We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Reinds,&nbsp;G.&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-08-20 Onderwerp: Plattegrond kamp Wezep. Achterop met potlood geschreven tekst met de namen: H. Reinds 9244/72 en G. Reinds 7697/13.

Van: Reinds,&nbsp;G.&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-08-20 Onderwerp: Plattegrond kamp Wezep. Achterop met potlood geschreven tekst met de namen: H. Reinds 9244/72 en G. Reinds 7697/13.

Plattegrond van kamp Wezep

Getekende felicitatiekaart van personeel CDK&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-04-16 Tekenaar: Werner Löwenhardt

Getekende felicitatiekaart van personeel CDK&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-04-16 Tekenaar: Werner Löwenhardt

Tekening/felicitatiekaart van het personeel van het CDK aan Aad van As

Lagerbefehl No. 24&nbsp; Datum: 1943-04-12&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Verlaten van het kamp (richtlijnen).

Lagerbefehl No. 24&nbsp; Datum: 1943-04-12&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Verlaten van het kamp (richtlijnen).

Lagerbefehl No. 24

Van: Bennie, oom Aan: Smit, familie Plaats: Rotterdam Datum: 1941-03-13 Onderwerp: leven in oorlogstijd; sturen van levensmiddelen is onmogelijk, schaarste en de prijzen zijn hoog; de toekomst is onzeker; Simon is nog steeds souschef van de afdeling Parfumerieën in de Bijenkorf; Joop is in Amsterdam; Maup, de man van ‘To’ is ontslagen bij de posterijen met behoud van loon, een lot voor elke niet-ariër; &nbsp;Esther met haar gezin woont in Amsterdam en maakt het vrij goed; ‘mijn vrouw en ik worden zo langzamerhand oud, met de vele gebreken die dit eenmaal meebrengt’…

Van: Bennie, oom Aan: Smit, familie Plaats: Rotterdam Datum: 1941-03-13 Onderwerp: leven in oorlogstijd; sturen van levensmiddelen is onmogelijk, schaarste en de prijzen zijn hoog; de toekomst is onzeker; Simon is nog steeds souschef van de afdeling Parfumerieën in de Bijenkorf; Joop is in Amsterdam; Maup, de man van ‘To’ is ontslagen bij de posterijen met behoud van loon, een lot voor elke niet-ariër; &nbsp;Esther met haar gezin woont in Amsterdam en maakt het vrij goed; ‘mijn vrouw en ik worden zo langzamerhand oud, met de vele gebreken die dit eenmaal meebrengt’…

Brief van oom Bennie aan de familie Smit vanuit Rotterdam

Van: de Gemeente Roden Aan: Heijmans-de lange, J. Plaats: Roden&nbsp; Datum: 1942-09-24 Onderwerp: vaststelling status gemengd gehuwd zijnde.

Van: de Gemeente Roden Aan: Heijmans-de lange, J. Plaats: Roden&nbsp; Datum: 1942-09-24 Onderwerp: vaststelling status gemengd gehuwd zijnde.

Bewijs van ontvangst over indiening voor een verklaring van de vaststelling van een gemengd huwelijk

Van Schijveschuurder, B.&nbsp; Betreft vrijgegeven door het N.C.I.M. Datum: 1945-05-11 Betreft vermissing van persoonsbewijs

Van Schijveschuurder, B.&nbsp; Betreft vrijgegeven door het N.C.I.M. Datum: 1945-05-11 Betreft vermissing van persoonsbewijs

Aangifte van vermissing persoonsbewijs van B. Schijveschuurder aan de kampcommandant in Westerborkmp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 19-07-1943 Nr. 434 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pinkhof, Hermanus geb. 10-05-63 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 19-07-1943 Nr. 434 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pinkhof, Hermanus geb. 10-05-63 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hermanus Pinkhof

Van: Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1927-12-31 Onderwerp: verklaring dat Fritz werkzaam is geweest voor deze fabriek in de periode 1924-1927.

Van: Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1927-12-31 Onderwerp: verklaring dat Fritz werkzaam is geweest voor deze fabriek in de periode 1924-1927.

Getuigschrift dat Fritz Tauber werkzaam is geweest in Kabelfabrik und Drahtindustrie Aktie-Gesellschaft Wien

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Westerbork mij een Zorg’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: gevangenis; aankomst kamp Westerbork; strafgeval; dagelijkse leven; aanpassen.&nbsp;

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Westerbork mij een Zorg’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: gevangenis; aankomst kamp Westerbork; strafgeval; dagelijkse leven; aanpassen.&nbsp;

Gedicht van I. van Nierop met de titel 'Westerbork mij ook een Zorg'

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Coseltransporten

Transporten naar Theresienstadt

Transporten naar Bergen-Belsen

Transporten naar Auschwitz

Transport 29 januari 1943 - Auschwitz

Transport 7 september 1942 - Auschwitz

Transport 11 september 1942 - Auschwitz

Transport 14 september 1942 - Auschwitz

Transport 18 september 1942 - Auschwitz

Transporten naar Sobibor

Transport 3 januari 1945 - Libenau

Transport 5 april 1944 - Ravensbrück

Transport 5 april 1944 - Buchenwald

Transport 9 maart 1944 - Vittel

Transport 5 februari 1944 - Ravensbrück

Transport 1 februari 1944 - Buchenwald

Transport 13 september 1944 - Bergen-Belsen

Transport 4 september 1944 - Theresienstadt

Transport 3 september 1944 - Auschwitz

Transport 31 juli 1944 - Bergen-Belsen

Transport 31 juli 1944 - Theresienstadt

Transport 3 juni 1944 - Auschwitz

Transport 19 mei 1944 - Bergen-Belsen

Transport 19 mei 1944 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Bergen-Belsen

Transport 5 april 1944 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Theresienstadt

Transport 23 maart 1944 - Auschwitz

Transport 15 maart 1944 - Bergen-Belsen

Transport 3 maart 1944 - Auschwitz

Transport 25 februari 1944 - Theresienstadt

Transport 15 februari 1944 - Bergen-Belsen

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 253 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Wolf, Helene geb. 08-02-62 overleden te Westerbork op 04-05-1943 op: 07-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 253 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Wolf, Helene geb. 08-02-62 overleden te Westerbork op 04-05-1943 op: 07-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Helene Wolf

Interieur.&nbsp; Interieur van de vergaderzaal van de administratiebarak van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork met een houten tafel, stoelen en zicht op andere barakken.&nbsp; Een zittende man kijkt via een openstaand raam naar buiten.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939 Op de achterkant van de foto staat: 'Vergaderzaal Adm. gebouw Vl. kamp.

Interieur.&nbsp; Interieur van de vergaderzaal van de administratiebarak van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork met een houten tafel, stoelen en zicht op andere barakken.&nbsp; Een zittende man kijkt via een openstaand raam naar buiten.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939 Op de achterkant van de foto staat: 'Vergaderzaal Adm. gebouw Vl. kamp.

van het interieur van de vergaderzaal van de administratiebarak van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 19-07-1943 Nr. 435 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Stibbe, Sara Dorothea geb. 26-05-82 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd. Let op: er is door de Burgerlijke Stand een foutief persoon op dit document gezet. Juiste persoon is gekoppeld.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 19-07-1943 Nr. 435 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Stibbe, Sara Dorothea geb. 26-05-82 overleden te Westerbork op 16-07-1943 op 16-07-1943 is gecremeerd. Let op: er is door de Burgerlijke Stand een foutief persoon op dit document gezet. Juiste persoon is gekoppeld.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Sara Stibbe

Van: Sanders, Louis, M. Aan: Jan en Suze Plaats: Fochterloo, Joods werkkamp Ybenheer Datum: 1942-09-04 Onderwerp: briefkaart ontvangen en hem aan Bennie laten lezen; hij is dus nog in Ybenheer; Bennie verwacht ieder ogenblik zijn vergunning…; de enige zorg van de schrijver is: ‘hoe krijg ik mijn buik vol’; wachten voorlopig af wat er gaat gebeuren, ‘zolang er leven is, is er hoop’.

Van: Sanders, Louis, M. Aan: Jan en Suze Plaats: Fochterloo, Joods werkkamp Ybenheer Datum: 1942-09-04 Onderwerp: briefkaart ontvangen en hem aan Bennie laten lezen; hij is dus nog in Ybenheer; Bennie verwacht ieder ogenblik zijn vergunning…; de enige zorg van de schrijver is: ‘hoe krijg ik mijn buik vol’; wachten voorlopig af wat er gaat gebeuren, ‘zolang er leven is, is er hoop’.

Brief van Louis Sanders aan Jan en Suze vanuit het Joodse werkkamp Ybenheer in Fochterloo

Personen