We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Snoek, Hermine Aan: In' t Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-25 Onderwerp: hartelijk dank voor pakje wortels

Van: Snoek, Hermine Aan: In' t Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-25 Onderwerp: hartelijk dank voor pakje wortels

Briefkaart van Hermine Snoek aan Nel in' t Veld vanuit kamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-1947 Onderwerp: Puntsgewijze opsomming met rechts bovenaan de aantekening ' stafvergadering, alle circulaires';..

Van: Buijvoets, J.G. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-1947 Onderwerp: Puntsgewijze opsomming met rechts bovenaan de aantekening ' stafvergadering, alle circulaires';..

Lijst met aantekeningen naar aanleiding van een stafvergadering in Interneringskamp Westerbork

Kantinekaart Van: Lijdesdorff, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1944

Kantinekaart Van: Lijdesdorff, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1944

Kantinekaart van René Lijdesdorff in kamp Westerbork

Van: Querido, Levie Aan: Querido-Lever, Roosje Plaats: Hollandsche Schouwburg Datum: 1943-01-24 Onderwerp: in de Joodsche Schouwburg; op transport naar Vught; stuur pakketten…

Van: Querido, Levie Aan: Querido-Lever, Roosje Plaats: Hollandsche Schouwburg Datum: 1943-01-24 Onderwerp: in de Joodsche Schouwburg; op transport naar Vught; stuur pakketten…

Brief van Levie Querido aan zijn vrouw vanuit de Hollandsche Schouwburg

Van: Bob&nbsp;(overgeschreven en doorgestuurd)&nbsp; Aan: Wan en Joop&nbsp; Plaats:&nbsp;kamp Westerbork Datum: 1943-02-02&nbsp; Onderwerp: met de uitgaande transporten vertrekken ook zieken. De helft van de trein wordt voor het plaatsen van bedden (matrassen) hiervoor ingericht. Verplegend personeel en artsen gaan als begeleiders mee. Allen met het transport van 2 februari 90 personen. Bob zit als verpleger op de wip. Het feit dat hij al een half jaar in het kamp zit maakt niets uit. Er gaan &nbsp;ook Alte Lagerinsassen op transport…

Van: Bob&nbsp;(overgeschreven en doorgestuurd)&nbsp; Aan: Wan en Joop&nbsp; Plaats:&nbsp;kamp Westerbork Datum: 1943-02-02&nbsp; Onderwerp: met de uitgaande transporten vertrekken ook zieken. De helft van de trein wordt voor het plaatsen van bedden (matrassen) hiervoor ingericht. Verplegend personeel en artsen gaan als begeleiders mee. Allen met het transport van 2 februari 90 personen. Bob zit als verpleger op de wip. Het feit dat hij al een half jaar in het kamp zit maakt niets uit. Er gaan &nbsp;ook Alte Lagerinsassen op transport…

Brief van Bob aan Wan en Joop vanuit kamp Westerbork

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, familie Datum: 1943-01-08 (poststempel) Plaats: Westerbork, kamp, barak 36 Onderwerp: storting geldbedrag van 25 gulden, voorspoedig 1943. De was ontvangen. Graag versterkende middelen voor de kinderen. De kinderen krijgen staal om te sterken. De laatste vis was overheerlijk.

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, familie Datum: 1943-01-08 (poststempel) Plaats: Westerbork, kamp, barak 36 Onderwerp: storting geldbedrag van 25 gulden, voorspoedig 1943. De was ontvangen. Graag versterkende middelen voor de kinderen. De kinderen krijgen staal om te sterken. De laatste vis was overheerlijk.

van Rosette Stranders-de Hartog aan familie Gosschalk vanuit kamp Westerbork

Bewijs van aanmelding van wel of niet van Joodse bloede Van: Adelaar, J. A. Plaats: Haarlem Datum: 1941-03-14

Bewijs van aanmelding van wel of niet van Joodse bloede Van: Adelaar, J. A. Plaats: Haarlem Datum: 1941-03-14

Bewijs van aanmelding van Jan Adelaar

Van: Schuthof, E. Aan: Huisman, G.K. en Kockx, Th. en J.G. Buijvoets Plaats: Peize Datum: 1945-07-30 Onderwerp: rapportage over werkobject Peize. Melding van zieken, overtredingen. Handgeschreven versie van 9137-0841.

Van: Schuthof, E. Aan: Huisman, G.K. en Kockx, Th. en J.G. Buijvoets Plaats: Peize Datum: 1945-07-30 Onderwerp: rapportage over werkobject Peize. Melding van zieken, overtredingen. Handgeschreven versie van 9137-0841.

Rapport van E. Schuthof aan G.K. Huisman, Th. Kockx en G.J. Buijvoets over werkobject Peize

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-06 (poststempel) Onderwerp: Geen pakje ontvangen en bericht van aankomst oom S.

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-06 (poststempel) Onderwerp: Geen pakje ontvangen en bericht van aankomst oom S.

Briefkaart van Henriette van Hoorn aan fam. Medema vanuit kamp Westerbork

Akte in gebruik geven van grond en boerderij&nbsp; Datum: 1939-09-12 Onderwerp: Akte in gebruik geven van grond en boerderij van Staatsbosbeheer aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Het in gebruik geven van de boerderij ten behoeve van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.

Akte in gebruik geven van grond en boerderij&nbsp; Datum: 1939-09-12 Onderwerp: Akte in gebruik geven van grond en boerderij van Staatsbosbeheer aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Het in gebruik geven van de boerderij ten behoeve van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.

Verklaring van het in gebruik geven van de boerderij met grond ten behoeve van het Vluchtelingenkamp

Van: Past, Ebbe Aan: de la Fuente, E.S. Plaats: Parepare (Celebes) Datum: Onderwerp: Ebbe schrijft over Freddy (waarschijnlijk Alfred Anton de la Fuente), die schrijft aan zijn moeder en gezond is en de groeten overbrengt.

Van: Past, Ebbe Aan: de la Fuente, E.S. Plaats: Parepare (Celebes) Datum: Onderwerp: Ebbe schrijft over Freddy (waarschijnlijk Alfred Anton de la Fuente), die schrijft aan zijn moeder en gezond is en de groeten overbrengt.

Briefkaart van Ebbe Past aan E.S. de la Fuente vanuit Parepare

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-27 Onderwerp: rapport over tewerkstelling van gedetineerden in Smilde. Opgemaakt door dhr. Kockx, verteld door dhr. Dekker, bewaker. De bewakers en boeren waar de gedetineerden tewerk zijn gesteld, zijn tegemoetkomend aan de gedetineerden. Dit wekt de tegenzin op van bewaker Dekker.

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-27 Onderwerp: rapport over tewerkstelling van gedetineerden in Smilde. Opgemaakt door dhr. Kockx, verteld door dhr. Dekker, bewaker. De bewakers en boeren waar de gedetineerden tewerk zijn gesteld, zijn tegemoetkomend aan de gedetineerden. Dit wekt de tegenzin op van bewaker Dekker.

Rapport van Th. Kockx aan J.G. Buijvoets over gedetineerden en bewakers die werken bij boeren in Smilde

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Briefkaart van Emmy aan Nel In't Veld vanuit ziekenhuis Groningen

Van: Kolthoff, Hanna Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943/1944 Onderwerp: plattegrond van de weeshuisbarak en de meisjeszaal.

Van: Kolthoff, Hanna Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943/1944 Onderwerp: plattegrond van de weeshuisbarak en de meisjeszaal.

Plattegrond van het weeshuis in kamp Westerbork getekend door H. Kolthoff

Van: de Joodse Raad &nbsp;voor Amsterdam, Afdeling Auswanderungsabteilung Aan: Tauber-Büks, Helene Plaats: Amsterdam Datum: 1942-01-19 Onderwerp: bevestiging lopende aanvraag om te emigreren.

Van: de Joodse Raad &nbsp;voor Amsterdam, Afdeling Auswanderungsabteilung Aan: Tauber-Büks, Helene Plaats: Amsterdam Datum: 1942-01-19 Onderwerp: bevestiging lopende aanvraag om te emigreren.

Bewijs van de Joodse Raad dat Helene Tauber-Büks door haar aanvraag voor emigratie in aanmerking komt

Personen