We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1955-05&nbsp; Betreft keukenbarakken die zullen worden geplaatst na de invoering van de zelfzorg.

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1955-05&nbsp; Betreft keukenbarakken die zullen worden geplaatst na de invoering van de zelfzorg.

Plattegrond van het woonoord Schattenberg en de keukenbarakken die zullen worden geplaatst

Herman Goudsmit gebruikte het alias Willem Duveen, met als geboortedatum 26 augustus 1918. Hij is onder die schuilnaam op 18 januari 1943 op transport gesteld naar Auschwitz.

Bewijs van voorrang bij de distributiedienst voor verkrijging van extra rantsoenbonnen wegens zwangerschap, op naam van Lena Cohen-Nijstad, woonachtig te Deventer, okt. 1946 - jan. 1947.

Bewijs van voorrang bij de distributiedienst voor verkrijging van extra rantsoenbonnen wegens zwangerschap, op naam van Lena Cohen-Nijstad, woonachtig te Deventer, okt. 1946 - jan. 1947.

Bewijs van voorrang van Lena Cohen-Nijstad

Plaatsen in kamp Westerbork

Wachttorens kamp Westerbork

Schema en richtlijnen voor praktisch en theoretisch onderwijs in het Centraal Vluchtelingenkamp. De nadruk ligt op landbouw, veeteelt en ontginning.

Schema en richtlijnen voor praktisch en theoretisch onderwijs in het Centraal Vluchtelingenkamp. De nadruk ligt op landbouw, veeteelt en ontginning.

Notitie

Plattegrond, aanzichten en doorsnede van barak 5&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1961-01-23 Opmerking: woonfunctie, voormalige ziekenbarak

Plattegrond, aanzichten en doorsnede van barak 5&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1961-01-23 Opmerking: woonfunctie, voormalige ziekenbarak

Plattegrond met aanzichten en doorsnede van barak 5 in het woonoord Schattenberg

Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp.&nbsp; Westerbork, Vluchtelingenkamp 1939.&nbsp; Administratiegebouwen, Centrale Keuken en barak 34 Op voorgrond de directiekeet van de Rijksgebouwendienst.

Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp.&nbsp; Westerbork, Vluchtelingenkamp 1939.&nbsp; Administratiegebouwen, Centrale Keuken en barak 34 Op voorgrond de directiekeet van de Rijksgebouwendienst.

van de bouw van barakken in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Van: Acohen-de la Bella Aan: Acohen, Raphael en zijn vrouw Plaats: Joodse schouwburg Datum: 1943-02 Onderwerp: brieven geschreven en spullen die ze nog graag zou willen hebben; er worden door bezoeker pakjes bezorgt; ze hoort niet van haar zoon; instructie voor het sturen van en pakket naar Vught; heel veel mensen van de Beurs zitten in de schouwburg; een gemengd-gehuwde is vrij gelaten; zitten tussen de schouwburgstoelen; stromatras is te krijgen als deze beschikbaar is; van de heer Weyde heeft ze nog geld te goed, omzetten in pakketjes; avondeten was lekker: soep, zuurkool en een stukje worst…

Van: Acohen-de la Bella Aan: Acohen, Raphael en zijn vrouw Plaats: Joodse schouwburg Datum: 1943-02 Onderwerp: brieven geschreven en spullen die ze nog graag zou willen hebben; er worden door bezoeker pakjes bezorgt; ze hoort niet van haar zoon; instructie voor het sturen van en pakket naar Vught; heel veel mensen van de Beurs zitten in de schouwburg; een gemengd-gehuwde is vrij gelaten; zitten tussen de schouwburgstoelen; stromatras is te krijgen als deze beschikbaar is; van de heer Weyde heeft ze nog geld te goed, omzetten in pakketjes; avondeten was lekker: soep, zuurkool en een stukje worst…

Brief van Esther Acohen-de la Bella aan haar zoon vanuit de Joodse Schouwburg

Personen