We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: van der Molen, mevrouw Aan: van Staveren, Rie Plaats: Amsterdam datum: 1942-07 Onderwerp: uit het oog uit het hart?….kom je een dagje langs?

Van: van der Molen, mevrouw Aan: van Staveren, Rie Plaats: Amsterdam datum: 1942-07 Onderwerp: uit het oog uit het hart?….kom je een dagje langs?

Briefkaart van mevrouw van der Molen aan Rie van Staveren vanuit Amsterdam

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: voorschriften voor gedetineerden betr. het groeten aan officieren e.d.

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: voorschriften voor gedetineerden betr. het groeten aan officieren e.d.

Order van J. G. Buijvoets in Interneringskamp Westerbork over groetplicht

Van: van As Jr., A. (Kampintendant) Aan: Buijvoets, J.G. (Militair Commissaris) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-13 Onderwerp: reactie op kritiek van commandant Kockx over de inventarislijsten.

Van: van As Jr., A. (Kampintendant) Aan: Buijvoets, J.G. (Militair Commissaris) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-13 Onderwerp: reactie op kritiek van commandant Kockx over de inventarislijsten.

Brief van Aad van As aan J. Buijvoets over de kritiek van Kockx over de inventarislijsten

Van: van Bergen, Isaac Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Buchenwald Datum: 1942-09-13 Onderwerp: kampnummer 2317, Block 22; vanmorgen Nora's brief van 1 september ontvangen, ook het geld ontvangen; Isaac is geïnteresseerd in elk detail dat over zijn gezin wordt geschreven; over Chaja en Eddy; nog geen deken ontvangen; graag iets schrijven over zijn en haar ouders…

Van: van Bergen, Isaac Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Buchenwald Datum: 1942-09-13 Onderwerp: kampnummer 2317, Block 22; vanmorgen Nora's brief van 1 september ontvangen, ook het geld ontvangen; Isaac is geïnteresseerd in elk detail dat over zijn gezin wordt geschreven; over Chaja en Eddy; nog geen deken ontvangen; graag iets schrijven over zijn en haar ouders…

Brief van Isaac van Bergen aan zijn vrouw en kinderen vanuit Buchenwald

Van: DGBR-Bewarings- en Interneringskamp Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-08 Onderwerp: loon over de maand augustus 1948.

Van: DGBR-Bewarings- en Interneringskamp Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-08 Onderwerp: loon over de maand augustus 1948.

Bewijs van uit te betalen loon aan R. Niemeijer in Interneringskamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 94

Van: Levie, Han&nbsp; Aan: Leida&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-07&nbsp; Onderwerp: clandestiene brief over op transport gaan (mogelijk binnen vier weken), vraag om pakketten, vraag om getuigschrift.

Van: Levie, Han&nbsp; Aan: Leida&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-07&nbsp; Onderwerp: clandestiene brief over op transport gaan (mogelijk binnen vier weken), vraag om pakketten, vraag om getuigschrift.

Brief van Han Levie aan Leida vanuit kamp Westerbork

Briefkaart Van: Buiten, mevr. Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-27 Onderwerp: de schrijfster wil graag op visite komen bij Estella in Amsterdam.

Briefkaart Van: Buiten, mevr. Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-27 Onderwerp: de schrijfster wil graag op visite komen bij Estella in Amsterdam.

Briefkaart van mevrouw Buiten aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Van: de gemeente Amsterdam Aan: Diamant, Philip Plaats: Amsterdam Datum: 1934-07-27 Onderwerp: bewijs van nationaliteit met foto.

Van: de gemeente Amsterdam Aan: Diamant, Philip Plaats: Amsterdam Datum: 1934-07-27 Onderwerp: bewijs van nationaliteit met foto.

Bewijs van nationaliteit van Philip Diamant

Van: Stichting Jokos, Bureau Huisraadschade Aan: van Dam, A.A. Plaats: Amsterdam Datum: 1959-06-29

Van: Stichting Jokos, Bureau Huisraadschade Aan: van Dam, A.A. Plaats: Amsterdam Datum: 1959-06-29

Brief van een onbekende aan mevrouw Querido