We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Dienst Raad van Arbeid Aan: Kortoef, S. geboortedatum: 1924-02-22&nbsp; Datum: 1942-12-17 Plaats: Amsterdam Onderwerp: werkloosheid

Van: Dienst Raad van Arbeid Aan: Kortoef, S. geboortedatum: 1924-02-22&nbsp; Datum: 1942-12-17 Plaats: Amsterdam Onderwerp: werkloosheid

Bewijs van werkloosheid van de Dienst van Raad van Arbeid aan S. Kortoef

Personeel van het kamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945.&nbsp; Geestelijke en Sociale Verzorging.&nbsp; Staand: R. Giethoorn en Beitske Kalma.

Personeel van het kamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945.&nbsp; Geestelijke en Sociale Verzorging.&nbsp; Staand: R. Giethoorn en Beitske Kalma.

Foto van personeel van de Afdeling Sociale en Geestelijke Verzorging in Interneringskamp Westerbork

Klara is op 1 juli 1944 gearresteerd op haar onderduikadres Tuinstraat 204b te IJsselmuiden. Zij was ondergedoken bij de familie Van Oosterbrugge. De man in het gezin, Willem van Oosterbrugge, stierf op 23 januari 1945 op 41-jarige leeftijd in concentratiekamp Neuengamme. Zoon Albert Willem kwam op 21 november 1944 op 20-jarige leeftijd om in het kamp Lagelund.

Van: Eling, opzichter van Rijksgebouwendienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-03-27 Onderwerp: richtlijnen bij onderhoudswerken, verbouwingen etc.

Van: Eling, opzichter van Rijksgebouwendienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-03-27 Onderwerp: richtlijnen bij onderhoudswerken, verbouwingen etc.

Instructie Eling, opzichter Rijksgebouwen Dienst bij onderhoud en verbouwing.

Blanco waslijst Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1945&nbsp;

Blanco waslijst Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1945&nbsp;

Foto van een waslijst uit kamp Westerbork

Van: Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging krantenhanger 'Coha'.

Van: Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging krantenhanger 'Coha'.

Calculatie voor het vervaardigen van een krantenhanger in Interneringskamp Westerbork onder de naam 'Coha'

Van: Buijvoets, J.G. Aan; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-15 Onderwerp: Organisatie-schema. Indeling van de verschillende afdelingen in het kamp.

Van: Buijvoets, J.G. Aan; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-15 Onderwerp: Organisatie-schema. Indeling van de verschillende afdelingen in het kamp.

Schema van de kamporganisatie met een indeling van de verschillende afdelingen en kampleiding

Van: Simon, Paulien, Herman en Nathan Aan: Bekkie en Chrisje Plaats: Amsterdam Datum: Onderwerp: familie in Hollandsche Schouwburg en kamp Westerbork (Chris en Bekkie); Joodsche Raad; Pakketten naar kamp Westerbork via de Joodse Raad; tip aan Bekkie en Chris &nbsp;contact op te nemen met de familie Goldberg in barak 19, vader heeft bij hen gegeten, moeder ligt waarschijnlijk in het ziekenhuis, niet duidelijk of zij al doorgestuurd zijn.

Van: Simon, Paulien, Herman en Nathan Aan: Bekkie en Chrisje Plaats: Amsterdam Datum: Onderwerp: familie in Hollandsche Schouwburg en kamp Westerbork (Chris en Bekkie); Joodsche Raad; Pakketten naar kamp Westerbork via de Joodse Raad; tip aan Bekkie en Chris &nbsp;contact op te nemen met de familie Goldberg in barak 19, vader heeft bij hen gegeten, moeder ligt waarschijnlijk in het ziekenhuis, niet duidelijk of zij al doorgestuurd zijn.

Brief van Simon, Paulien, Herman en Nathan aan Bekkie en Chris vanuit Amsterdam

Van: Kan-Kaufmann, Johanna Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11 Onderwerp: pakketpost; ze hoopt dat een broek snel komt; behoefte aan andere dingen…

Van: Kan-Kaufmann, Johanna Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11 Onderwerp: pakketpost; ze hoopt dat een broek snel komt; behoefte aan andere dingen…

Brief van Johanna Kan-Kaufmann aan haar schoonzoon vanuit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Crematorium in het Kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1945-1948.&nbsp; De verbrandingsoven van het crematorium.

Crematorium in het Kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1945-1948.&nbsp; De verbrandingsoven van het crematorium.

De verbrandingsoven van het crematorium in kamp Westerbork

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: de&nbsp;aanvrager&nbsp; Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-28 Onderwerp: inlichtingen over het lot Joseph Vissel.

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: de&nbsp;aanvrager&nbsp; Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-28 Onderwerp: inlichtingen over het lot Joseph Vissel.

Brief van het Rode Kruis over het lot van Joseph Vissel

Strafbarakken

Van: Dop, zuster Aan: van Bergen-Chaja Plaats: onbekend Datum: 1945 Onderwerp: kaart van Chaja ontvangen, van haar moeder een brief ontvangen; Chaja is bij haar broertje; hoe vind je het om weer in een gewoon huis te zijn?; over andere kinderen die onder verantwoordelijkheid van de zuster vallen… &nbsp;

Van: Dop, zuster Aan: van Bergen-Chaja Plaats: onbekend Datum: 1945 Onderwerp: kaart van Chaja ontvangen, van haar moeder een brief ontvangen; Chaja is bij haar broertje; hoe vind je het om weer in een gewoon huis te zijn?; over andere kinderen die onder verantwoordelijkheid van de zuster vallen… &nbsp;

Brief van Zuster Dop aan Chaja van Bergen