We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Kok, L. Foto van een portrettekening van Bep van As.&nbsp; Kamp Westerbork, maart 1943.

Kok, L. Foto van een portrettekening van Bep van As.&nbsp; Kamp Westerbork, maart 1943.

Portret van Bep van As getekend door Leo Kok in kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-03-25&nbsp; Onderwerp: gebruiksklaar maken kampterrein + toegangsweg (verbreding) + huur, opbrengsten en verlies aan inkomsten door het ‘verdwijnen’ van jachtterrein.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-03-25&nbsp; Onderwerp: gebruiksklaar maken kampterrein + toegangsweg (verbreding) + huur, opbrengsten en verlies aan inkomsten door het ‘verdwijnen’ van jachtterrein.

Brief van Houtvester Assen aan de directie

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie An en Pietje Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-12 Onderwerp: schrijfdag; Joodse Raad; kartotheek Joodse Raad; gemengd gehuwden; pakketten; voedsel en kleding; regelen van zaken betreffende de kinderen van Zomerplaag; omstandigheden

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie An en Pietje Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-12 Onderwerp: schrijfdag; Joodse Raad; kartotheek Joodse Raad; gemengd gehuwden; pakketten; voedsel en kleding; regelen van zaken betreffende de kinderen van Zomerplaag; omstandigheden

Brief van Morris Zomerplaag aan Ali vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 12-04-1943 Nr. 164 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pakter, Hillel geb. 13-04-70 overleden 02-04-1943 te Westerbork op: 09-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 12-04-1943 Nr. 164 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Pakter, Hillel geb. 13-04-70 overleden 02-04-1943 te Westerbork op: 09-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hillel Pakter

Tweede Distributie Stamkaart No. 062400 Van: Boas-Prins, Seraphina Afgegeven: Amsterdam

Tweede Distributie Stamkaart No. 062400 Van: Boas-Prins, Seraphina Afgegeven: Amsterdam

Tweede distributiestamkaart van S. Boas-Prins

Betreft: Het bouwen en verbouwen van 3 barakken in het woonoord Schattenberg.&nbsp; Te verplaatsen barakken E en F van het woonoord de Donzel te Nistelrode.&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: Juli 1959

Betreft: Het bouwen en verbouwen van 3 barakken in het woonoord Schattenberg.&nbsp; Te verplaatsen barakken E en F van het woonoord de Donzel te Nistelrode.&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: Juli 1959

Plattegrond van het plaatsen en verbouwen van drie barakken in het woonoord Schattenberg

Bouw. De bouw van een C-barak in Westerbork. Kamp Westerbork, 1939. Foto is gemaakt door een opzichter van de Rijksgebouwendienst tijdens de bouw van het kamp.

Bouw. De bouw van een C-barak in Westerbork. Kamp Westerbork, 1939. Foto is gemaakt door een opzichter van de Rijksgebouwendienst tijdens de bouw van het kamp.

van de bouw van een barak in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Mensen Kampgevangenen bij de deportatietrein Kamp Westerbork, 1943-1944

Mensen Kampgevangenen bij de deportatietrein Kamp Westerbork, 1943-1944

Kampgevangenen bij de deportatietrein

Van: Magnus, Leon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Leon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Van: Magnus, Leon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Leon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Vliegticket van Leon Magnus voor zijn terugkeer naar Nederland

Bewijs Van het Gesundheitswesen in Theresienstadt No. 091631 Blanco

Bewijs Van het Gesundheitswesen in Theresienstadt No. 091631 Blanco

Bewijs Gesundheitswesen

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1924-10 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Van: Dowor Touf Aan: Coster, Levy Plaats: Den Haag Datum: 1924-10 Onderwerp: dank voor zijn bijdrage aan een zeer geslaagde avond in het Oude Lieden Gesticht.

Brief van Dowor Touf aan Levy Coster over de geslaagde feestavond

Personen