We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Reisvergunning Van: Lijdesdorff, R. Om zich van Westerbork naar Amsterdam te begeven. Datum: 1945-07-08

Reisvergunning Van: Lijdesdorff, R. Om zich van Westerbork naar Amsterdam te begeven. Datum: 1945-07-08

Reisvergunning voor René Lijdesdorff voor het definitief verlaten van kamp Westerbork

Afrastering van het kamp Westerbork&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1944&nbsp; Naast de afrastering is een deel van de gracht te zien met aan het einde een wachttoren. De foto is vanuit een wachttoren gemaakt.

Afrastering van het kamp Westerbork&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1944&nbsp; Naast de afrastering is een deel van de gracht te zien met aan het einde een wachttoren. De foto is vanuit een wachttoren gemaakt.

De kampbegrenzing aan de Zuidoostkant van kamp Westerbork vanuit een wachttoren gezien

Bewijs van crematie Datum: 13-07-1943 Nr. 428 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Cleef, Hadassa geb. 15-11-42 overleden te Westerbork op 11-07-1943 op: 16-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-07-1943 Nr. 428 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Cleef, Hadassa geb. 15-11-42 overleden te Westerbork op 11-07-1943 op: 16-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hadassa van Cleef

Foto van Nathan Hammelburg

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam Aan; de familie Prins Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-30 Onderwerp: verzoek om een voedselpakket te sturen naar Sara Querido in kamp Vught.&nbsp;

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam Aan; de familie Prins Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-30 Onderwerp: verzoek om een voedselpakket te sturen naar Sara Querido in kamp Vught.&nbsp;

Brief van de Joodse Raad aan de familie Prins met het verzoek een pakket te sturen naar Sara Querido in kamp Vught

Van: de een arts en de barakleider van de strafbarak Aan: Lobstein, A. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-09-01 Onderwerp: Adriaan krijgt dienstvrij voor een dag op advies van een arts, stafbarak, bed nummer 810.&nbsp;

Van: de een arts en de barakleider van de strafbarak Aan: Lobstein, A. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-09-01 Onderwerp: Adriaan krijgt dienstvrij voor een dag op advies van een arts, stafbarak, bed nummer 810.&nbsp;

Bewijs voor een dag dienstvrij voor A. Lobstein in kamp Westerbork

Van: Palache, Reina Aan: Corrie Plaats: Oegstgeest Datum: 1945-04/07 Onderwerp: Reina begint alvast aan een lange brief nu de oorlog aan het eind lijkt te komen; onderduik; geen honger en koude geleden; na een paar weken weer boven water; op het adres gebleven, omdat de omstandigheden voor haar in Den Haag niet best waren; bevrijding; N.B.S. en N.S.B.; de wintermaanden; de Canadezen; verdere lotgevallen en een tekening van luchtdroppingen…

Van: Palache, Reina Aan: Corrie Plaats: Oegstgeest Datum: 1945-04/07 Onderwerp: Reina begint alvast aan een lange brief nu de oorlog aan het eind lijkt te komen; onderduik; geen honger en koude geleden; na een paar weken weer boven water; op het adres gebleven, omdat de omstandigheden voor haar in Den Haag niet best waren; bevrijding; N.B.S. en N.S.B.; de wintermaanden; de Canadezen; verdere lotgevallen en een tekening van luchtdroppingen…

Brief van Reina Palache aan Corrie vanuit Oegstgeest

Van: Breslauer, Etelka Aan: Tony (Schram) Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-10 Onderwerp: omstandigheden; huishouden.

Van: Breslauer, Etelka Aan: Tony (Schram) Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-10 Onderwerp: omstandigheden; huishouden.

Brief van Elteka Breslauer aan Tony vanuit Amsterdam

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 219 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Korpes, Adolf geb. 17-08-65 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 219 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Korpes, Adolf geb. 17-08-65 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Adolf Korpes

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 297 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Menco, Abraham geb. 28-05-73 overleden te Westerbork op 14-05-1943 op: 18-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 297 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Menco, Abraham geb. 28-05-73 overleden te Westerbork op 14-05-1943 op: 18-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Abraham Menco

Transport Een deportatietrein staat klaar in Hooghalen. Een hoop met bagage moet nog worden ingeladen Hooghalen, 1942

Transport Een deportatietrein staat klaar in Hooghalen. Een hoop met bagage moet nog worden ingeladen Hooghalen, 1942

Een hoop bagage ligt klaar om ingeladen te worden

Van: Gobits, Jaap Aan: beste familie Plaats: Westerbork, kamp, barak 82 Datum: 1942-10-08 Onderwerp: vraag of er klompen en sokken en levensmiddelen kunnen worden opgestuurd. De schrijver zit samen met zijn vader in Westerbork. Zijn moeder en zusje zijn nog in Amsterdam. Beide mannen zijn via een Joods werkkamp in kamp Westerbork terecht gekomen. Jacob via De Landweer en Hartog via Kremboong.

Van: Gobits, Jaap Aan: beste familie Plaats: Westerbork, kamp, barak 82 Datum: 1942-10-08 Onderwerp: vraag of er klompen en sokken en levensmiddelen kunnen worden opgestuurd. De schrijver zit samen met zijn vader in Westerbork. Zijn moeder en zusje zijn nog in Amsterdam. Beide mannen zijn via een Joods werkkamp in kamp Westerbork terecht gekomen. Jacob via De Landweer en Hartog via Kremboong.

Brief van Jaap Gobits aan familie vanuit kamp Westerbork

Chanoeka viering in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-09 Links op de foto Erika Herz.

Chanoeka viering in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-09 Links op de foto Erika Herz.

De viering van Chanoeka in een grote woonbarak

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 148 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Morpurgo, Esther geb. 06-04-71 overleden 27-03-1943 te Westerbork op: 29-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 148 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Morpurgo, Esther geb. 06-04-71 overleden 27-03-1943 te Westerbork op: 29-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Esther Morpurgo

Van: Praag, van, Alice Aan: Jannie Plaats: Den Haag Datum: 1943-01-23 Onderwerp: omstandigheden, verjaardag en verhuizing.

Van: Praag, van, Alice Aan: Jannie Plaats: Den Haag Datum: 1943-01-23 Onderwerp: omstandigheden, verjaardag en verhuizing.

Brief van Alice van Praag

Van:&nbsp; Aan: Min. Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1940-02-19&nbsp; Onderwerp: concept instructie voor de directeur van het centraal vluchtelingenkamp, de onderdirecteur, de huismeesteres. Concept huisorders en dagindelingen.&nbsp;

Van:&nbsp; Aan: Min. Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1940-02-19&nbsp; Onderwerp: concept instructie voor de directeur van het centraal vluchtelingenkamp, de onderdirecteur, de huismeesteres. Concept huisorders en dagindelingen.&nbsp;

Brief met een concept voor huisorders en dagindelingen van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

De heer Wiltjer voor de kledingwerkplaats. Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1941 Wiltjer was van 1939 tot 1941 meester-kleermaker in het kamp. .

De heer Wiltjer voor de kledingwerkplaats. Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1941 Wiltjer was van 1939 tot 1941 meester-kleermaker in het kamp. .

De heer Wiltjer voor de kledingwerkplaats in Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.

Arbeitskarte Van: Polak, Henriëtte Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-27 Ingedeeld bij Gruppe DB. 2, Gr. 13 Tischlerei

Arbeitskarte Van: Polak, Henriëtte Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-27 Ingedeeld bij Gruppe DB. 2, Gr. 13 Tischlerei

Arbeitskarte van Henriëtte Polak in kamp Westerbork

Van: Batavier, M.&nbsp; Aan: beste tante&nbsp; Plaats: Elsloo (Landweer)&nbsp; Datum: 1942-07-23&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en zienswijze op toekomst. De kans is groot dat de jongens uit de kampen ook naar Duitsland moeten om te werken.

Van: Batavier, M.&nbsp; Aan: beste tante&nbsp; Plaats: Elsloo (Landweer)&nbsp; Datum: 1942-07-23&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en zienswijze op toekomst. De kans is groot dat de jongens uit de kampen ook naar Duitsland moeten om te werken.

Brief van M. Batavier aan zijn tante vanuit Joods Werkkamp De Landweer

Van: Leo Meijer Aan: Sint en Piet&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-04 Onderwerp: brief aan Sinterklaas, bedankt voor de pepermunt; omstandigheden in het kamp; kinderverlamming. De school is gesloten. De schrijver krijgt les van zijn vader. Hij heeft een vrouw geholpen met verhuizen. Het leven in het kamp is naar.

Van: Leo Meijer Aan: Sint en Piet&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-04 Onderwerp: brief aan Sinterklaas, bedankt voor de pepermunt; omstandigheden in het kamp; kinderverlamming. De school is gesloten. De schrijver krijgt les van zijn vader. Hij heeft een vrouw geholpen met verhuizen. Het leven in het kamp is naar.

Brief van Leo Meijer aan Sint en Piet vanuit kamp Westerbork

Van: het Zweedse Consulaat Aan: van Cleef, Rozette Plaats: Praag Datum: 1945-05/06 Onderwerp: identiteitspapier met foto; registratie en repatriëring…

Van: het Zweedse Consulaat Aan: van Cleef, Rozette Plaats: Praag Datum: 1945-05/06 Onderwerp: identiteitspapier met foto; registratie en repatriëring…

Identiteitsbewijs van Rozette van Cleef van het Zweedse Consulaat te Praag

Personen