We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Ziekmeldingsbriefje van Jules Cohen in Theresienstadt, 27 febr. 1945.

Bewijs ziekmelding

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 1ste Jaargang, No. 8 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-12 Onderwerp: slagzin van de week; gedicht stad en land; gemeenschapszin; het menselijke lichaam; gedicht donkere dagen voor kerstmis; wetenschappelijke vraag van de week; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 1ste Jaargang, No. 8 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-12 Onderwerp: slagzin van de week; gedicht stad en land; gemeenschapszin; het menselijke lichaam; gedicht donkere dagen voor kerstmis; wetenschappelijke vraag van de week; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Orgaan met de titel 'Opbouw' uitgegeven voor het ziekenhuis van het Interneringskamp Westerbork

Van: ter Veer, B.I.A., Mr. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: 's-Gravenhage Datum: 1947-10-13 Onderwerp: aanwijzing vertegenwoordigers in Commissie voor Geestelijke en Sociale Verzorging. Voor Interneringskamp Westerbork is aangewezen de heer W. Geerts, woonachtig te Assen.

Van: ter Veer, B.I.A., Mr. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: 's-Gravenhage Datum: 1947-10-13 Onderwerp: aanwijzing vertegenwoordigers in Commissie voor Geestelijke en Sociale Verzorging. Voor Interneringskamp Westerbork is aangewezen de heer W. Geerts, woonachtig te Assen.

Aanwijzing van B.I.A.A. ter Veer aan J.G. Buijvoets over instelling commissies voor geestelijke en sociale verzorging in de Interneringskampen

Van: Boas, Salomon Aan: Familie Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-21 Onderwerp: Salomon is dankbaar voor het pakje. Esthertje smult van de borstplaatjes, koekjes en ontbijtkoek. Hij bedankt ook voor de eieren en de boter. De oorarts is tevreden over Esther. Ze heeft een rond gezicht met rode wangen. De volgende keer stuurt Salomon weer een zegel mee voor een nieuw pakje.&nbsp;

Van: Boas, Salomon Aan: Familie Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-21 Onderwerp: Salomon is dankbaar voor het pakje. Esthertje smult van de borstplaatjes, koekjes en ontbijtkoek. Hij bedankt ook voor de eieren en de boter. De oorarts is tevreden over Esther. Ze heeft een rond gezicht met rode wangen. De volgende keer stuurt Salomon weer een zegel mee voor een nieuw pakje.&nbsp;

Brief van Salomon Boas aan de familie Spier vanuit kamp Westerbork

Van: de Joodsche Raad voor Amsterdam, afdeling Lijnbaansgracht Aan: Kortoef, J. Datum: 1942-12-08 Plaats: Amsterdam Onderwerp: bericht uit kamp Westerbork van Willem Korthoef (barak 66) met het verzoek: ‘zend dekens’. Pakketten ontvangen. De dekens moeten voor 9-12, voor 3 uur worden bezorgt.

Van: de Joodsche Raad voor Amsterdam, afdeling Lijnbaansgracht Aan: Kortoef, J. Datum: 1942-12-08 Plaats: Amsterdam Onderwerp: bericht uit kamp Westerbork van Willem Korthoef (barak 66) met het verzoek: ‘zend dekens’. Pakketten ontvangen. De dekens moeten voor 9-12, voor 3 uur worden bezorgt.

Brief van de Joodse Raad voor Amsterdam aan J. Kortoef met het verzoek een pakket te sturen

Van: Syswerda, directeur Aan: Houtvester Assen&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1939-12-28&nbsp; Onderwerp: Kosten vervoer compost naar het Centraal Vluchtelingenkamp.

Van: Syswerda, directeur Aan: Houtvester Assen&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1939-12-28&nbsp; Onderwerp: Kosten vervoer compost naar het Centraal Vluchtelingenkamp.

Brief van directeur Syswerda van het Centraal Vluchtelingenkamp aan Houtvester Assen

Van: Blokjesman, Herman Aan: In' t Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Onderwerp: Briefkaart is door midden gescheurd

Van: Blokjesman, Herman Aan: In' t Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Onderwerp: Briefkaart is door midden gescheurd

Briefkaart van Herman Blokjesman aan Nel in' t Veld vanuit kamp Westerbork

Nederlandsche Staatscourant van vrijdag 15 maart 1946. Onder andere (artikelen) over Bewaringskampen.

Nederlandsche Staatscourant van vrijdag 15 maart 1946. Onder andere (artikelen) over Bewaringskampen.

Krant van de Nederlandse Staatscourant van 15 maart 1946

Totenschein Overlijdensbericht uit Mauthausen van Abraham Sterk. Datum: 1941-07-18

Totenschein Overlijdensbericht uit Mauthausen van Abraham Sterk. Datum: 1941-07-18

Bericht van overlijden van Abraham Sterk in Mauthausen

Van: Boezeman, dr. Aan: Spier, Liebmann Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-27 Onderwerp: recept voor een buikgordel, aan te schaffen bij Beck in Assen

Van: Boezeman, dr. Aan: Spier, Liebmann Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-27 Onderwerp: recept voor een buikgordel, aan te schaffen bij Beck in Assen

Recept van Dr. Boezeman voor een buikgordel

Personen