In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Verzet

Vervalsen persoonsbewijzen

Rechtsgang van samenwerking met de nazi's verdachte personen

Berechting oorlogsmisdadigers

Drie van Breda

Eichmann-proces

Bergen-Belsen proces

Gemmeker-proces

Auschwitzprocessen

Mevrouw Prins-Spriensma Ervaringen met betrekking tot Kamp Westerbork Blz.: 4

Mevrouw Prins-Spriensma Ervaringen met betrekking tot Kamp Westerbork Blz.: 4

Verslag van mevrouw Prins-Spriensma over kamp Westerbork

Bewaking kamp Westerbork

Waffen-SS kamp Westerbork

Nederlandse politie kamp Westerbork

Buitenbewaking kamp Westerbork

SS-Wachbattalion kamp Westerbork

Joodse Ordedienst

Commandanten kamp Westerbork

Ordnungspolizei kamp Westerbork

Binnenlandse Strijdkrachten kamp Westerbork

Militair Gezag kamp Westerbork

Grenzschutz kamp Westerbork

Binnenbewaking kamp Westerbork

Straffen kamp Westerbork

SD/Sipo kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp Vledder

Organisatie van de Endlösung

Uitwisselingen gevangenen

Mishandelingen kamp Westerbork

Afbeelding van de ‘De rattenvanger van Hamelen’&nbsp; Gemaakt door: Spier, J. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: wandschildering op de kinderafdeling van het ziekenhuis, barak 4.

Afbeelding van de ‘De rattenvanger van Hamelen’&nbsp; Gemaakt door: Spier, J. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: wandschildering op de kinderafdeling van het ziekenhuis, barak 4.

Foto van de tekening 'De rattenvanger van Hamelen' van J. Spier uit kamp Westerbork

Buitencommando's kamp Westerbork

SD-Hoofdkwartier Velp

Omstanders kamp Westerbork

Werk bewoners buiten kamp Westerbork

Bezoeken kamp Westerbork

Gemeente Westerbork

Staatsbosbeheer

Militairen

Radio Sterrenwacht

Omwonenden van de vervolging

Commissariaat Ambonezenzorg

Vrij personeel kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Weeshuis

Van: Acohen, Maurits Aan: Plaat, de heer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-03-04 Onderwerp: nu drie weken van huis weg; beide pakketten ontvangen; net kwam pakker nummer 3 binnen;&nbsp;

Van: Acohen, Maurits Aan: Plaat, de heer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-03-04 Onderwerp: nu drie weken van huis weg; beide pakketten ontvangen; net kwam pakker nummer 3 binnen;&nbsp;

Brief van Maurits Acohen aan de heer Plaat vanuit kamp Vught

Gevangenissen

Gevangenis Weteringenschans

Registratie vernietigingskampen

Kapo's

Massamoorden

Gaskamers

Einsatzgruppen

Aktion Reinhardt

Wannseeconferentie

Dodenmarsen

Bombardementen Geallieerden van concentratiekampen

Organisatie van de Jodenvervolging

Medische experimenten

Ontspanning kamp Westerbork

Cursussen kamp Westerbork

Religieus leven kamp Westerbork

Schrijven kamp Westerbork

Kunst kamp Westerbork

Jeugdorganisaties kamp Westerbork

Bibliotheek kamp Westerbork

Filmvertoningen kamp Westerbork

Theater kamp Westerbork

Sport kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Fotografie kamp Westerbork

Post kamp Westerbork

Censuur kamp Westerbork

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Bevrijding kamp Westerbork

Repatriëring gevangenen kamp Westerbork

Joods werkkamp Orvelte

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeente Nijmegen

Opheffing kamp Westerbork

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Artiesten kamp Westerbork

Joodse feestdagen kamp Westerbork

Chanoeka kamp Westerbork

Van: ouders Aan: Hanna Plaats: Datum: 1943 Onderwerp: zullen vaker, maar minder tegelijk een pakket opsturen om verlies te voorkomen.

Van: ouders Aan: Hanna Plaats: Datum: 1943 Onderwerp: zullen vaker, maar minder tegelijk een pakket opsturen om verlies te voorkomen.

Brief van ouders aan Hanna woonachtig in barak 35 in kamp Westerbork

Brief van ouders aan Hanna woonachtig in barak 35 in kamp Westerbork

Personen