We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Militair Kampement Westerbork&nbsp; Datum: 1949 Foto van Barak nr. 83&nbsp;

Militair Kampement Westerbork&nbsp; Datum: 1949 Foto van Barak nr. 83&nbsp;

Foto van barak 83 in het Militair kampement Westerbork

Van: van Bergen-Diamant, Nora Aan: van Bergen, Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1946-08 Onderwerp: enveloppe met brief gestuurd naar Chaja, die zich op dat moment in Engeland met ander oorlogskinderen bevond. Eerst werd ze in een kinderkamp ondergebracht en later bij gastgezinnen.&nbsp;

Van: van Bergen-Diamant, Nora Aan: van Bergen, Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1946-08 Onderwerp: enveloppe met brief gestuurd naar Chaja, die zich op dat moment in Engeland met ander oorlogskinderen bevond. Eerst werd ze in een kinderkamp ondergebracht en later bij gastgezinnen.&nbsp;

Enveloppe beschreven door Nora van Bergen-Diamant gericht aan haar dochter Chaja vanuit Amsterdam

Van: de kamporganisatie Aan: Zondervan-Cappel, S. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-09 Onderwerp: Ausweiskarte; DB 6, groep 5; Stammliste…; barak 38.

Van: de kamporganisatie Aan: Zondervan-Cappel, S. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-09 Onderwerp: Ausweiskarte; DB 6, groep 5; Stammliste…; barak 38.

Ausweiskarte Van Sibilla Zondervan-Cappel in kamp Westerbork

Van: organisatie kamp Westerbork Aan: Zondervan, Maurits Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerk: werkzaam bij de Ordedienst in het kamp; ingezet als ziekendrager in Amsterdam, ter beschikking gesteld aan de Zentralstelle in Amsterdam voor het dragen van zieken die naar kamp Westerbork gedeporteerd zullen worden.

Van: organisatie kamp Westerbork Aan: Zondervan, Maurits Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerk: werkzaam bij de Ordedienst in het kamp; ingezet als ziekendrager in Amsterdam, ter beschikking gesteld aan de Zentralstelle in Amsterdam voor het dragen van zieken die naar kamp Westerbork gedeporteerd zullen worden.

Legitimatiebewijs van Maurits Zondervan in kamp Westerbork

Transport Transport. Lange rij wagons. Kamp Westerbork, 1943-1944 Op de achtergrond staan een aantal personen.

Transport Transport. Lange rij wagons. Kamp Westerbork, 1943-1944 Op de achtergrond staan een aantal personen.

Een lange rij wagons

Portretfoto van Schlesinger, K.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; Foto K. Schlesinger, eerste dienstleider in de organisatie van kamp Westerbork.

Portretfoto van Schlesinger, K.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; Foto K. Schlesinger, eerste dienstleider in de organisatie van kamp Westerbork.

Kurt Schlesinger, dienstleider van het kamp

Van: Hen, Treesje Aan: Gelderen, van, A., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: omstandigheden, plezier in het werk, opsturen van goederen

Van: Hen, Treesje Aan: Gelderen, van, A., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: omstandigheden, plezier in het werk, opsturen van goederen

Briefkaart van Treesje Hen vanuit kamp Westerbork

Van: de gemeente Westerbork Aan: Marcus-Seidl, A. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-15 Onderwerp: aangifte van geboorte van Eddy Marcus.

Van: de gemeente Westerbork Aan: Marcus-Seidl, A. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-15 Onderwerp: aangifte van geboorte van Eddy Marcus.

Bewijs van aangifte van geboorte van Eddy Marcus in kamp Westerbork

Van: Raalte, van, J.B. Aan: H. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-13 Onderwerp: schrijfdag, paasdagen, omstandigheden Op briefpapier kamp Westerbork

Van: Raalte, van, J.B. Aan: H. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-13 Onderwerp: schrijfdag, paasdagen, omstandigheden Op briefpapier kamp Westerbork

Brief van J.B. van Raalte aan H. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf Kampboerderij met dieren.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Kampboerderij met dieren.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Kampboerderij met dieren bij kamp Westerbork

Notities van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01 Onderwerp: voedsel (koolhydraten), vaccinaties; chronologische vermelding van dagelijkse dingen &nbsp;lezing gehouden op 10 januari 1945, met groot succes.

Notities van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01 Onderwerp: voedsel (koolhydraten), vaccinaties; chronologische vermelding van dagelijkse dingen &nbsp;lezing gehouden op 10 januari 1945, met groot succes.

Noties van Abraham Querido over verschillende aspecten in het kamp met name over voedsel

Personen