In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Twee toneelspelers binnen een Oosters decor.&nbsp; Tekst: ‘Opium (moet zijn Herman Feiner)’, op de afbeelding staat hij rechts op de trap. Links Heinz Rosenfeld.

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Twee toneelspelers binnen een Oosters decor.&nbsp; Tekst: ‘Opium (moet zijn Herman Feiner)’, op de afbeelding staat hij rechts op de trap. Links Heinz Rosenfeld.

'Opium', een scene uit de revue Humor und Melodie

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Plaatsen in kamp Westerbork

Doorgangskamp Westerbork

Wat staat er op deze website en wat (nog) niet?

Over deze website

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Informatie uit andere archieven

Contact

Colofon

Disclaimer

Barak 29

Monumenten in kamp Westerbork

Boulevard des Misères

Quarantaine-afdeling kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Centrale Keuken

Kampboerderij

Kappersafdeling kamp Westerbork

Centraal Distributiekantoor kamp Westerbork

LaWa

LaKa

Toko kamp Westerbork

Kantine kamp Westerbork

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Familiebarakken kamp Westerbork

Vrijgezellenbarakken kamp Westerbork

Personeelsbarakken kamp Westerbork

Aardappelkeuken kamp Westerbork

Aardappelkelder

Bakkerij kamp Westerbork

Buitencommando's kamp Westerbork

Antragstelle

Gevangenis kamp Westerbork

Weeshuis

Kleiderkammer kamp Westerbork

Fürsorge

Paardenstal kamp Westerbork

Zusterhuis kamp Westerbork

Kindertehuis kamp Westerbork

Garages kamp Westerbork

Crematorium

Mededeling&nbsp; Datum: 1944-01-27&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: uitgave van scheermesjes.

Mededeling&nbsp; Datum: 1944-01-27&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: uitgave van scheermesjes.

Mededeling over uitgave van scheermesjes

Van: Mozes Aan: Kranss, E., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-03 Onderwerp: afscheid nemen i.v.m. op transport gaan

Van: Mozes Aan: Kranss, E., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-03 Onderwerp: afscheid nemen i.v.m. op transport gaan

Briefkaart van Mozes aan mevr. E. Kranss vanuit kamp Westerbork

Van: Bram, Betje en Ies (gezin Abraham van Dam) Aan: (van Dam) Jo (Joseph), Frieda en Bobby (Jacques) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-13 Onderwerp: dank voor pakketjes, stuur pakketje (potten met eten) op tijd in verband met het komende transport. het is een komen en gaan, 14 dagen geleden vertrokken bekenden, vandaag dinsdag vertrokken familie Levy en Jetje en bekenden; personen liggen in het ziekenhuis, Bram heeft in het ziekenhuis gelegen met maagklachten (Joop Katoen zit veel bij hem), Ies is opgeknapt en een beetje gewend aan het kampleven; &nbsp;Betje werkt in de keuken; het gezin Winnik kwam ook in het kamp met een grote groep. Ze konden iets van het thuisfront vertellen. Ze zijn vorige week doorgestuurd. Ies verteld aan zijn vriendjes in het kamp veel over Bobby.

Van: Bram, Betje en Ies (gezin Abraham van Dam) Aan: (van Dam) Jo (Joseph), Frieda en Bobby (Jacques) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-13 Onderwerp: dank voor pakketjes, stuur pakketje (potten met eten) op tijd in verband met het komende transport. het is een komen en gaan, 14 dagen geleden vertrokken bekenden, vandaag dinsdag vertrokken familie Levy en Jetje en bekenden; personen liggen in het ziekenhuis, Bram heeft in het ziekenhuis gelegen met maagklachten (Joop Katoen zit veel bij hem), Ies is opgeknapt en een beetje gewend aan het kampleven; &nbsp;Betje werkt in de keuken; het gezin Winnik kwam ook in het kamp met een grote groep. Ze konden iets van het thuisfront vertellen. Ze zijn vorige week doorgestuurd. Ies verteld aan zijn vriendjes in het kamp veel over Bobby.

Brief van Bram, Betje en Ies aan Jo, Frieda en Bobby vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 239 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kropveld, Carolina geb. 24-08-82 overleden te Westerbork op 27-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 239 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kropveld, Carolina geb. 24-08-82 overleden te Westerbork op 27-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Carolina Kropveld

Van: onbekend Aan: Hanna Plaats: Datum: 1943-12-28 Onderwerp: eindejaar/nieuwjaarskaart.

Van: onbekend Aan: Hanna Plaats: Datum: 1943-12-28 Onderwerp: eindejaar/nieuwjaarskaart.

Ansichtkaart gericht aan Hanna woonachtig in het weeshuis barak 35

Lijst met artikelen waar behoefte aan is. Deze mogen voor het kampziekenhuis en de industrie ingezameld worden. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944&nbsp;

Lijst met artikelen waar behoefte aan is. Deze mogen voor het kampziekenhuis en de industrie ingezameld worden. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944&nbsp;

Foto van lijst benodigde artikelen voor ziekenhuis kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-05-26&nbsp; Onderwerp: tewerkstelling NSB'ers in de boswachterij Hooghalen. Er wordt begonnen met 200 man aan het ontginnen van de heide. Het kamp zorgt zelf voor voorwerkers en het vervoer van materiaal met het smalspoor.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-05-26&nbsp; Onderwerp: tewerkstelling NSB'ers in de boswachterij Hooghalen. Er wordt begonnen met 200 man aan het ontginnen van de heide. Het kamp zorgt zelf voor voorwerkers en het vervoer van materiaal met het smalspoor.

Brief van Houtvester Assen aan de directie

Van: Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging theeblaadje 'Teba'.

Van: Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: kostenberekening vervaardiging theeblaadje 'Teba'.

Calculatie voor het vervaardigen van een theeblaadje in Interneringskamp Westerbork onder de naam 'Teba'

Aan: Kortoef-Leijden van Amstel, Sara Datum: 1942-12-02 Plaats: Amsterdam Naar: Westerbork, kamp Onderwerp: verzenden van een pakket

Aan: Kortoef-Leijden van Amstel, Sara Datum: 1942-12-02 Plaats: Amsterdam Naar: Westerbork, kamp Onderwerp: verzenden van een pakket

Bewijs van verzending van een pakket aan Sara Kortoef-Leijden van Amstel in kamp Westerbork

Personen