In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Plaatsen in kamp Westerbork

Weeshuis

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Lepel Met als inscriptie: S. Bobbe barak 35.&nbsp; Als Samuel Bobbe op transport moet, geeft hij de lepel aan Hanna Kolthoff. &nbsp;

Lepel Met als inscriptie: S. Bobbe barak 35.&nbsp; Als Samuel Bobbe op transport moet, geeft hij de lepel aan Hanna Kolthoff. &nbsp;

Lepel van Samuel Bobbe

Frits Schrijver werd in december 1944 gearresteerd in Woudenberg en was vermoedelijk ondergebracht in de noodgevangenis van de SD in de Rotterdamsche Bank in Velp. Op 14 januari 1945 werd hij met een aantal andere gevangenen gefusilleerd.

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Foto van kinderen op een stoep voor een barak (barak 45). Het meisje links voor is Marijke Bloemhard, de jongen rechts is Marius Bloemhard. De twee oudere meisjes links en in het midden komen uit het gezin Vogel (links Carla en in het midden Tineke) Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van kinderen op een stoep voor een barak (barak 45). Het meisje links voor is Marijke Bloemhard, de jongen rechts is Marius Bloemhard. De twee oudere meisjes links en in het midden komen uit het gezin Vogel (links Carla en in het midden Tineke) Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Indische kinderen op een stoep voor een barak in (kamp) Schattenberg

Ausweiskarte Van: Boom-Jacobs, Esther Plaats: Westerbork, kamp Aangekomen op: 1944-05-09&nbsp; Opmerkingen: gemengd gehuwd met kind, vorl. zurückgestellt

Ausweiskarte Van: Boom-Jacobs, Esther Plaats: Westerbork, kamp Aangekomen op: 1944-05-09&nbsp; Opmerkingen: gemengd gehuwd met kind, vorl. zurückgestellt

Ausweiskarte van Esther Boom-Jacobs in kamp Westerbork

Aan: Friedheim-Maass, J. S., Westerbork, kamp Geboren: 1881-05-04 Datum: 1943-04-11 (poststempel) Plaats van verzending: Hilversum Onderwerp: ontvangstbewijs verzenden van een pakket met op de achterkant een beschrijving van de inhoud.&nbsp;

Aan: Friedheim-Maass, J. S., Westerbork, kamp Geboren: 1881-05-04 Datum: 1943-04-11 (poststempel) Plaats van verzending: Hilversum Onderwerp: ontvangstbewijs verzenden van een pakket met op de achterkant een beschrijving van de inhoud.&nbsp;

Bewijs van ontvangst voor verzonden pakket naar kamp Westerbork

Van: Simons, D. Aan: Medema, mej. Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-11-28 Onderwerp: toesturen van bagage naar Westerbork

Van: Simons, D. Aan: Medema, mej. Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-11-28 Onderwerp: toesturen van bagage naar Westerbork

van David Simons aan mej. Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Fink, Hertha en Fink, Manfred Aan:&nbsp;Frau David (David-Heller, Frime) Plaats: Hooghalen Datum: 1940-10-28 Onderwerp: Hertha en Manfred feliciteren mevrouw David met de geboorte van haar dochter Ruth David op 28 oktober 1940.

Van: Fink, Hertha en Fink, Manfred Aan:&nbsp;Frau David (David-Heller, Frime) Plaats: Hooghalen Datum: 1940-10-28 Onderwerp: Hertha en Manfred feliciteren mevrouw David met de geboorte van haar dochter Ruth David op 28 oktober 1940.

Brief van Hertha en Manfred Fink aan Ernst en Frime David-Heller vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

A.E.F. D.P. Registration Record Van: Stad, Meijer Betreft repatriëringskaart

A.E.F. D.P. Registration Record Van: Stad, Meijer Betreft repatriëringskaart

Repatriëringskaart van Meijer Stad

Betreft een enveloppe met gedrukt opschrift Buchenwald De enveloppe is na de bevrijding in Den Haag gepost. Gericht aan de Fam. Bouwens

Betreft een enveloppe met gedrukt opschrift Buchenwald De enveloppe is na de bevrijding in Den Haag gepost. Gericht aan de Fam. Bouwens

Enveloppe afkomstig uit Buchenwald

Van: van Koppelen-Bannet, M. Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1941-08-11 Onderwerp: brief van van 31 juli met foto's ontvangen. Dit is de tweede brief die Mathilda schrijft na ontvangst; Ellen is enorm gegroeid. Mathilda herkent haar niet meer; Mathilda heeft een volmacht nodig van haar dochter in verband met uitkring geld van de schade commissie; Mathilde hoopt op een weerzien met haar dochter. haar kleindochter Ellen is al 12 jaar geworden; Mathilda gaat nog altijd naar dokter Elzas. Ze is in orde. Ze gaat vaak naar het plantsoen; tante Saar is helemaal overstuur van haar verhuizing. Ze ondergaat een rustkuur in Apeldoorn; over andere familieleden en over haarzelf…

Van: van Koppelen-Bannet, M. Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1941-08-11 Onderwerp: brief van van 31 juli met foto's ontvangen. Dit is de tweede brief die Mathilda schrijft na ontvangst; Ellen is enorm gegroeid. Mathilda herkent haar niet meer; Mathilda heeft een volmacht nodig van haar dochter in verband met uitkring geld van de schade commissie; Mathilde hoopt op een weerzien met haar dochter. haar kleindochter Ellen is al 12 jaar geworden; Mathilda gaat nog altijd naar dokter Elzas. Ze is in orde. Ze gaat vaak naar het plantsoen; tante Saar is helemaal overstuur van haar verhuizing. Ze ondergaat een rustkuur in Apeldoorn; over andere familieleden en over haarzelf…

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin van haar dochter

Tekst. Tekst en illustratie uit het boek 'Humor und Melodie: 'Die stimmung ist hier schon fast magisch...'. Kamp Westerbork, 1943-09-27. Foto van het boek Humor und Melodie (Cabaret).

Tekst. Tekst en illustratie uit het boek 'Humor und Melodie: 'Die stimmung ist hier schon fast magisch...'. Kamp Westerbork, 1943-09-27. Foto van het boek Humor und Melodie (Cabaret).

Illustratie en tekst uit het revueboek Humor und Melodie

Briefkaart Van: Kornalijnslijper, N. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-31 Onderwerp: de schrijver is blij dat Stella weer naar huis kon. Ze vraagt om een pakje.

Briefkaart Van: Kornalijnslijper, N. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-31 Onderwerp: de schrijver is blij dat Stella weer naar huis kon. Ze vraagt om een pakje.

Briefkaart van N. Kornalijnslijper aan E. de Jong-Cohen vanuit kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Van: Meppelink, H. (Bureau Personeelszaken) Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-05-29 Onderwerp: rentekaart is verzonden aan den Raad van Arbeid in Winschoten…

Van: Meppelink, H. (Bureau Personeelszaken) Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-05-29 Onderwerp: rentekaart is verzonden aan den Raad van Arbeid in Winschoten…

Bericht van het Bureau personeelszaken H. Meppelink aan R. Niemeijer in Interneringskamp Westerbork