We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, J. Datum: 1943-01-25 (poststempel) Plaats: Westerbork, kamp, barak 36 Onderwerp: een pakket ontvangen.

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, J. Datum: 1943-01-25 (poststempel) Plaats: Westerbork, kamp, barak 36 Onderwerp: een pakket ontvangen.

Briefkaart van Rosette Stranders-de Hartog aan J. Gosschalk vanuit kamp Westerbork

Van: Kampintendant Aan: Lijdesdorff, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-06-07 Onderwerp: Ontslag uit het kamp

Van: Kampintendant Aan: Lijdesdorff, R. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-06-07 Onderwerp: Ontslag uit het kamp

Brief van kampintendant aan R. Lijdesdorff over ontslag uit kamp Westerbork

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-10&nbsp; Onderwerp: &nbsp;dank voor een pakket.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-10&nbsp; Onderwerp: &nbsp;dank voor een pakket.

Briefkaart van Sara Gazan aan W. Schokker vanuit kamp Westerbork

Anti-Joodse maatregelen

Joden ontslagen

Ambtenarenverbod

Van: van Bergen, Isaac Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Buchenwald Datum: 1942-04-05 Onderwerp: kampnummer 2317, Block 22; brief en geld ontvangen; ‘Noor, op je verjaardag zal ik nog niet thuis zijn’; ' gefeliciteerd en hopelijk ben ik snel weer bij jou en de kinderen; groeten aan…

Van: van Bergen, Isaac Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Buchenwald Datum: 1942-04-05 Onderwerp: kampnummer 2317, Block 22; brief en geld ontvangen; ‘Noor, op je verjaardag zal ik nog niet thuis zijn’; ' gefeliciteerd en hopelijk ben ik snel weer bij jou en de kinderen; groeten aan…

Briefkaart van Isaac van Bergen aan zijn vrouw en kinderen vanuit Buchenwald

Van: Vos-Wittenburg, E.&nbsp; Aan: Lakrooy, B. Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-09&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; pakketten&nbsp; + bijbehorende enveloppe (5491-102-1).

Van: Vos-Wittenburg, E.&nbsp; Aan: Lakrooy, B. Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-09&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; pakketten&nbsp; + bijbehorende enveloppe (5491-102-1).

Brief van E. Vos-Wittenburg aan B. Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-16&nbsp; Onderwerp: groet en bedankje voor post.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-16&nbsp; Onderwerp: groet en bedankje voor post.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 140 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kahn, Jules Edmund geb. 10-03-43 overleden 23-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 140 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kahn, Jules Edmund geb. 10-03-43 overleden 23-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jules Edmund Kahn

Van: Kortoef, J. Aan: Piket, T. Datum: 1943-09-06 Plaats: 's Hertogenbosch, KL, Auffanglager Onderwerp: bevestiging ontvangst pakketje&nbsp;

Van: Kortoef, J. Aan: Piket, T. Datum: 1943-09-06 Plaats: 's Hertogenbosch, KL, Auffanglager Onderwerp: bevestiging ontvangst pakketje&nbsp;

Briefkaart van J. Kortoef aan T. Piket vanuit kamp Vught

Bewijs van crematie Datum: 19-03-1943 Nr. 116 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Arend, Jacques Jacob geb. 11-03-08 overleden 15-03-1943 te Westerbork op: 18-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 19-03-1943 Nr. 116 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Arend, Jacques Jacob geb. 11-03-08 overleden 15-03-1943 te Westerbork op: 18-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jacques Jacob Arend

Van: Lierens, B. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-03 Onderwerp: brief en pakket ontvangen, stuur levensmiddelen.

Van: Lierens, B. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-03 Onderwerp: brief en pakket ontvangen, stuur levensmiddelen.

Brief van B. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 05-04-1943 Nr. 153 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Bikard, Hedwig Sara geb. 20-09-66 overleden 29-03-1943 te Westerbork op: 02-04-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 05-04-1943 Nr. 153 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Bikard, Hedwig Sara geb. 20-09-66 overleden 29-03-1943 te Westerbork op: 02-04-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hedwig Sara Bikard

Van: Ien&nbsp; Onderwerp: notities mbt Martin Andries de Jong, Vreemdelingenkamp Westerbork, Sperstempels verkregen. Papieren per koerier onderweg van Joodsche Raad Amsterdam. Hier alles goed. De stempels werden niet gehonoreerd.&nbsp;

Van: Ien&nbsp; Onderwerp: notities mbt Martin Andries de Jong, Vreemdelingenkamp Westerbork, Sperstempels verkregen. Papieren per koerier onderweg van Joodsche Raad Amsterdam. Hier alles goed. De stempels werden niet gehonoreerd.&nbsp;

Brief van Ien voor Martin Andries de Jong in kamp Westerbork

Van: Liepmann, A. Aan: Blaauw, Geeske Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-06 Onderwerp: pakket ontvangen

Van: Liepmann, A. Aan: Blaauw, Geeske Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-06 Onderwerp: pakket ontvangen

Briefkaart van Adolph Liepmann aan Geeske Blaauw vanuit kamp Westerbork

Van: Kortoef, W. Aan: Piket, T. Datum: 1943-04-16 Plaats: Westerbork, kamp, barak 65 Onderwerp: pakket ontvangen…&nbsp;

Van: Kortoef, W. Aan: Piket, T. Datum: 1943-04-16 Plaats: Westerbork, kamp, barak 65 Onderwerp: pakket ontvangen…&nbsp;

Briefkaart van W. Kortoef aan T. Piket vanuit kamp Westerbork

Van: Kortoef, W. Aan: Piket, T. Datum: 1943-06-01 Plaats: Westerbork, kamp, barak 16&nbsp; Onderwerp: pakket ontvangen…&nbsp;

Van: Kortoef, W. Aan: Piket, T. Datum: 1943-06-01 Plaats: Westerbork, kamp, barak 16&nbsp; Onderwerp: pakket ontvangen…&nbsp;

Van: Lierens D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-05 Onderwerp: brief nummer 21 ontvangen.

Van: Lierens D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-05 Onderwerp: brief nummer 21 ontvangen.

Brief van D. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

Boekje met herinneringen aan Han Hollander

Mededeling Van: Grevelink, J. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-19 Onderwerp: avondappèl om 22.30 uur.

Mededeling Van: Grevelink, J. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-19 Onderwerp: avondappèl om 22.30 uur.

Mededeling van J. Grevelink aan J. Buijvoets over avondappèl

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 188 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Jacobson, Jacob Mozes geb. 07-10-78 overleden te Westerbork op 13-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 188 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Jacobson, Jacob Mozes geb. 07-10-78 overleden te Westerbork op 13-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jacob Mozes Jacobson

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 216 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Haan, Philippus geb. 04-08-50 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 216 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Haan, Philippus geb. 04-08-50 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Philippus de Haan

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 16-06-1943 Nr. 341 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Seelig, Salomon Siegmund geb. 01-04-68 overleden te Westerbork op 04-06-1943 op 07-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 16-06-1943 Nr. 341 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Seelig, Salomon Siegmund geb. 01-04-68 overleden te Westerbork op 04-06-1943 op 07-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Salomon Siegmund Seelig

Bewijs van crematie Datum: 05-07-1943 Nr. 394 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Schreeuwer, Betty Silvia geb. 24-11-41 overleden te Westerbork op 27-06-1943 op 28-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 05-07-1943 Nr. 394 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Schreeuwer, Betty Silvia geb. 24-11-41 overleden te Westerbork op 27-06-1943 op 28-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Betty Silvia Schreeuwer

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 01-06-1943 Nr. 325 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Sternfeld, Clotilde Sara geb. 23-11-61 overleden te Westerbork op 27-05-1943 op 31-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 01-06-1943 Nr. 325 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Sternfeld, Clotilde Sara geb. 23-11-61 overleden te Westerbork op 27-05-1943 op 31-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Clotilde Sara Sternfeld

Van: vader en Lies Aan: Co en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-29 Onderwerp: &nbsp;bedankt voor de brief; kleinkind Aatje is groot en wijs geworden; jammer dat ze elkaar zo weinig kunnen zien; laatste weken leven de schrijvers in een afschuwelijke spanning. De hele dag worden er mensen opgehaald; ook mensen die een attest hadden, ziek zijn en in rusthuizen vertoeven; vader was 14 dagen geleden bij de dokter, zijn gewicht was niet veranderd; Lies heeft last van doorgezakte voeten; schoenen passen niet en ze heeft geen gelegenheid om aan nieuwe schoenen te komen; bezoek van een vriendin; …

Van: vader en Lies Aan: Co en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-29 Onderwerp: &nbsp;bedankt voor de brief; kleinkind Aatje is groot en wijs geworden; jammer dat ze elkaar zo weinig kunnen zien; laatste weken leven de schrijvers in een afschuwelijke spanning. De hele dag worden er mensen opgehaald; ook mensen die een attest hadden, ziek zijn en in rusthuizen vertoeven; vader was 14 dagen geleden bij de dokter, zijn gewicht was niet veranderd; Lies heeft last van doorgezakte voeten; schoenen passen niet en ze heeft geen gelegenheid om aan nieuwe schoenen te komen; bezoek van een vriendin; …

Brief van vader en Lies aan Co en Piet vanuit Amsterdam

Personen