We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Grüneberg-Berg, Helena Aan: de Mulder, Piet Plaats: (waarschijnlijk vanuit de trein gegooid of aan iemand meegegeven) Datum: 1943-03 Onderwerp: de schrijfster schrijft dat ze op weg moet naar Polen. (In feite zal ze eerst nog kamp Westerbork aandoen). Ze hoopt dat haar echtgenoot Bernard en Moup (Mozes) er ook bij zullen zijn; Ze vraagt de familie goed voor haar zoontje René te zorgen ('neem hem bij je of breng hem naar Dieks'), stuur hem niet naar kamp Vught of de Crèche (is ook niet safe).

Van: Grüneberg-Berg, Helena Aan: de Mulder, Piet Plaats: (waarschijnlijk vanuit de trein gegooid of aan iemand meegegeven) Datum: 1943-03 Onderwerp: de schrijfster schrijft dat ze op weg moet naar Polen. (In feite zal ze eerst nog kamp Westerbork aandoen). Ze hoopt dat haar echtgenoot Bernard en Moup (Mozes) er ook bij zullen zijn; Ze vraagt de familie goed voor haar zoontje René te zorgen ('neem hem bij je of breng hem naar Dieks'), stuur hem niet naar kamp Vught of de Crèche (is ook niet safe).

Briefkaart van Helena Grüneberg-Berg aan familie (P. de Mulder)

Schoontje (Jeanette) staat links, rechts haar zus Martha.

Foto van Schoontje de Jongh-Coini

Kampgeld Theresienstadt Biljet van 20 kronen Nummers: A001, A011, A017, A025, A027

Kampgeld Theresienstadt Biljet van 20 kronen Nummers: A001, A011, A017, A025, A027

Kampgeld Theresienstadt 20 kronen

Anti-Joodse maatregelen

Joodse Raden

Joodse Raad voor Amsterdam

Foto van Frederica Bloemhard met haar twee jongste kinderen Marius en Marijke, zittend op de tafeltennistafel. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Frederica Bloemhard met haar twee jongste kinderen Marius en Marijke, zittend op de tafeltennistafel. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Frederica Bloemhard met Marius en Marijke, zittend op de tafeltennistafel.

Van: Heymann-Heymans, familie&nbsp; Aan: Heymans, Arthur, Ruth en kinderen Datum: 1943-05-17 Plaats: Westerbork, kamp, barak 56 Onderwerp: over familie in het ziekenhuis, over bezoeken, over pakketten en kwakkelende gezondheid van verschillende personen.

Van: Heymann-Heymans, familie&nbsp; Aan: Heymans, Arthur, Ruth en kinderen Datum: 1943-05-17 Plaats: Westerbork, kamp, barak 56 Onderwerp: over familie in het ziekenhuis, over bezoeken, over pakketten en kwakkelende gezondheid van verschillende personen.

Brief van de familie Heymann-Heymans aan Arthur Heymans vanuit kamp Westerbork

Interieur van een woonbarak met stapelbedden vol met bagage en koffers. Foto van een tekening van Otto Birman&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943.

Interieur van een woonbarak met stapelbedden vol met bagage en koffers. Foto van een tekening van Otto Birman&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943.

Foto van een tekening van een Interieur van een woonbarak door Otto Birman

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal Kamp Westerbork, 1943-1944.&nbsp; Erna was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal Kamp Westerbork, 1943-1944.&nbsp; Erna was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portret van Erna Asch-Rosenthal

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal Kamp Westerbork, 1943-1944. Mevrouw Asch was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal Kamp Westerbork, 1943-1944. Mevrouw Asch was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal. Kamp Westerbork, 1943-1944 Erna was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal. Kamp Westerbork, 1943-1944 Erna was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portret van Erna Asch Rosenthal

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944.&nbsp; Erna was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Portretfoto van Erna Asch-Rosenthal.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944.&nbsp; Erna was huishoudster in de woning van de kampcommandant Gemmeker.

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-08-22&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Voedselverdeling en herindeling van de werktijden.

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-08-22&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Voedselverdeling en herindeling van de werktijden.

Advertentie na aanleiding van het overlijden van C. Israels-van Dam

Personen