In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Bouw. Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1939. De Centrale keuken in aanbouw.

Bouw. Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1939. De Centrale keuken in aanbouw.

van de bouw van de Centrale Keuken in het Vluchtelingenkamp Westerbork

Ausweis Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Datum: 1944-09-03 Plaats: Westerbork, kamp Ze blijft voorlopig in het kamp. Vanavond om 8 uur moet ze in de Grote Zaal verschijnen.

Ausweis Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Datum: 1944-09-03 Plaats: Westerbork, kamp Ze blijft voorlopig in het kamp. Vanavond om 8 uur moet ze in de Grote Zaal verschijnen.

Ausweiskarte van Suzanna Noach-de Haan

Sonder-Ausweis Markus, Isaac, 24-4-88, B11 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis Markus, Isaac, 24-4-88, B11 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Isaac Markus

Van: Egger, Julius Aan: Meijer, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-07-22 Onderwerp: om half zes in de morgen in Hooghalen aangekomen; onderweg in de trein kunnen slapen; hij heeft zich in Westerbork kunnen verfrissen; de mensen zijn er behoorlijk en het eten ook; slapen in een grote barak, driehoog; in de nacht per tram naar het Centraal Station vervoerd; in het kamp heerst een goede orde, een tegenstelling met de Schouwburg en de Joodse Raad; morgen waarschijnlijk weer verder; Daan gesproken; vanaf Hooghalen was het met bepakking een uur lopen; de schrijver is doodmoe…

Van: Egger, Julius Aan: Meijer, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-07-22 Onderwerp: om half zes in de morgen in Hooghalen aangekomen; onderweg in de trein kunnen slapen; hij heeft zich in Westerbork kunnen verfrissen; de mensen zijn er behoorlijk en het eten ook; slapen in een grote barak, driehoog; in de nacht per tram naar het Centraal Station vervoerd; in het kamp heerst een goede orde, een tegenstelling met de Schouwburg en de Joodse Raad; morgen waarschijnlijk weer verder; Daan gesproken; vanaf Hooghalen was het met bepakking een uur lopen; de schrijver is doodmoe…

Briefkaart van Julius Egger aan de familie J. Meijer vanuit kamp Westerbork

Sonder-Ausweis&nbsp; Fresco-Koeda, Johanna, 2-10-22, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Fresco-Koeda, Johanna, 2-10-22, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Johanna Fresco-Koeda

Van: vriendin Aan: van Bergen, Chaja Plaats:&nbsp; Datum: 1946-03-10 Onderwerp: van harte gefeliciteerd; of Chaja over is gegaan…; de schijfster zelf zit op de ULO, klas 2. Ze heeft een leuke leraar uit Amsterdam…

Van: vriendin Aan: van Bergen, Chaja Plaats:&nbsp; Datum: 1946-03-10 Onderwerp: van harte gefeliciteerd; of Chaja over is gegaan…; de schijfster zelf zit op de ULO, klas 2. Ze heeft een leuke leraar uit Amsterdam…

Brief van een vriendin aan Chaja van Bergen

Breslauer, W.R. Werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Kampgevangenen aan het werk bij korenmijten.&nbsp;

Breslauer, W.R. Werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Kampgevangenen aan het werk bij korenmijten.&nbsp;

Kampgevangenen aan het werk bij korenmijten op het land van de kampboerderij

Medewerkers in het administratiegebouw.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Kamp Westerbork, 1939-1940.

Medewerkers in het administratiegebouw.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Kamp Westerbork, 1939-1940.

Het administratiegebouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Kamp Westerbork

Twaalf kwitanties afgegeven door de Joodsche Raad voor Amsterdam/Joodsche Raad Afdeling Vergunningen te Haarlem&nbsp; Bedrag 0,25 cent zijnde administratiekosten van een aangevraagde reisvergunning.&nbsp; Periode 28-11-1941 - 12-02-1942 5493-13 (1) t/m 5493-13 (12).

Twaalf kwitanties afgegeven door de Joodsche Raad voor Amsterdam/Joodsche Raad Afdeling Vergunningen te Haarlem&nbsp; Bedrag 0,25 cent zijnde administratiekosten van een aangevraagde reisvergunning.&nbsp; Periode 28-11-1941 - 12-02-1942 5493-13 (1) t/m 5493-13 (12).

Kwitanties afgegeven door de Joodse Raden te Amsterdam en Haarlem

Van: Grootkerk, Selma Aan: Ark, van, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-02 Onderwerp: omstandigheden, ligt in ziekenhuis. Ze schrijft over een dokter Waterman.&nbsp; + enveloppe (14589-02) Selma kwam op 2 september 1942 in kamp Westerbork terecht. Op het moment van schrijven ligt ze in het ziekenhuis. Ze heeft reeds gewerkt als hulp-juffrouw op de kleuterschool. In het ziekenhuis ontmoet ze onder andere Dr. Waterman, de psychiater, die als bijnaam het melkmannetje heeft en Sera Kool.

Van: Grootkerk, Selma Aan: Ark, van, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-02 Onderwerp: omstandigheden, ligt in ziekenhuis. Ze schrijft over een dokter Waterman.&nbsp; + enveloppe (14589-02) Selma kwam op 2 september 1942 in kamp Westerbork terecht. Op het moment van schrijven ligt ze in het ziekenhuis. Ze heeft reeds gewerkt als hulp-juffrouw op de kleuterschool. In het ziekenhuis ontmoet ze onder andere Dr. Waterman, de psychiater, die als bijnaam het melkmannetje heeft en Sera Kool.

Brief van Selma Grootkerk aan R. van Ark vanuit kamp Westerbork

Van: Haverkorn van Rijswijk, Th, Ir./Philips Gloeilampenfabriek&nbsp; Aan: Militair Gezag kamp Westerbork (J.G. Buijvoets) Plaats: Eindhoven Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bewakingsverlichting en bioscooplampen en knijpdynamo's. Over de bewakingsverlichting zal nog worden bericht. De rest is geleverd.

Van: Haverkorn van Rijswijk, Th, Ir./Philips Gloeilampenfabriek&nbsp; Aan: Militair Gezag kamp Westerbork (J.G. Buijvoets) Plaats: Eindhoven Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bewakingsverlichting en bioscooplampen en knijpdynamo's. Over de bewakingsverlichting zal nog worden bericht. De rest is geleverd.

Mededeling van Philips gloeilampenfabriek over de levering van lampen en knijpdynamo's

Kampgeld Lager Westerbork Groen bruin&nbsp; Serie AA No. 1465 100 cent/100 Gutschen

Kampgeld Lager Westerbork Groen bruin&nbsp; Serie AA No. 1465 100 cent/100 Gutschen

Kampgeld Lager Westerbork 100 cent

Van: Philips, Eduard&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-04 (poststempel) Onderwerp: bericht van adreswijziging.&nbsp; Bij oud adres staat: barak 69 kamp Westerbork&nbsp; Bij nieuw adres staat: ? door gereisd

Van: Philips, Eduard&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-04 (poststempel) Onderwerp: bericht van adreswijziging.&nbsp; Bij oud adres staat: barak 69 kamp Westerbork&nbsp; Bij nieuw adres staat: ? door gereisd

Bericht van Adreswijziging van Eduard Philips

Van: Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente Rotterdam&nbsp; Verklaart dat Dam, van, Saartje voor 1 januari 1941 'einer chritslichen Konfession angehorig' was. Datum: 1942-09-23 Plaats: Rotterdam

Van: Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente Rotterdam&nbsp; Verklaart dat Dam, van, Saartje voor 1 januari 1941 'einer chritslichen Konfession angehorig' was. Datum: 1942-09-23 Plaats: Rotterdam

Verklaring van de Ned. Herv. Gemeente van Saartje van Dam

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1926-04-20 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1926-04-20 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Brief van Dowor Touf aan Levy Coster als dank voor zijn bijdrage aan de avond in het Oude Lieden Gesticht

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: betreffende Henri Fuldauer, die in kamp Westerbork zit; doopbewijs ontvangen; advocaat is verder bezig met de Burgerlijke Stand in Luxemburg. Het gaat niet zo vlot.&nbsp;

Van: Mr. van Proosdij, A.C.G. Aan: Fuldauer, Henri Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: betreffende Henri Fuldauer, die in kamp Westerbork zit; doopbewijs ontvangen; advocaat is verder bezig met de Burgerlijke Stand in Luxemburg. Het gaat niet zo vlot.&nbsp;

Brief van Mr. A.C.G. van Proosdij aan Henri Fuldauer vanuit Amsterdam

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Nieuwe Drentsche Courant Plaats: Assen Datum: 1959-10-07 Onderwerp: vraag om kopieën van artikelen rond het proces van Gemmeker.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Nieuwe Drentsche Courant Plaats: Assen Datum: 1959-10-07 Onderwerp: vraag om kopieën van artikelen rond het proces van Gemmeker.

Brief van Werner Stertzenbach aan de Nieuwe Drentsche Courant

Van: Wiener, S.J.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-06-29&nbsp; Onderwerp: o.a. dankbetuiging voor was van As voor de schrijver en zijn gezin heeft gedaan. Daarnaast een opsomming van de lotgevallen van oud-medewerkers van het CDK-kamp Westerbork.

Van: Wiener, S.J.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-06-29&nbsp; Onderwerp: o.a. dankbetuiging voor was van As voor de schrijver en zijn gezin heeft gedaan. Daarnaast een opsomming van de lotgevallen van oud-medewerkers van het CDK-kamp Westerbork.

Brief van S.J. Wiener aan Aad van As vanuit Amsterdam

Van: Westmijse, G., Drs. Verklaart dat Dam, van, Saartje sinds 1936 met hem in geestelijk contact staat en zij kerkelijke bijeenkomsten heeft bijgewoond. Datum: september 1942 Plaats: Rotterdam

Van: Westmijse, G., Drs. Verklaart dat Dam, van, Saartje sinds 1936 met hem in geestelijk contact staat en zij kerkelijke bijeenkomsten heeft bijgewoond. Datum: september 1942 Plaats: Rotterdam

Verklaring van de Vrijzinnig Hervormden betreffende Saartje van Dam

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 26

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-09 Onderwerp: briefpost; verblijf in een barak, 80 personen in een zaal met een kachel in het midden, op turf gestookt; gezinnen hebben een eigen woning, twee tot drie kamers en een klein keukentje. Deze familiebarakken hebben centrale verwarming; kamp Westerbork is een dorp: school, ziekenhuis, polikliniek, postkantoor, een burgemeester, secretarie, politie, gevangenis, bibliotheek, brandweer, synagoge, kerkzalen voor katholiek en protestants gedoopte Joden, een kantine en concerten, ook nog een badhuis en een kapper…; er wordt gewerkt, een boerderij en tuinderij voor eigen gebruik, landarbeiders; talloze beroepen, een wasserij en een centrale keuken; Klaranlage, rioolgebouw; ketelhuis, schoorsteen stoom voor de centrale keuken en de verwarming in de barakken en het badhuis; ook de vrouwen werken gedeeltelijk; het is allemaal zo kunstmatig; vrije tijd, cursussen, onder andere een cursus over anatomie, vele artsen; 1200 bewoners; schaken en voetballen; orkest en een operette gehad; minder aangenaam, de beperkte bewegingsvrijheid en 2 maal per dag appel; moderne openluchtgevangenis; Joods leven, invloed rabbinaat.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-09 Onderwerp: briefpost; verblijf in een barak, 80 personen in een zaal met een kachel in het midden, op turf gestookt; gezinnen hebben een eigen woning, twee tot drie kamers en een klein keukentje. Deze familiebarakken hebben centrale verwarming; kamp Westerbork is een dorp: school, ziekenhuis, polikliniek, postkantoor, een burgemeester, secretarie, politie, gevangenis, bibliotheek, brandweer, synagoge, kerkzalen voor katholiek en protestants gedoopte Joden, een kantine en concerten, ook nog een badhuis en een kapper…; er wordt gewerkt, een boerderij en tuinderij voor eigen gebruik, landarbeiders; talloze beroepen, een wasserij en een centrale keuken; Klaranlage, rioolgebouw; ketelhuis, schoorsteen stoom voor de centrale keuken en de verwarming in de barakken en het badhuis; ook de vrouwen werken gedeeltelijk; het is allemaal zo kunstmatig; vrije tijd, cursussen, onder andere een cursus over anatomie, vele artsen; 1200 bewoners; schaken en voetballen; orkest en een operette gehad; minder aangenaam, de beperkte bewegingsvrijheid en 2 maal per dag appel; moderne openluchtgevangenis; Joods leven, invloed rabbinaat.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-04 Onderwerp: Bevestiging ontvangst en bedankje pakket

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-04 Onderwerp: Bevestiging ontvangst en bedankje pakket

Briefkaart van Henriette van Hoorn aan fam. Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Sleutelberg-Bamberger, Judikje en Sleutelberg Meijer Aan: van Dam-Sleutelberg, Golina en haar gezin&nbsp; Plaats: Farmsum Datum: 1942-07 Onderwerp: brief ontvangen; met blijdschap alles gelezen, behalve…; buiten schuld verkeerde boterbonnen gekregen; op het nippertje met Lena…; stuurt bonnen voor aardappels (6 kg); voor het laatst melk van B. durven niet langer vanwege de straf; groeten in de tuin gepoot….

Van: Sleutelberg-Bamberger, Judikje en Sleutelberg Meijer Aan: van Dam-Sleutelberg, Golina en haar gezin&nbsp; Plaats: Farmsum Datum: 1942-07 Onderwerp: brief ontvangen; met blijdschap alles gelezen, behalve…; buiten schuld verkeerde boterbonnen gekregen; op het nippertje met Lena…; stuurt bonnen voor aardappels (6 kg); voor het laatst melk van B. durven niet langer vanwege de straf; groeten in de tuin gepoot….

Brief van Judikje Sleutelberg-Bamberger en Meijer Sleutelberg aan Golina van Dam-Sleutelberg

Sonder-Ausweis Lobsteyn, Adrian, 3-4-16, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis Lobsteyn, Adrian, 3-4-16, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Adrian Lobsteyn

Onderwerp: blanco-waslijst van het Prinses Beatrix Lyceum in Glion (Zwitserland)

Onderwerp: blanco-waslijst van het Prinses Beatrix Lyceum in Glion (Zwitserland)

Waslijst Prinses Beatrix Lyceum

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-13 Onderwerp: Werner is bij de burgemeester van de gemeente Westerbork langs geweest voor de nodige stappen om de volgende dag de ondertrouwacte te kunnen ondertekenen; over eventuele verhuizing naar kamp Westerbork na het sluiten van het huwelijk. Ze zal dan voor onbepaalde tijd in het kamp kunnen blijven, zolang Werner een vrijstelling heeft. Er bestaat ook een kans dat ze dan een eigen kamer krijgen, en voor Stella zal er zeker werk zijn; over Werners huwelijkscadeau.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-13 Onderwerp: Werner is bij de burgemeester van de gemeente Westerbork langs geweest voor de nodige stappen om de volgende dag de ondertrouwacte te kunnen ondertekenen; over eventuele verhuizing naar kamp Westerbork na het sluiten van het huwelijk. Ze zal dan voor onbepaalde tijd in het kamp kunnen blijven, zolang Werner een vrijstelling heeft. Er bestaat ook een kans dat ze dan een eigen kamer krijgen, en voor Stella zal er zeker werk zijn; over Werners huwelijkscadeau.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Van: gemeente Amsterdam Aan: Nieuwkerk, M.B.B.&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1941-03-29 Onderwerp: aanmelding van Joodse bloed zijnde.

Van: gemeente Amsterdam Aan: Nieuwkerk, M.B.B.&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1941-03-29 Onderwerp: aanmelding van Joodse bloed zijnde.

Bewijs van aanmelding van Joods bloed zijnde van M.B.B. Nieuwkerk

Van: Kruijer, I. Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-03-24 Onderwerp: omstandigheden, vraag om pakketten Bijz.: op briefpapier kamp Vught

Van: Kruijer, I. Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-03-24 Onderwerp: omstandigheden, vraag om pakketten Bijz.: op briefpapier kamp Vught

Brief van I. Kruijer aan A. Calligaro vanuit kamp Vught

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: (gebrek aan) discipline gedetineerden. Voorstel van een aantal maatregelen.

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: (gebrek aan) discipline gedetineerden. Voorstel van een aantal maatregelen.

Order van J.G. Buijvoets in Interneringskamp Westerbork over gebrek aan discipline onder de gedetineerden

Van: van Cleeff-van Praag, Alice Aan: Henny Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944 Onderwerp: verhoudingen tussen de verschillende mensen in het kamp, omgang met elkaar; lange werktijden; geprikkelde zenuwen. Dienst voor gedoopte Joden. Het leven in een huisje is dragelijker dan het leven in een barak. Er kwam post uit het Oosten, maar niet van Alice haar ouders.

Van: van Cleeff-van Praag, Alice Aan: Henny Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944 Onderwerp: verhoudingen tussen de verschillende mensen in het kamp, omgang met elkaar; lange werktijden; geprikkelde zenuwen. Dienst voor gedoopte Joden. Het leven in een huisje is dragelijker dan het leven in een barak. Er kwam post uit het Oosten, maar niet van Alice haar ouders.

Brief van Alice van Cleeff-van Praag aan Henny vanuit kamp Westerbork

Kinderlegitimatiebewijs van het Nederlandsche Roode Kruis voor kamp Westerbork, op naam van Maud Clara Grietje Hedeman, 7 jan. 1944.

Kinderlegitimatiebewijs van Maud Clara Grietje Hedeman

Van: Ochs, Marlene Aan: Strijker, Ali&nbsp; Datum: 1944-07-02&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Betreft bedankbriefje voor ontvangen pakketten, 'Liebe Ali, Sehr dankbar für alles', Marlene Ochs

Van: Ochs, Marlene Aan: Strijker, Ali&nbsp; Datum: 1944-07-02&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Betreft bedankbriefje voor ontvangen pakketten, 'Liebe Ali, Sehr dankbar für alles', Marlene Ochs

Briefkaart van Marlene ochs aan Ali Strijker vanuit Theresienstadt

Van: Mr. ter Veer, B.I.A.A., Directoraat-Generaal voor Bijzondere Rechtspleging&nbsp; Aan: de Commissie voor Geestelijke en Sociale Verzorging in Interneringskampen Plaats: Den Haag Datum: 1947-07-29

Van: Mr. ter Veer, B.I.A.A., Directoraat-Generaal voor Bijzondere Rechtspleging&nbsp; Aan: de Commissie voor Geestelijke en Sociale Verzorging in Interneringskampen Plaats: Den Haag Datum: 1947-07-29

Instructie van Directoraat-Generaal voor Bijzondere Rechtspleging aan de Commissie voor Geestelijke en Sociale Verzorging in Interneringskampen

Van: Willem Smit &amp; Co's Transformatorfabriek N.V.&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats: Nijmegen&nbsp; Datum: 1942-11-07&nbsp; Onderwerp: vrijstelling voor Fritz Tauber om te kunnen blijven werken in het bedrijf.

Van: Willem Smit &amp; Co's Transformatorfabriek N.V.&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats: Nijmegen&nbsp; Datum: 1942-11-07&nbsp; Onderwerp: vrijstelling voor Fritz Tauber om te kunnen blijven werken in het bedrijf.

Brief betreft vrijstelling voor Fritz Tauber om in een bedrijf in Nijmegen te blijven werken

Verklaring Van: Gerzon, S.A. F.A. Heinemann verklaart dat zijn stiefvader S.A. Gerzon alle inkomende post en pakketten mag ontvangen en de brieven mag afhandelen. Fritz Heinemann ging op 8-12-1942 op transport naar Auschwitz. De datum 28-2-1943 onderaan de verklaring is zijn overlijdensdatum. De datum is waarschijnlijk na de oorlog aan de verklaring toegevoegd.

Verklaring Van: Gerzon, S.A. F.A. Heinemann verklaart dat zijn stiefvader S.A. Gerzon alle inkomende post en pakketten mag ontvangen en de brieven mag afhandelen. Fritz Heinemann ging op 8-12-1942 op transport naar Auschwitz. De datum 28-2-1943 onderaan de verklaring is zijn overlijdensdatum. De datum is waarschijnlijk na de oorlog aan de verklaring toegevoegd.

Verklaring van F.A. Heinemann over in ontvangst nemen van naar hem toegestuurde post in kamp Westerbork

Van: Kasper, K. Aan: Noort, van den, Jan Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04 Onderwerp: schrijfdag; omstandigheden. Verzoek om brood. De schrijver krijgt niet genoeg te eten.

Van: Kasper, K. Aan: Noort, van den, Jan Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04 Onderwerp: schrijfdag; omstandigheden. Verzoek om brood. De schrijver krijgt niet genoeg te eten.

Briefkaart van K. Kasper aan zijn vriend Jan van den Noort vanuit kamp Westerbork

Arbeidskaart Van: Cohen, Nathan Datum: 1943-10-25 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in de Lagerbücherei (bibliotheek).

Arbeidskaart Van: Cohen, Nathan Datum: 1943-10-25 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in de Lagerbücherei (bibliotheek).

Arbeidskaart van Nathan Cohen

Van: Het Nederlandse Beheersinstituut Aan: betrokkenen Plaats: Den Haag Datum: 1951-06-15 Onderwerp: aanmelding van vorderingen

Van: Het Nederlandse Beheersinstituut Aan: betrokkenen Plaats: Den Haag Datum: 1951-06-15 Onderwerp: aanmelding van vorderingen

Circulaire van het Nederlandse Beheersinstituut betreffende aanmelding van vorderingen

Van: de Burgerlijke Stand Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1948-01-23 Onderwerp: overlijden Enny Lam

Van: de Burgerlijke Stand Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1948-01-23 Onderwerp: overlijden Enny Lam

Uittreksel uit de Burgerlijke Stand Amsterdam betreffende het overlijden van Enny Lam

Westerbork, 12 april 1945&nbsp; Door A. van As jr., die is gevraagd de leiding van het kamp op zich te nemen Betreft wijziging Dienstbereiche, de dienstleiders; werktijden; kamporde en het aanstellen van vertrouwensmannen die samen met Van As de kampleiding zullen vormen. De kampleiding heeft zijn kantoor in barak 33.

Westerbork, 12 april 1945&nbsp; Door A. van As jr., die is gevraagd de leiding van het kamp op zich te nemen Betreft wijziging Dienstbereiche, de dienstleiders; werktijden; kamporde en het aanstellen van vertrouwensmannen die samen met Van As de kampleiding zullen vormen. De kampleiding heeft zijn kantoor in barak 33.

Lagerbefehl van 12 april 1945

Van: Commandant Bewakingsdienst Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: benodigd bewakingspersoneel van 200 personen, waaronder 5 pelotons van 33 man sterk en ondersteuning.

Van: Commandant Bewakingsdienst Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: benodigd bewakingspersoneel van 200 personen, waaronder 5 pelotons van 33 man sterk en ondersteuning.

Lijst met benodigd bewakingspersoneel en ondersteuning

Overall van een politieke gevangene Nummer 79 Gedragen door mw. P. Moll-Huber, één van de politieke gevangenen die vanuit kamp Westerbork in 1945 werd geëvacueerd en uiteindelijk in Grijpskerk werd bevrijd. De overall werd oorspronkelijk zonder nummer door een Joodse strafgeval gedragen.

Overall van een politieke gevangene Nummer 79 Gedragen door mw. P. Moll-Huber, één van de politieke gevangenen die vanuit kamp Westerbork in 1945 werd geëvacueerd en uiteindelijk in Grijpskerk werd bevrijd. De overall werd oorspronkelijk zonder nummer door een Joodse strafgeval gedragen.

Overall van een politieke gevangene

Van: Bundesgerichtshof, Pressestelle Aan: "Die Tat" (Werner Stertzenbach) Plaats: Karlsruhe. Datum: 1965-02-10 Onderwerp: onderbouwing vrijspraak Erich Deppner.

Van: Bundesgerichtshof, Pressestelle Aan: "Die Tat" (Werner Stertzenbach) Plaats: Karlsruhe. Datum: 1965-02-10 Onderwerp: onderbouwing vrijspraak Erich Deppner.

Brief van het Bundesgerichtshof aan Die Tat

Verslag over de poging van inbeslagname van de P.K. kaarten der Burgerlijke Stand van de gemeente Westerbork; onderduik van de ambtenaar Van Donselaar en aanstelling van Van As als ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

Verslag over de poging van inbeslagname van de P.K. kaarten der Burgerlijke Stand van de gemeente Westerbork; onderduik van de ambtenaar Van Donselaar en aanstelling van Van As als ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

Verslag over de redding van de persoonskaarten van de Burgerlijke Stand in kamp Westerbork

Van: Acohen-de la Bella, Esther Aan: Acohen, Raphael Plaats: Joodse Schouwburg&nbsp; Datum: 1943-02 Onderwerp: blij met het pakket; vader bewaarde tarwe en ander spullen in zijn kledingkast; er zitten 650 mensen; in Vught mag niet geschreven worden; vanwege haar jonge leeftijd is ze nog niet in Westerbork; om 14.00 moesten ze met het transport mee. Zij ging haar man voor in de registratie. ze zei dat ze jong was en niet met al die oudjes mee wilde gaan. ze mochten blijven. Ze heeft zich om vijf uur in de ochtend gewassen. Ze had zich helemaal kunnen uitkleden en ze is nu fris; mogelijk gaan ze dinsdagnacht met de tram naar het station…

Van: Acohen-de la Bella, Esther Aan: Acohen, Raphael Plaats: Joodse Schouwburg&nbsp; Datum: 1943-02 Onderwerp: blij met het pakket; vader bewaarde tarwe en ander spullen in zijn kledingkast; er zitten 650 mensen; in Vught mag niet geschreven worden; vanwege haar jonge leeftijd is ze nog niet in Westerbork; om 14.00 moesten ze met het transport mee. Zij ging haar man voor in de registratie. ze zei dat ze jong was en niet met al die oudjes mee wilde gaan. ze mochten blijven. Ze heeft zich om vijf uur in de ochtend gewassen. Ze had zich helemaal kunnen uitkleden en ze is nu fris; mogelijk gaan ze dinsdagnacht met de tram naar het station…

Brief van Esther Acohen-de la Bella aan haar zoon vanuit de Joodse schouwburg

Personeel van het kamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945.&nbsp; V.l.n.r.: Beitske Kalma, de heer Gmelig Meiling en mej. v.d. Woning. Op de achtergrond waarschijnlijk barak 33.

Personeel van het kamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945.&nbsp; V.l.n.r.: Beitske Kalma, de heer Gmelig Meiling en mej. v.d. Woning. Op de achtergrond waarschijnlijk barak 33.

Foto van personeel van Interneringskamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 162 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van Muzikant, Adèle geb. 04-10-66 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 162 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van Muzikant, Adèle geb. 04-10-66 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Adèle Muzikant

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-31 Onderwerp: algemene order betr. regeling wasgoed voor de buiten- en binnenbewaking; de rest van het kamp en NSB; overig personeel; het oude kamp; merken van het wasgoed. De chef van de wasserij is oud kampgevangene Levie Meents.

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-31 Onderwerp: algemene order betr. regeling wasgoed voor de buiten- en binnenbewaking; de rest van het kamp en NSB; overig personeel; het oude kamp; merken van het wasgoed. De chef van de wasserij is oud kampgevangene Levie Meents.

Order (algemeen) nummer 3 van Th. Kockx betreft de regeling van het wasgoed

Luchtplaats in het Huis van bewaring in Arnhem Getekend door: Birman, Otto Plaats: Arnhem Datum: 1943-03-20

Luchtplaats in het Huis van bewaring in Arnhem Getekend door: Birman, Otto Plaats: Arnhem Datum: 1943-03-20

Tekening, aquarel van de luchtplaats van het Huis van Bewaring in Arnhem getekend door Otto Birman

Van: Heilbron, Heiman&nbsp; Aan: Heilbron, Alexander&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Onderwerp: beschrijving omstandigheden en toekomst. De schrijver is bijna genezen en vreest een vertrek uit kamp Westerbork op korte termijn. Met zijn vrouw gaat het heel best.

Van: Heilbron, Heiman&nbsp; Aan: Heilbron, Alexander&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Onderwerp: beschrijving omstandigheden en toekomst. De schrijver is bijna genezen en vreest een vertrek uit kamp Westerbork op korte termijn. Met zijn vrouw gaat het heel best.

Brief van Heiman Heilbron aan zijn zoon Alexander vanuit kamp Westerbork

Van: Lever-Brandon, Heintje aam: Brandon, A. Plaats: de trein Datum: 1943-06-07 Onderwerp: waarschijnlijk op weg naar kamp Westerbork en dan door…

Van: Lever-Brandon, Heintje aam: Brandon, A. Plaats: de trein Datum: 1943-06-07 Onderwerp: waarschijnlijk op weg naar kamp Westerbork en dan door…

Briefkaart van Heintje Lever-Brandon aan A. Brandon vanuit de trein

Van: Burgemeester van Emmen&nbsp; Aan: Gravers, H.&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1945-03-26&nbsp; Onderwerp: dank voor hulp &nbsp;na de bomaanval op 22 februari 1945.

Van: Burgemeester van Emmen&nbsp; Aan: Gravers, H.&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1945-03-26&nbsp; Onderwerp: dank voor hulp &nbsp;na de bomaanval op 22 februari 1945.

Brief van de Burgemeester van Emmen aan de heer H. Gravers

Van: Visser, E. Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-11 Onderwerp: Omstandigheden thuis. Pogingen om een vrijlating te bewerkstelligen. Alles berust op een vergissing. Houd goede moed. Kampcommandant Deppner wilde geen bezoek ontvangen en was alleen telefonisch vanuit het kamp bereikbaar.

Van: Visser, E. Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-11 Onderwerp: Omstandigheden thuis. Pogingen om een vrijlating te bewerkstelligen. Alles berust op een vergissing. Houd goede moed. Kampcommandant Deppner wilde geen bezoek ontvangen en was alleen telefonisch vanuit het kamp bereikbaar.

Brief van E. Visser aan Asser Visser vanuit Amsterdam

Toestemming van het Militair Gezag aan Aad van As om te reizen van Assen naar Eindhoven. Van: Militair Gezag (Overste A.H. Stok) Aan: As, van, Aad Afgegeven 22 mei 1945, Assen

Toestemming van het Militair Gezag aan Aad van As om te reizen van Assen naar Eindhoven. Van: Militair Gezag (Overste A.H. Stok) Aan: As, van, Aad Afgegeven 22 mei 1945, Assen

Verklaring van het Militair Gezag aan Aad van As om te reizen naar Breda

Van: Beheerders-Vereffenaars van L.V.V.S Aan: Bonn, S. Plaats: Amsterdam Datum: 1950-09-05 Onderwerp: Samson Bonn komt niet in aanmerking voor een voorschot.

Van: Beheerders-Vereffenaars van L.V.V.S Aan: Bonn, S. Plaats: Amsterdam Datum: 1950-09-05 Onderwerp: Samson Bonn komt niet in aanmerking voor een voorschot.

Brief van Beheerders-Vereffenaars van L.V.V.S. aan S. Bonn

Van: Hakker, Ab Aan:&nbsp;Reina Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1942-03-17 Onderwerp: Duitse verordening dat alle Joden naar Amsterdam moeten, er wordt een begin gemaakt met evacuaties uit de kuststreken; in januari waren de zaandammers al gekomen; Ab noemt een aantal plaatsen op die onder de verordening vallen, ook Delfzijl; &nbsp;als ze geen familie waar ze terecht kunnen, moet de Joodse Raad er voor zorgen dat al deze mensen in een van de drie Joodse buurten gehuisvest worden; er zijn geen kamers; en de mensen mogen alleen meenemen wat ze kunnen dragen; het lijkt een getto te worden; Ab had het daardoor enorm druk. Hij reisde op en neer; hij is een hoge Piet als het om de evacuaties gaat…; al deze mensen zijn vol goede moed; en het medeleven van de niet-Joden is enorm;…met Pasen is Ab mogelijk vier dagen vrij; over mannen die naar de werkkampen moeten, tussen 20 en 45 jaar, werkloos of niet; Sally handelt tegenwoordig in broches; altijd honger….

Van: Hakker, Ab Aan:&nbsp;Reina Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1942-03-17 Onderwerp: Duitse verordening dat alle Joden naar Amsterdam moeten, er wordt een begin gemaakt met evacuaties uit de kuststreken; in januari waren de zaandammers al gekomen; Ab noemt een aantal plaatsen op die onder de verordening vallen, ook Delfzijl; &nbsp;als ze geen familie waar ze terecht kunnen, moet de Joodse Raad er voor zorgen dat al deze mensen in een van de drie Joodse buurten gehuisvest worden; er zijn geen kamers; en de mensen mogen alleen meenemen wat ze kunnen dragen; het lijkt een getto te worden; Ab had het daardoor enorm druk. Hij reisde op en neer; hij is een hoge Piet als het om de evacuaties gaat…; al deze mensen zijn vol goede moed; en het medeleven van de niet-Joden is enorm;…met Pasen is Ab mogelijk vier dagen vrij; over mannen die naar de werkkampen moeten, tussen 20 en 45 jaar, werkloos of niet; Sally handelt tegenwoordig in broches; altijd honger….

Brief van Ab Hakker aan Reina vanuit Amsterdam

Enveloppe Enveloppe van het Informatiebureau van het Nederlandsche Roode Kruis Geadresseerde: J.W. Adelaar, Haarlem

Enveloppe Enveloppe van het Informatiebureau van het Nederlandsche Roode Kruis Geadresseerde: J.W. Adelaar, Haarlem

Enveloppe van het Rode Kruis gericht aan J. W. Adelaar

Van: Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging hoedje met bloem 'Hobo'.

Van: Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging hoedje met bloem 'Hobo'.

Calculatie voor het vervaardigen van een hoedje met een bloem in Interneringskamp Westerbork onder de naam 'Hobo'

Van: Heikens, Hoofd Inwendige Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947- 01-13 t/m 16 Onderwerp: voedingsrapport en reacties van geïnterneerden uit verschillende barakken.

Van: Heikens, Hoofd Inwendige Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947- 01-13 t/m 16 Onderwerp: voedingsrapport en reacties van geïnterneerden uit verschillende barakken.

Brief van Edmund Fischer aan Heinz Mindeno vanuit Berlijn

Personen