We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Kampleven Westerbork

Werken in kamp Westerbork

Dr. Lisamaria Meirowsky, een arts uit Keulen, verhuisde in 1938 naar Utrecht om bedreigde Joden te helpen. Vanaf 1941 woonde ze bij de zusters Trappisten van Abdij Koningshoeven in Berkel-Enschot bij Tilburg . Gearresteerd naar aanleiding van de pastorale brief van de Nederlandse bisschoppen, via Westerbork naar het concentratiekamp Auschwitz gestuurd. Bron: Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts (2019)

Plaatsen in kamp Westerbork

Ziekenhuisbarakken

Pedicure

Orthopedische instrumentenmakerij

Medisch laboratorium

Tandarts

Polikiniek

Kinderafdeling

Apotheek

Diëtiek

Barak 107

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Platzen van vrijstellingslijsten kamp Westerbork

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp de Vanenburg

Joods werkkamp de Wite Pael

Joods werkkamp de Wittebrink

Joods werkkamp Conrad

Joods werkkamp Twilhaar

Joods werkkamp de Beetse

Joods werkkamp Beugelen

Joods werkkamp de Bruine Enk

Joods werkkamp Bruinhorst

Joods werkkamp Balderhaar

Joods werkkamp 't Schut

Joods werkkamp Arriën

Dag-Joodse Werkkampen

Dag en nacht-Joodse werkkampen

Joods werkkamp Palästina

Joods werkkamp Ruinen

Joods werkkamp Schaarshoek

Joods werkkamp Stuifzand

Joods werkkamp Lievelde

Joods werkkamp Linde

Joods werkkamp Mantinge

Joods werkkamp Molengoot

Joods werkkamp Oranjekanaal

Joods werkkamp Orvelte

Joods werkkamp Gijsselte

Joods werkkamp het Overbroek

Joods werkkamp het Wijde Gat

Joods werkkamp It Petgat

Joods werkkamp Vledder

Joods werkkamp de Landweer

Joods werkkamp de Vecht

Joods werkkamp Kremboong

Barak 51

Barak 50

Barak 49

Barak 48

Strafbarakken

Barak 47

Barak 46

Barak 45

Barak 44

Barak 110

Barak 109

Barakken gebouwd van 1942-1945

Barakken gebouwd van 1939-1942

Barak 108

Oranjekanaal haven

Barak 1

Barak 76

Beplanting kamp Westerbork

Casino kamp Westerbork

Barak 98

Wachttorens kamp Westerbork

Centrale Keuken

Barak 97

Bagagebarakken kamp Westerbork

Barak 96

Gracht kamp Westerbork

Barak 95

Prikkeldraad kamp Westerbork

Barak 94

Schouwburg

Barak 88

Garages kamp Westerbork

Barak 28

Industriebarakken kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-04-14 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging stromatras.

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-04-14 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging stromatras.

Calculatie voor het vervaardigen van een stromatras in Interneringskamp Westerbork

Van: Querido, Levie en of op naam van Vreeland, Levie Aan: de heer… Plaats: Westerbork, kamp, barak 55 Datum: 1943-04-06 Onderwerp: noemen van verschillende personen in kamp Westerbork; bedankt voor het pakket; in het kamp is het mooi weer; tot nu toe nog geen was ontvangen, de groeten aan de wasvrouw…&nbsp;

Van: Querido, Levie en of op naam van Vreeland, Levie Aan: de heer… Plaats: Westerbork, kamp, barak 55 Datum: 1943-04-06 Onderwerp: noemen van verschillende personen in kamp Westerbork; bedankt voor het pakket; in het kamp is het mooi weer; tot nu toe nog geen was ontvangen, de groeten aan de wasvrouw…&nbsp;

Briefkaart van Levie Querido en (of via ) Levie Vreeland vanuit kamp Westerbork

Briefkaart van Levie Querido en (of via ) Levie Vreeland vanuit kamp Westerbork

Personen