van Bergen, Isaac Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Buchenwald Datum: 1942-03-22 Onderwerp: kampnummer 2317, Block 22; hij mag per maand 15 RM ontvangen; er zijn weer 6 weken voorbij; het is zondag en om 19.00 zal hij zich proberen voor te stellen hoe het thuis is; graag een bericht hoe het met allen gaat; Nora kan om de 14 dagen schrijven…

Brief van Isaac van Bergen aan zijn vrouw en kinderen vanuit Buchenwald

Personen