In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Deportatie naar kamp Westerbork

Reisverloop naar kamp Westerbork

Vrijstellingen van deportatie naar kamp Westerbork

Aankomst in kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie naar kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 67

Joodse gemeenten in Noord-Brabant

Joodse gemeente Heusden

Joodse gemeente Breda

Joodse gemeente Sint Oedenrode

Joodse gemeente Etten-Leur

Calendarium kamp Westerbork

2008

Kamporganisatie kamp Westerbork

Visitatie kamp Westerbork

Lippmann, Rosenthal & Co. kamp Westerbork

Organisatie van de Endlösung

Organisatie van de Jodenvervolging

RSHA

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Vrouwenmars van Westerbork

Kampleven Westerbork

Barakleven kamp Westerbork

Joodse gemeente Capelle

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Organisatie voedselvoorziening kamp Westerbork

Keukenpersoneel kamp Westerbork

Essenholers

Frachtgruppe

Joodse gemeente Vierlingsbeek

1960

Anti-Joodse maatregelen

Verboden voor Joden

Reizen of verhuizen zonder vergunning voor Joden verboden

Onderduikplaatsen

Onderduik bij de Psychiatrische Inrichting Beileroord

Onderduik bij Noorder Dierenpark Emmen

Onderduikboerderij Marinus Post

Onderduik bij de familie Noordhof in Zwolle

Onderduik in Steenwijk

Onderduikboerderij aan de Wiltsangh 29

Onderduik in de Breepleinkerk

Onderduik in Café Koster

Onderuikboerderij in Wijkersloot

Onderduik bij Kinderdagverblijf Kindjeshaven

Onderuik in Brunssum

Onderduik in Grubbenvorst

Onderduik in de Zaanstreek

Hervormde Kweekschool Amsterdam

Onderuik in het Breyerhuisje in Nieuw-Vennep

Onderduik in Enschede

Onderduikboerderij Enter

Onderduik in Nijverdal

Onderduik in Heerlen

Onderduik bij de Pastorie van Garsthuizen

Corrie ten Boomhuis

Onderduikholen

Het Achterhuis

Onderduik bij het Protestante Kindertehuis Breda

Het Stadskanaalster Achterhuis

Onderduik in Varsseveld

Onderduik in Aalten

Onderduik in Nieuwehorne

Onderduik in Zuid-West Friesland

Onderduik in de Noordoostpolder

Onderduik in Nieuwlande

Onderduikboerderij van Cornelis Flokstra

Specifieke groepen kampbewoners

Strafgevangenen kamp Westerbork

Joodse gemeente Den Bosch

Joodse gemeente Oirschot

Joodse gemeente Grave

Joodse gemeente Werkendam-Woudrichem

Landwacht

Oppakken en verzamelen

Arrestaties

Joodse Raden

Verraad

Razzia's

Joodse gemeente Bergen op Zoom

Joodse gemeente Vught

Joodse gemeente Roozendaal

Joodse gemeente Boxmeer

1958

2006

1963

2019

1941

Oktober 1941

Barak 65

Jodenjagers

Transportbarakken kamp Westerbork

Davidster

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Wannsee conferentie

Barak 66

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Prikkeldraad kamp Westerbork

Bewijs van storting met een buitenlandsche postwissel Van: Cohen, Jules Betaling van fl. 7,20 aan de Nieuwe Rotterdamsche Courant, 16 maart 1944 (datumstempel Assen).

Bewijs van storting met een buitenlandsche postwissel Van: Cohen, Jules Betaling van fl. 7,20 aan de Nieuwe Rotterdamsche Courant, 16 maart 1944 (datumstempel Assen).

Bewijs van storting met een buitenlandse postwissel van Jules Cohen

Stemming kamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Joodse gemeente Lith

Joodse gemeente Uden

Joodse gemeente Goirle

1945

Juni 1945

December 1945

April 1945

Zelfzorgregeling Woonoord Schattenberg

Joodse gemeente Klundert

Joodse gemeente Hilvarenbeek

Joodse gemeente Veghel

Voedselhoeveelheden gevangenen kamp Westerbork

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Utrecht

Joodse gemeenten in Flevoland

Joodse gemeenten in Groningen

Joodse gemeenten in Drenthe

Joodse gemeenten in Zeeland

Joodse gemeenten in Zuid-Holland

Joodse gemeenten in Overijssel

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeenten in Noord-Holland

Joodse gemeenten in Friesland

Joodse gemeenten in Limburg

Collaboratie

Oostfrontstrijders

Joodse gemeente Tilburg

Mei 1945

Joodse gemeente Eindhoven

Joodse gemeente Waalwijk

Voedselleveranciers

Joodse vluchtelingen

Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen

Comité voor Joodsche Vluchtelingen

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag&nbsp; Aan: de medewerkers van de Voorlichtingsbureaus Plaats: Den Haag Datum: 1942-11 Onderwerp: mededeling dat ook op 20 november 1942 nog een aantal bureaus open zijn voor de registratie van Joodse inwoners.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag&nbsp; Aan: de medewerkers van de Voorlichtingsbureaus Plaats: Den Haag Datum: 1942-11 Onderwerp: mededeling dat ook op 20 november 1942 nog een aantal bureaus open zijn voor de registratie van Joodse inwoners.

Mededeling van de Joodse Raad in Den Haag over Voorlichtingsbureaus die op 20 november 1942 open zijn voor de registratie van Joodse inwoners

2020

2021

1955

1981

Feestdagen kamp Westerbork

Proclamatie RMS kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen Aan: Directeur Staatsbosbeheer Plaats: Assen Datum: 1940-01-24 Onderwerp: telefoonkosten

Van: Houtvester Assen Aan: Directeur Staatsbosbeheer Plaats: Assen Datum: 1940-01-24 Onderwerp: telefoonkosten

Brief van Houtvester Assen aan de directeur van Staatsbosbeheer

Joodse werkkampen

Joods werkkamp de Vecht

Van: Boezeman, Dr. Aan: Dental Depot Max Reneman Plaats: Westerbork, Centraal vluchtelingenkamp Datum: 1941-08-04 Onderwerp: aanschaf benodigdheden voor de tandarts.

Van: Boezeman, Dr. Aan: Dental Depot Max Reneman Plaats: Westerbork, Centraal vluchtelingenkamp Datum: 1941-08-04 Onderwerp: aanschaf benodigdheden voor de tandarts.

Bewijs van Dr. Boezeman voor de aanschaf van verschillende middelen voor de tandarts in het kamp

Bewijs dat Abraham Querido bij de bosploeg van kamp Westerbork is ingedeeld

Personen