We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Specifieke groepen kampbewoners

Niet-Joodse gevangenen doorgangskamp Westerbork

Rode Kruis brief Van: Koller, Arnold, Aan: Koller, Jakob, Plaats: Westerbork, kamp, Datum: 1943-03-31, Onderwerp: verzoek om voor certificaat te zorgen voor Palestina.

Rode Kruis brief Van: Koller, Arnold, Aan: Koller, Jakob, Plaats: Westerbork, kamp, Datum: 1943-03-31, Onderwerp: verzoek om voor certificaat te zorgen voor Palestina.

Brief van Arnold Koller aan Jacob Koller vanuit kamp Westerbork via het Rode Kruis

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 99

Van: Der Israelitischen Kultusgemeinde, registatiekantoor Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1912-08-16

Van: Der Israelitischen Kultusgemeinde, registatiekantoor Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1912-08-16

Certificaat betreffende geboorte van Fritz Tauber

Tekening, portret (Levy Coster?) &nbsp;

Tekening, portret van Levy Coster

Joelfeest in kamp Westerbork&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19 Overzicht van de tafels en de gasten tijdens het diner in de grote zaal. Aan de kop van de tafels zit kampcommandant Gemmeker en de hoofdgasten. Helemaal rechts in de hoek zit commandant Schol met zijn vrouw. Daarnaast aan het rechtereinde van de tafel ondercommandant De Haan.

Joelfeest in kamp Westerbork&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19 Overzicht van de tafels en de gasten tijdens het diner in de grote zaal. Aan de kop van de tafels zit kampcommandant Gemmeker en de hoofdgasten. Helemaal rechts in de hoek zit commandant Schol met zijn vrouw. Daarnaast aan het rechtereinde van de tafel ondercommandant De Haan.

Overzicht van de tafels en de gasten tijdens het Joelfeest in de grote zaal van barak 9

Naziconcentratiekampen

Kamp Cham

Kampgeld Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-15 Onderwerp:10 cent, serie BB no. 3508

Kampgeld Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-15 Onderwerp:10 cent, serie BB no. 3508

Kampgeld Lager Westerbork 10 cent

Van: de gemeente Amsterdam Aan: Reens, M. Plaats: Amsterdam Datum: 1950-09-14 Onderwerp: over familieleden die in Amsterdam zijn/waren ingeschreven.

Van: de gemeente Amsterdam Aan: Reens, M. Plaats: Amsterdam Datum: 1950-09-14 Onderwerp: over familieleden die in Amsterdam zijn/waren ingeschreven.

Bijlage Burgerlijke Stand, Bevolkingsregister en Verkiezingen Amsterdam met gegevens over familieleden

D.P. Index Card Van: Gelder, van, Sonja

van S. van Gelder

Briefkaart Van: Buiten, mevr. Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1944-02-23 Onderwerp: de schrijfster wil overmorgen langskomen om een pakje af te leveren (mogelijk gaat het om een pakketje voor de familie Kwieser in kamp Westerbork. Alleen Joden mogen pakketjes naar het kamp sturen).

Briefkaart Van: Buiten, mevr. Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1944-02-23 Onderwerp: de schrijfster wil overmorgen langskomen om een pakje af te leveren (mogelijk gaat het om een pakketje voor de familie Kwieser in kamp Westerbork. Alleen Joden mogen pakketjes naar het kamp sturen).

Briefkaart van mevrouw Buiten aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Joodse gemeenten in Zuid-Holland

Joodse gemeente Den Haag

Ziekentransport Metz-Baumgarten, Herta&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Twee mensen op een brancard door anderen gedragen.

Ziekentransport Metz-Baumgarten, Herta&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Twee mensen op een brancard door anderen gedragen.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Van: Theresienstadt, Ghetto, Gesundheitswesen Aan: Magnus, Simon Plaats: Theresienstadt Onderwerp: inentingskaart Datum: 1944-1945

Van: Theresienstadt, Ghetto, Gesundheitswesen Aan: Magnus, Simon Plaats: Theresienstadt Onderwerp: inentingskaart Datum: 1944-1945

Bewijs van inentingen in Theresienstadt van Simon Magnus

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via haar vader) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-06 Onderwerp: de post in het kamp is in de war; ze is bang dat ze niet bij de verjaardag van haar man kan zijn; stemming…

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via haar vader) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-06 Onderwerp: de post in het kamp is in de war; ze is bang dat ze niet bij de verjaardag van haar man kan zijn; stemming…

Brief van Lotte Ruth Feldman-Kan (via Herman Kan) aan haar echtgenoot vanuit kamp Westerbork

Personen