We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Küller, J.W. Th. Aan: van Dam-Laug, G.F. (echtgenote Joseph van Dam) Plaats: Den Haag Datum: 1959-11-02 Onderwerp: overlijden van Joseph van Dam en de vraag om een verklaring van nalatenschap van zijn vrouw.

Van: Küller, J.W. Th. Aan: van Dam-Laug, G.F. (echtgenote Joseph van Dam) Plaats: Den Haag Datum: 1959-11-02 Onderwerp: overlijden van Joseph van Dam en de vraag om een verklaring van nalatenschap van zijn vrouw.

Brief van notaris J.W.TH. Küller aan G.F. van Dam-Laug over overlijden van Joseph van Dam en een verklaring van erfrecht

Van: Hartog, Henri Aan: Gelder, van, L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-16 Onderwerp: Bedankje voor sturen pakket, omstandigheden, lijst met goederen dat nodig is.

Van: Hartog, Henri Aan: Gelder, van, L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-16 Onderwerp: Bedankje voor sturen pakket, omstandigheden, lijst met goederen dat nodig is.

Briefkaart van Henri Hartog aan Leon van Gelder vanuit kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: een deel van de veestapel op de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: een deel van de veestapel op de kampboerderij.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Kampgevangenen bezig met het vervaardigen van borstels. Twee kampgevangenen dragen een overall van een strafgeval.&nbsp;

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Kampgevangenen bezig met het vervaardigen van borstels. Twee kampgevangenen dragen een overall van een strafgeval.&nbsp;

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op de varkensschuur van de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op de varkensschuur van de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: beheerder Fledderus met zijn zoontje op de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: beheerder Fledderus met zijn zoontje op de kampboerderij.

Breslauer, Werner Rudolf Een groep mannen en vrouwen bij het verzamelen van de aardappels. Kamp Westerbork, 1943

Breslauer, Werner Rudolf Een groep mannen en vrouwen bij het verzamelen van de aardappels. Kamp Westerbork, 1943

Aardappelrooien op het land bij kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Vrouwen tijdens het aardappelrooien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Vrouwen tijdens het aardappelrooien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.

Aardappelrooien in kamp Westerbork

Joodse gemeenten in Noord-Brabant

Joodse gemeente Werkendam-Woudrichem

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeente Tilburg

Joodse gemeente Sint Oedenrode

Joodse gemeente Schijndel

Joodse gemeente Berkel-Enschot

Joodse gemeente Waalwijk

Joodse gemeente Vught

Joodse gemeente Vierlingsbeek

Joodse gemeente Veghel

Joodse gemeente Uden

Joodse gemeente Roozendaal

Joodse gemeente Oss

Joodse gemeente Oosterhout

Joodse gemeente Oisterwijk

Joodse gemeente Oirschot

Joodse gemeente Lith

Joodse gemeente Klundert

Joodse gemeente Hilvarenbeek

Joodse gemeente Heusden

Joodse gemeente Grave

Joodse gemeente Goirle

Joodse gemeente Geertruidenberg

Joodse gemeente Etten-Leur

Joodse gemeente Eindhoven

Joodse gemeente Den Bosch

Joodse gemeente Cuijk

Joodse gemeente Capelle

Joodse gemeente Breda

Joodse gemeente Boxmeer

Joodse gemeente Bergen op Zoom

Breslauer, Werner Rudolf Een vrouw aan het aardappelrooien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.

Breslauer, Werner Rudolf Een vrouw aan het aardappelrooien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.

Breslauer, Werner Rudolf Aardappelrooien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943 Een groep mannen en vrouwen bij het aardappelrooien.

Breslauer, Werner Rudolf Aardappelrooien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943 Een groep mannen en vrouwen bij het aardappelrooien.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Een vrouw met een groep kinderen bezig op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen helemaal links op de foto (zak optillend) is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Een vrouw met een groep kinderen bezig op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen helemaal links op de foto (zak optillend) is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Kinderen werken op het land bij kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944.

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1949-11-10&nbsp; Onderwerp: huurovereenkomst kamp Schattenberg, Ministerie van Oorlog.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1949-11-10&nbsp; Onderwerp: huurovereenkomst kamp Schattenberg, Ministerie van Oorlog.

Brief van Houtvester Assen aan de directeur van Staatsbosbeheer

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen staande in het midden met een zak met stro en bril is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen staande in het midden met een zak met stro en bril is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op de kippenschuur van de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op de kippenschuur van de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: een SS'er controleert onder toeziend oog van kampcommandant Gemmeker de transportpapieren; een andere SS'er en Ordnungpolizei.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: een SS'er controleert onder toeziend oog van kampcommandant Gemmeker de transportpapieren; een andere SS'er en Ordnungpolizei.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Een kampgevangenen is bezig met de demontage van een onderdeel van een vliegtuig in de vliegtuigsloperij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Een kampgevangenen is bezig met de demontage van een onderdeel van een vliegtuig in de vliegtuigsloperij.

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, J. Datum: 1943-02-07 Plaats: Westerbork, kamp, barak 36 Onderwerp: een pakket en een wasteil ontvangen.

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, J. Datum: 1943-02-07 Plaats: Westerbork, kamp, barak 36 Onderwerp: een pakket en een wasteil ontvangen.

Briefkaart van Rosette Stranders-de Hartog aan J. Gosschalk vanuit kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: filmtekst

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: filmtekst

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: voetbal - animatie

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: voetbal - animatie

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: een binnenkomend transport

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: een binnenkomend transport

Onderwerp: inhoud Westerborkfilm, opzet, scenario en hoofdrolspelers (cabaret Bunter Abend).&nbsp; Datum: 1944-03 tot met 1944-05

Onderwerp: inhoud Westerborkfilm, opzet, scenario en hoofdrolspelers (cabaret Bunter Abend).&nbsp; Datum: 1944-03 tot met 1944-05

Document met de beschrijving van de inhoud van de Westerborkfilm en hoofdrolspelers

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Sinti en Roma

Reisverbod voor Sinti en Roma

Plaatsen in kamp Westerbork

Oranjekanaal haven

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk op de landerijen van Staatsbosbeheer; spitten en bosaanplant.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk op de landerijen van Staatsbosbeheer; spitten en bosaanplant.

Oproep voor transport voor Alida Tabaksblatt. Met informatie over het meenemen van bagage. Verschijnen op de verzamelplaats in de Langestraat 3. Het transport gaat niet door. Alida Tabaksblatt wordt in Theresienstadt bevrijd. Haar vader is de predikant Srul Tabaksblatt (zie dienst gedoopte Joden in de Westerborkfilm).

Oproep voor transport voor Alida Tabaksblatt. Met informatie over het meenemen van bagage. Verschijnen op de verzamelplaats in de Langestraat 3. Het transport gaat niet door. Alida Tabaksblatt wordt in Theresienstadt bevrijd. Haar vader is de predikant Srul Tabaksblatt (zie dienst gedoopte Joden in de Westerborkfilm).

Oproep voor Alida Tabaksblatt te verschijnen voor het transport van 14 oktober 1944 vanuit Theresienstadt

Fragment Westerborkfilm Schouwburg

Fragment uit de Westerborkfilm

Fragment uit de Westerborkfilm Ziekenhuis

Foto van Martha Julie Müller-Kankelfitz en haar in het kamp geboren zoontje Gert (5-12-1941) Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp). Datum: 1942-06-21

Foto van Martha Julie Müller-Kankelfitz en haar in het kamp geboren zoontje Gert (5-12-1941) Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp). Datum: 1942-06-21

Foto Martha Müller-Kankelfitz en haar zoontje Gert

Personen