We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 381 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Vries, Isaac geb. 27-01-73 overleden te Westerbork op 23-06-1943 op 25-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 381 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Vries, Isaac geb. 27-01-73 overleden te Westerbork op 23-06-1943 op 25-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Isaac de Vries

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-08 Onderwerp: pakket nummer 22 ontvangen.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-08 Onderwerp: pakket nummer 22 ontvangen.

Briefkaart van A. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Vader Buijvoets en zijn zoontje (in de box) in de tuin. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Vader Buijvoets en zijn zoontje (in de box) in de tuin. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Foto van vader Buijvoets en zijn zoontje in de tuin van de woning van de kampcommandant

Van: Zomerplaag, Morris Aan: beste Cor Plaats: Westerbork, kamp, barak 67 Datum: 1943-04-13 Onderwerp: beschrijving situatie in Westerbork; schrijven, code in brieven, ziekenhuis, weeshuis, ontvangen pakketten, barak 67, ga niet door omdat ik verpleger ben

Van: Zomerplaag, Morris Aan: beste Cor Plaats: Westerbork, kamp, barak 67 Datum: 1943-04-13 Onderwerp: beschrijving situatie in Westerbork; schrijven, code in brieven, ziekenhuis, weeshuis, ontvangen pakketten, barak 67, ga niet door omdat ik verpleger ben

Brief van Morris Zomerplaag aan Cor vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 07-06-1943 Nr. 338 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Beer, de, Fronica geb. 16-05-83 overleden te Westerbork op 02-06-1943 op 04-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 07-06-1943 Nr. 338 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Beer, de, Fronica geb. 16-05-83 overleden te Westerbork op 02-06-1943 op 04-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Fronica de Beer

Van: Heymann, H. Aan: Heymans, Arthur&nbsp; Datum: 1943-11-23 Plaats: Westerbork, kamp, barak 19a Onderwerp: invoering nieuw briefpapier, de brief kan alleen beantwoord worden op de aan de brief bevestigd briefformulier. Postkaarten kunnen ook niet meer ontvangen worden. Erna heeft een bloedvergiftiging opgelopen aan haar (schrijf)hand.

Van: Heymann, H. Aan: Heymans, Arthur&nbsp; Datum: 1943-11-23 Plaats: Westerbork, kamp, barak 19a Onderwerp: invoering nieuw briefpapier, de brief kan alleen beantwoord worden op de aan de brief bevestigd briefformulier. Postkaarten kunnen ook niet meer ontvangen worden. Erna heeft een bloedvergiftiging opgelopen aan haar (schrijf)hand.

Brief van H. Heymann aan A. Heymans vanuit kamp Westerbork

Vergunning aan Gans, Regina&nbsp; Afgegeven op 1944-06-09 door Büro Lagerkommandantur. Hierin aangegeven tijd van vertrek en verplichtingen (slaapplek in Amsterdam).

Vergunning aan Gans, Regina&nbsp; Afgegeven op 1944-06-09 door Büro Lagerkommandantur. Hierin aangegeven tijd van vertrek en verplichtingen (slaapplek in Amsterdam).

Reisvergunning met instructie voor Regina Gans

Van: Polak, S. Aan: Gelder van, A., Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-07 Onderwerp: aankomst in Westerbork, na een verblijf van 24 uur in de Joodse Schouwburg te Amsterdam; omstandigheden tijdens transport; bagage; stemming.

Van: Polak, S. Aan: Gelder van, A., Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-07 Onderwerp: aankomst in Westerbork, na een verblijf van 24 uur in de Joodse Schouwburg te Amsterdam; omstandigheden tijdens transport; bagage; stemming.

Briefkaart van S. Polak aan de familie van Gelder vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 07-06-1943 Nr. 333 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; De Vries, Jehoeda geb. 02-12-41 overleden te Westerbork op 01-06-1943 op 04-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 07-06-1943 Nr. 333 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; De Vries, Jehoeda geb. 02-12-41 overleden te Westerbork op 01-06-1943 op 04-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jehoeda de Vries

Barakken in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1944. De centrale weg en aan de andere kant van de weg staande woonbarak is ook te zien. De gefotografeerde barak is waarschijnlijk een van de zestigers.

Barakken in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1944. De centrale weg en aan de andere kant van de weg staande woonbarak is ook te zien. De gefotografeerde barak is waarschijnlijk een van de zestigers.

Zicht op een woonbarak en de centrale weg in kamp Westerbork

Toegangsbewijs voor Gans, Regina t.b.v. de feestavond op 1946-04-16 in de Grote Zaal.&nbsp; Geldig van 1946-04-16 tot 1946-04-17&nbsp; Bijz.: Schenkster was op bezoek in het kamp.

Toegangsbewijs voor Gans, Regina t.b.v. de feestavond op 1946-04-16 in de Grote Zaal.&nbsp; Geldig van 1946-04-16 tot 1946-04-17&nbsp; Bijz.: Schenkster was op bezoek in het kamp.

Bewijs van toegang voor een feestavond in kamp Westerbork

Van: Levie-van Praag, Rachel Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-25 Onderwerp: vriendin van Lotte; ze werken samen en slapen boven elkaar; over Lotte; ze heeft de heer Feldman in de verte kunnen zien; hij kent haar man; de beide vrouwen praten veel samen, ook over hun echtgenoten…; behoefte aan een kennismaking…

Van: Levie-van Praag, Rachel Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-25 Onderwerp: vriendin van Lotte; ze werken samen en slapen boven elkaar; over Lotte; ze heeft de heer Feldman in de verte kunnen zien; hij kent haar man; de beide vrouwen praten veel samen, ook over hun echtgenoten…; behoefte aan een kennismaking…

Brief van Rachel Levie-van Praag aan T. Feldman vanuit kamp Westerbork

Personen