We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: ondercommandant Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-16 Onderwerp: de schildwacht v/d Burg bij slagboom post West wil de ondercommandant niet doorlaten omdat die het wachtwoord niet kent.

Van: ondercommandant Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-16 Onderwerp: de schildwacht v/d Burg bij slagboom post West wil de ondercommandant niet doorlaten omdat die het wachtwoord niet kent.

Rapport van de ondercommandant over het niet doorlaten van hem bij Post West

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-11-13&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: extra rantsoen voor moeders; dieetvoedsel.

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-11-13&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: extra rantsoen voor moeders; dieetvoedsel.

Mededeling over extra rantsoen voor moeders en dieetvoedsel

Van: De Jong, M. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-10 Onderwerp: kleding uit het kledingmagazijn is verstrekt aan twee bewakingsmanschappen van de NBS (voor een avondje uit) en niet weer teruggebracht.

Van: De Jong, M. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-10 Onderwerp: kleding uit het kledingmagazijn is verstrekt aan twee bewakingsmanschappen van de NBS (voor een avondje uit) en niet weer teruggebracht.

Rapport van M. de Jong aan J. G. Buijvoets over niet teruggegeven kleding uit het magazijn

Rapport Opgesteld door: Ondercommandant Aan: den Comm. Kamp Westerbork Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-23 Onderwerp: ontbreken van bewaking tijdens rit van kamptrein (smalspoor) waarvan de locomotief door gedetineerden werd bediend (door de marechaussee geconstateerd)

Rapport Opgesteld door: Ondercommandant Aan: den Comm. Kamp Westerbork Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-23 Onderwerp: ontbreken van bewaking tijdens rit van kamptrein (smalspoor) waarvan de locomotief door gedetineerden werd bediend (door de marechaussee geconstateerd)

Rapport van de ondercommandant over het ontbreken van bewaking bij de smalspoortrein

Van: Heikens, J.J. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-08-23 Onderwerp: Nr. E.20/417. Kantinebeheerder. Het beheer over de kantines verloopt niet goed. Het advies wordt gegeven om het Hoofd van Inwendige Dienst hiermee te belasten.&nbsp;

Van: Heikens, J.J. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-08-23 Onderwerp: Nr. E.20/417. Kantinebeheerder. Het beheer over de kantines verloopt niet goed. Het advies wordt gegeven om het Hoofd van Inwendige Dienst hiermee te belasten.&nbsp;

Rapport van de heer Heikens aan J.G. Buijvoets over het niet goed verlopen van het beheer in de kantines

Van: Hummelen, P., ondercommandant Aan: Buijvoets, J.G. e.a. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-21 Onderwerp: rapportage over wijze van bewaking van de landbouwploeg tijdens het marcheren. De bewaking laat zeer te wensen over, dit is fnuikend voor de discipline.

Van: Hummelen, P., ondercommandant Aan: Buijvoets, J.G. e.a. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-21 Onderwerp: rapportage over wijze van bewaking van de landbouwploeg tijdens het marcheren. De bewaking laat zeer te wensen over, dit is fnuikend voor de discipline.

Rapport van P. Hummelen aan J.G. Buijvoets en anderen over wijze van bewaking tijdens marcheren

Het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum:&nbsp;1948 Op de achtergrond is barak 75 bij de ingang van het kamp te zien.

Het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum:&nbsp;1948 Op de achtergrond is barak 75 bij de ingang van het kamp te zien.

Foto van het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant

Het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Foto van het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Foto van Rinus Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant van het Interneringskamp Westerbork

Zoontje van de familie Buijvoets (Rinus). Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Rinus Buijvoets op het Japanse bruggetje in de tuin van het huis van de kampcommandant.

Zoontje van de familie Buijvoets (Rinus). Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Rinus Buijvoets op het Japanse bruggetje in de tuin van het huis van de kampcommandant.

Foto van Rinus Buijvoets op het Japanse bruggetje in de tuin van het huis van de kampcommandant

Zoontje van de familie Buijvoets (Rinus) in de ambtswoning. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de achtergrond is de in 1944 gebouwde kas te zien.

Zoontje van de familie Buijvoets (Rinus) in de ambtswoning. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de achtergrond is de in 1944 gebouwde kas te zien.

Foto van Rinus Buijvoets in de woning van de kampcommandant

Het gezin Buijvoets en een onbekende man in de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de achtergrond is de ingang van het kamp te zien.

Het gezin Buijvoets en een onbekende man in de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de achtergrond is de ingang van het kamp te zien.

Foto van het gezin Buijvoets en een onbekende man in de woning van de kampcommandant

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen (vrouwen) aan het werk in de kabelsloperij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen (vrouwen) aan het werk in de kabelsloperij.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Bouw. Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork Kamp Westerbork, 1939. Een ('familie') barak in aanbouw.

Bouw. Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork Kamp Westerbork, 1939. Een ('familie') barak in aanbouw.

van de bouw van een barak in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Brief Van: Stodel, H. Aan: vrouw en kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-19 Onderwerp: Hijman schrijft dat hij in goede gezondheid verkeert en één keer in de zes weken een pakket mag ontvangen. Hiervoor stuurt hij een zegel mee. Hij vraagt om zeep en tabak, maar ook om een foto van zijn vrouw en kinderen. In Westerbork kan hij zijn vak uitoefenen. Hij hoopt dat hij weer vrij kan komen.&nbsp;

Brief Van: Stodel, H. Aan: vrouw en kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-19 Onderwerp: Hijman schrijft dat hij in goede gezondheid verkeert en één keer in de zes weken een pakket mag ontvangen. Hiervoor stuurt hij een zegel mee. Hij vraagt om zeep en tabak, maar ook om een foto van zijn vrouw en kinderen. In Westerbork kan hij zijn vak uitoefenen. Hij hoopt dat hij weer vrij kan komen.&nbsp;

Brief van Hijman Stodel aan zijn vrouw en kinderen

Van: Gast-Furth, Fofina, de Geboren: 1902-09-19 Datum: 1943-06-07 Plaats: Westerbork, kamp, barak 70 Onderwerp: Arbeitskarte van Dienstbereich 8, groep Näherei.

Van: Gast-Furth, Fofina, de Geboren: 1902-09-19 Datum: 1943-06-07 Plaats: Westerbork, kamp, barak 70 Onderwerp: Arbeitskarte van Dienstbereich 8, groep Näherei.

Arbeitskarte van Fofina de Gast-Furth in kamp Westerbork

Joodse gemeenten in Drenthe

Joodse gemeente Meppel

Van: "Die Tat" Onderwerp: clementie en achtergrond van de veroordeling van Wilhelm Harster, Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD, 1940-1943 in het kader van zijn arrestatie en in verband met mogelijk een nieuw proces; zijn rol in Italië.

Van: "Die Tat" Onderwerp: clementie en achtergrond van de veroordeling van Wilhelm Harster, Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD, 1940-1943 in het kader van zijn arrestatie en in verband met mogelijk een nieuw proces; zijn rol in Italië.

Verslag

Van: Mr. van Proosdij, A.C. G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-07 Onderwerp: afstammingspapieren zijn binnen, wacht nog op doopsbewijzen van grootouders uit Luxemburg.

Van: Mr. van Proosdij, A.C. G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-07 Onderwerp: afstammingspapieren zijn binnen, wacht nog op doopsbewijzen van grootouders uit Luxemburg.

Brief van Mr. A.C.G. van Proosdij aan Henri Fuldauer vanuit Amsterdam

Personen