In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Aan: Cohen-Haaff Plaats: Kirchhain Datum: 1945-06 Onderwerp: repatriëring.

Van: Aan: Cohen-Haaff Plaats: Kirchhain Datum: 1945-06 Onderwerp: repatriëring.

Bewijs van repatriëring met een stempel van de Stadt Kirchhain van J.C. Cohen-Haaff

Joodse werkkampen

Joods werkkamp het Wijde Gat

Van: Snoek, Hermine Aan: In 't Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp, barak 61 Datum: 1943-01-28 Onderwerp: dank voor twee pakketten

Van: Snoek, Hermine Aan: In 't Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp, barak 61 Datum: 1943-01-28 Onderwerp: dank voor twee pakketten

Briefkaart van Hermine Snoek aan Nel in 't Veld vanuit kamp Westerbork

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Activiteiten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Herinrichtingen terrein kamp Westerbork

Internationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Basisexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Wisselexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Wetenschappelijk onderzoek Herinneringskamp Westerbork

Educatie Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publieksonderzoek Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Nationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Contacten met kampoverlevenden

Uitbreidingen Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Ontstaan Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Contacten Herinneringscentrum Kamp Westerbork met overheden

Projecten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publicaties Herinneringscentrum Kamp Westerbork

PR Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Foto van Abraham Roos

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op de kampboerderij. De kinderen (Stefan en Ursula) van filmmaker en kampfotograaf Breslauer maken een onderdeel uit van het vastgelegde decor.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op de kampboerderij. De kinderen (Stefan en Ursula) van filmmaker en kampfotograaf Breslauer maken een onderdeel uit van het vastgelegde decor.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Titelblad Titelblad van:' Die Buhne Lager Westerbork spielt unter der leitung von Max Ehrlich: Humor und Melodie'. Kamp Westerbork, 1943-09-27 Betreft foto van het boek 'Humor und Melodie' (Cabaret). Het boek bestaat uit een serie foto's, waarvan de tekst geschreven is door Max Ehrlich; de foto's gemaakt zijn door Werner Rudolf Breslauer en de tekeningen gemaakt zijn door Leo Kok en Hans Margules.

Titelblad Titelblad van:' Die Buhne Lager Westerbork spielt unter der leitung von Max Ehrlich: Humor und Melodie'. Kamp Westerbork, 1943-09-27 Betreft foto van het boek 'Humor und Melodie' (Cabaret). Het boek bestaat uit een serie foto's, waarvan de tekst geschreven is door Max Ehrlich; de foto's gemaakt zijn door Werner Rudolf Breslauer en de tekeningen gemaakt zijn door Leo Kok en Hans Margules.

Titelblad van het revueboek Humor und Melodie

Naziconcentratiekampen

Kamp Loslau

1940

November 1940

Van: de gemeente Westerbork Aan: Weissenstein, Rudolf Plaats: Westerbork Datum: 1941-11-26 Onderwerp: Rudolf was op dat moment bewoner in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.

Van: de gemeente Westerbork Aan: Weissenstein, Rudolf Plaats: Westerbork Datum: 1941-11-26 Onderwerp: Rudolf was op dat moment bewoner in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.

Persoonsbewijs van Rudolf Weissenstein

Personen