In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Vos, L.&nbsp; Aan: Lackrooy, Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-26&nbsp; Onderwerp: pakketten; dagelijkse gang van zaken.

Van: Vos, L.&nbsp; Aan: Lackrooy, Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-26&nbsp; Onderwerp: pakketten; dagelijkse gang van zaken.

Briefkaart van Leen Vos aan mevrouw Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 03-07-1943 Nr. 445 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Bont, Judith geb. 07-07-16 overleden te Westerbork op 21-07-1943 op 22-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 03-07-1943 Nr. 445 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Bont, Judith geb. 07-07-16 overleden te Westerbork op 21-07-1943 op 22-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Judith Bont

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Blauwe stempel

Van: Bertenthal, Martha Aan: Kokje, G. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-25 Onderwerp: op transport naar kamp Westerbork. Ze zal over een uurtje vanuit Amsterdam vertrekken. Haar toekomstig adres in het kamp schrijft ze op bij afzender. De briefkaart schrijft ze tijdens de grote razzia van 25/26 mei 1943.

Van: Bertenthal, Martha Aan: Kokje, G. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-25 Onderwerp: op transport naar kamp Westerbork. Ze zal over een uurtje vanuit Amsterdam vertrekken. Haar toekomstig adres in het kamp schrijft ze op bij afzender. De briefkaart schrijft ze tijdens de grote razzia van 25/26 mei 1943.

Briefkaart van Martha Bertenthal aan G. Kokje vanuit Amsterdam

Van: Kool-Piller, S.&nbsp; Aan: Kar, van der, Ph.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11 Onderwerp: pakket ontvangen

Van: Kool-Piller, S.&nbsp; Aan: Kar, van der, Ph.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11 Onderwerp: pakket ontvangen

Briefkaart van S. Kool-Piller aan Ph. van der Kar vanuit kamp Westerbork

Van: &nbsp;Bureau Dr. Wachtel Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-31 Onderwerp: overlijden en geboorte in het kamp. De twee overleden personen zijn als kampgevangene in het Academisch Ziekenhuis te Groningen overleden.

Van: &nbsp;Bureau Dr. Wachtel Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-31 Onderwerp: overlijden en geboorte in het kamp. De twee overleden personen zijn als kampgevangene in het Academisch Ziekenhuis te Groningen overleden.

Bericht nummer 19 van Bureau Dr. Wachtel over overlijden en geboorte in kamp Westerbork

Verklaring Van: Schijveschuurder, Barend, Schijveschuurder-Wessel, Tilly en Schijveschuurder, Alfred Plaats: Epe Datum: 1945-07-06 Onderwerp: vermissing van distributiestamkaarten

Verklaring Van: Schijveschuurder, Barend, Schijveschuurder-Wessel, Tilly en Schijveschuurder, Alfred Plaats: Epe Datum: 1945-07-06 Onderwerp: vermissing van distributiestamkaarten

Verklaring van vermissing van distributiestamkaarten

Van: de Schade-Enquête Commissie Aan: Diamant-Querido, R. Plaats: Amsterdam Datum: 1952-01-31 Onderwerp: tegemoetkoming in verband met huisraad dat tijds de bezetting verloren is gegaan.&nbsp;

Van: de Schade-Enquête Commissie Aan: Diamant-Querido, R. Plaats: Amsterdam Datum: 1952-01-31 Onderwerp: tegemoetkoming in verband met huisraad dat tijds de bezetting verloren is gegaan.&nbsp;

Verklaring van de Schade-Enquête Commissie betreffende vergoeding verloren huisraad