We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Schoon, S.&nbsp; Aan: Inspecteur van de Domeinen&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1949-01-12&nbsp; Onderwerp: verkoop inventaris crematorium; &nbsp;monument ja of nee (voor gefusilleerde en gecremeerde verzetsstrijders); afbraakplannen

Van: Schoon, S.&nbsp; Aan: Inspecteur van de Domeinen&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1949-01-12&nbsp; Onderwerp: verkoop inventaris crematorium; &nbsp;monument ja of nee (voor gefusilleerde en gecremeerde verzetsstrijders); afbraakplannen

Brief van S. Schoon aan inspecteur van de Domeinen over crematorium kamp Westerbork

Van: Schoon, S.&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: eind 1950&nbsp; Onderwerp: eigendom, instandhouding en onderhoud van het crematorium Westerbork en toegebrachte vernielingen.

Van: Schoon, S.&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: eind 1950&nbsp; Onderwerp: eigendom, instandhouding en onderhoud van het crematorium Westerbork en toegebrachte vernielingen.

Brief van S. Schoon over eigendom, instandhouding en onderhoud van het crematorium

Kampgeld Lager Westerbork 100 cent, Serie CC No. 4859

Kampgeld Lager Westerbork 100 cent, Serie CC No. 4859

Kampgeld Lager Westerbork 100 cent

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Vluchtelingenkamp&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1940-04-04&nbsp; Onderwerp: in gebruik geven van de boerderij.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Vluchtelingenkamp&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1940-04-04&nbsp; Onderwerp: in gebruik geven van de boerderij.

Brief van Houtvester Assen aan de directeur van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-03 Onderwerp: levensmiddelen ontvangen.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-03 Onderwerp: levensmiddelen ontvangen.

Briefkaart van Abraham Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Van: Meyers, K.&nbsp; Aan: Meyers, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-06-25&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en vraag om pakketten; Joden uit gemengde huwelijken; voorlopig uitstel van transport.

Van: Meyers, K.&nbsp; Aan: Meyers, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-06-25&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en vraag om pakketten; Joden uit gemengde huwelijken; voorlopig uitstel van transport.

Brief van Karl Meijers aan zijn moeder

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 140 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kahn, Jules Edmund geb. 10-03-43 overleden 23-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 31-03-1943 Nr. 140 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kahn, Jules Edmund geb. 10-03-43 overleden 23-03-1943 te Westerbork op: 25-03-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jules Edmund Kahn

De woning van de kampcommandant (Buijvoets). Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de talud is het zoontje van Buijvoets (Rinus) in een kinderstoel te zien (geboren in kamp Westerbork)

De woning van de kampcommandant (Buijvoets). Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de talud is het zoontje van Buijvoets (Rinus) in een kinderstoel te zien (geboren in kamp Westerbork)

Foto van de woning van de kampcommandant van het Interneringskamp Westerbork

Plattegrond met riolering en gevels van barak 75&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1965-09-01

Plattegrond met riolering en gevels van barak 75&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1965-09-01

Plattegrond met aanzichten en doorsneden van barak 75 in het woonoord Schattenberg

Betreft: Kamp Schattenberg situatie nieuw&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1958-09-06&nbsp; Opmerkingen: Om de woon- en leefomstandigheden te verbeteren is er gedacht aan nieuwbouw en een nieuwe inrichting van het woonoord Schattenberg, waarbij een deel van het oorspronkelijke kamp Westerbork intact zou blijven. Uiteindelijk is de keuze gemaakt het kamp bijna volledig te slopen en de bewoners onder te brengen in speciale Molukse wijken in onder andere Appingedam, Assen en Bovensmilde . &nbsp;

Betreft: Kamp Schattenberg situatie nieuw&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1958-09-06&nbsp; Opmerkingen: Om de woon- en leefomstandigheden te verbeteren is er gedacht aan nieuwbouw en een nieuwe inrichting van het woonoord Schattenberg, waarbij een deel van het oorspronkelijke kamp Westerbork intact zou blijven. Uiteindelijk is de keuze gemaakt het kamp bijna volledig te slopen en de bewoners onder te brengen in speciale Molukse wijken in onder andere Appingedam, Assen en Bovensmilde. &nbsp;

Plattegrond van een nieuwe opzet van het woonoord Schattenberg

Karl Michael Schliesser.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1940-1942.

Karl Michael Schliesser.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1940-1942.

Karl Michael Schliesser in Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Briefkaart Van: Kwieser, H. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-17 Onderwerp: pakket ontvangen, hartelijk dank.

Briefkaart Van: Kwieser, H. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-17 Onderwerp: pakket ontvangen, hartelijk dank.

Briefkaart van H. Kwieser aan H. de Jong vanuit kamp Westerbork

Personen