In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Briefkaart Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-28 Onderwerp: Henk heeft een pakje gestuurd naar zijn vrouw. De inhoud moet ze delen met Mirjam en Hetty. Hij verwacht haar spoedig weer thuis.&nbsp;

Briefkaart Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-28 Onderwerp: Henk heeft een pakje gestuurd naar zijn vrouw. De inhoud moet ze delen met Mirjam en Hetty. Hij verwacht haar spoedig weer thuis.&nbsp;

Briefkaart van H. de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Van: Moes (Helene Franken-Linnewiel) Aan: Cohen, Ernst M. Plaats: Amsterdam Datum: 1945-05-22 Onderwerp: vierde briefkaart; hoop dat ze spoedig mogen komen, al drie jaar niet meer gezien; fijn dat het vrede is; over Helene; de bedden staan al klaar…

Van: Moes (Helene Franken-Linnewiel) Aan: Cohen, Ernst M. Plaats: Amsterdam Datum: 1945-05-22 Onderwerp: vierde briefkaart; hoop dat ze spoedig mogen komen, al drie jaar niet meer gezien; fijn dat het vrede is; over Helene; de bedden staan al klaar…

Brief van Moes aan Ernst M. Cohen vanuit Amsterdam

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Halle, Gelderland Datum: 1943-07-06 Onderwerp: Ina is voor Stella naar de Joodse Raad op de Lijnbaansgracht geweest. Daar heeft ze gehoord dat er sprake van is dat alle gemengd gehuwden terugkomen. Met enveloppe, het adres is de barak waar Henri Kwieser voor de Joodse Raad werkt.

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Halle, Gelderland Datum: 1943-07-06 Onderwerp: Ina is voor Stella naar de Joodse Raad op de Lijnbaansgracht geweest. Daar heeft ze gehoord dat er sprake van is dat alle gemengd gehuwden terugkomen. Met enveloppe, het adres is de barak waar Henri Kwieser voor de Joodse Raad werkt.

Brief van Ina aan E. de Jong-Cohen vanuit Halle

Van: Asscher-Pinkhof, Clara Aan: familie Plaats: Smyrna (Turkije) Datum: 1947-04-02 Onderwerp: reisverslag van Palestina naar Nederland, via Turkije en Algiers (Algerije).

Van: Asscher-Pinkhof, Clara Aan: familie Plaats: Smyrna (Turkije) Datum: 1947-04-02 Onderwerp: reisverslag van Palestina naar Nederland, via Turkije en Algiers (Algerije).

Brief van Clara Asscher-Pinkhof aan familie over haar reis per boot van Palestina naar Nederland

Van: Biene, van, Eva Aan: Biene, van, Ina Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-13 Onderwerp: omstandigheden; vraag om zeep te sturen

Van: Biene, van, Eva Aan: Biene, van, Ina Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-13 Onderwerp: omstandigheden; vraag om zeep te sturen

Briefkaart van Eva van Biene aan Ina van Biene vanuit kamp Westerbork

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-09 Onderwerp: stuur geen pakket meer, doorgestuurd, vader en moeder.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-09 Onderwerp: stuur geen pakket meer, doorgestuurd, vader en moeder.

Briefkaart van A. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Familiefoto, gemaakt voor de winkel onder het woonhuis van Sara Querido-Lever (1856-1943) aan de Varkensmarkt 24 in Utrecht.&nbsp; Vlnr:&nbsp; Judith Querido, onbekend, Selma Speyer-Querido, Leentje Lever-Os, onbekend, Levie Querido, Leon Querido, onbekend, onbekend, Roosje Querido-Lever, Sara Hilversum-Querido, Sara Querido-Lever, onbekend, Blanche Querido, Sophia Querido-Bed. Vooraan op zijn hurken: Hartog Lever.

Familiefoto, gemaakt voor de winkel onder het woonhuis van Sara Querido-Lever (1856-1943) aan de Varkensmarkt 24 in Utrecht.&nbsp; Vlnr:&nbsp; Judith Querido, onbekend, Selma Speyer-Querido, Leentje Lever-Os, onbekend, Levie Querido, Leon Querido, onbekend, onbekend, Roosje Querido-Lever, Sara Hilversum-Querido, Sara Querido-Lever, onbekend, Blanche Querido, Sophia Querido-Bed. Vooraan op zijn hurken: Hartog Lever.

Foto van Levie Querido en andere familieleden

Van: Stichting 1940-1945&nbsp; Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1947-07-26&nbsp; Onderwerp: vraag om woonadres van schoonzuster in verband met het zoeken van contact.

Van: Stichting 1940-1945&nbsp; Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1947-07-26&nbsp; Onderwerp: vraag om woonadres van schoonzuster in verband met het zoeken van contact.

Brief van Stichting 1940-1945 aan A. Coelingh-Barnstijn

Van: Asscher-Pinkhof, Clara Aan: familie Plaats: tussen Sicilië en Algiers&nbsp;en Algiers Datum: 1947-09-09/11 Onderwerp: bootreis van Palestina naar Nederland, via Turkije en Algiers (Algerije).

Van: Asscher-Pinkhof, Clara Aan: familie Plaats: tussen Sicilië en Algiers&nbsp;en Algiers Datum: 1947-09-09/11 Onderwerp: bootreis van Palestina naar Nederland, via Turkije en Algiers (Algerije).

Brief van Clara Asscher-Pinkhof aan familie over haar reis van Palestina naar Nederland

Foto van bewoners van kamp Schattenberg: Links Hendricus Bloemhard die de arm van zijn dochter Marijke vasthoudt. Op de achtergrond van de foto is een deel van barak 10 en de centrale keuken te zien. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van bewoners van kamp Schattenberg: Links Hendricus Bloemhard die de arm van zijn dochter Marijke vasthoudt. Op de achtergrond van de foto is een deel van barak 10 en de centrale keuken te zien. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-17 Onderwerp: brief nummer 24 ontvangen.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-17 Onderwerp: brief nummer 24 ontvangen.

Briefkaart van Abraham Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 72 Datum: 1944-04-01 Invoering van de zomertijd; bepalingen voor de Paasdagen

Lagerbefehl No. 72 Datum: 1944-04-01 Invoering van de zomertijd; bepalingen voor de Paasdagen

Lagerbefehl No. 72

Oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man.

Oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Van: Hoogstraal, Trui.&nbsp; Aan: Leemhuis, K.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp.&nbsp; Datum: 1943-03-10.&nbsp; Onderwerp: aankomst in het kamp, omstandigheden.&nbsp;

Van: Hoogstraal, Trui.&nbsp; Aan: Leemhuis, K.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp.&nbsp; Datum: 1943-03-10.&nbsp; Onderwerp: aankomst in het kamp, omstandigheden.&nbsp;

Foto van de adreskant van een briefkaart verstuurd door Trui Hoogstraal vanuit kamp Westerbork

Van: de Joodse Raad Aan: Meijer, J. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-05 Onderwerp: stukken die door Helene Egger na haar vrijstelling in de Joodse Schouwburg heeft achtergelaten en naar de familie zijn toegestuurd. &nbsp;

Van: de Joodse Raad Aan: Meijer, J. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-05 Onderwerp: stukken die door Helene Egger na haar vrijstelling in de Joodse Schouwburg heeft achtergelaten en naar de familie zijn toegestuurd. &nbsp;

Brief van de Joodse Raad aan de heer J. Meijer over achtergelaten stukken van zijn kleinkind

Van Gudema, A. L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-08-18 (datum van binnenkomst) Bijzonderheden: barak 22, de Joodse Ordedienst, Stammliste en voorlopig vrijgesteld van transport. Op de achterkant een aantekening: Sgt …., de naam en rang van een Canadese bevrijder, 12 april 1945

Van Gudema, A. L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-08-18 (datum van binnenkomst) Bijzonderheden: barak 22, de Joodse Ordedienst, Stammliste en voorlopig vrijgesteld van transport. Op de achterkant een aantekening: Sgt …., de naam en rang van een Canadese bevrijder, 12 april 1945

van Aron Gudema in kamp Westerbork

Foto van Barend Cozijn en dochter Sinie

Foto van Nathan Hammelburg

Breslauer, W. R.&nbsp; Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Breslauer, W. R.&nbsp; Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Portret van een baby in kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 67 Datum: 1944-02-20 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Opening van het kampwarenhuis

Lagerbefehl No. 67 Datum: 1944-02-20 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Opening van het kampwarenhuis

Lagerbefehl No. 67

Van: Lierens, A. Aan: Bep en Cor per adres Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-09 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Van: Lierens, A. Aan: Bep en Cor per adres Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-09 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Briefkaart van Abraham Lierens aan Bep en Cor vanuit kamp Westerbork

Van: Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04 Onderwerp: inventarisatielijst. Verdunkeluns Abteilung, Malerei, Uhrmacherei-Optik, Gruppe Benda (Erzeugung von Fussbodenbelag), Schlosserei und Schmeide, Tischlerei, Garage, Magazine der ehemaligen Bauleitung,

Van: Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04 Onderwerp: inventarisatielijst. Verdunkeluns Abteilung, Malerei, Uhrmacherei-Optik, Gruppe Benda (Erzeugung von Fussbodenbelag), Schlosserei und Schmeide, Tischlerei, Garage, Magazine der ehemaligen Bauleitung,

Lijst met overzichten van in kamp Westerbork aanwezige goederen

Klaveren, van, dhr. De barak van de Marechaussee in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1941.

Klaveren, van, dhr. De barak van de Marechaussee in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1941.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-12-13 Onderwerp: over Stella en Werner; betekenis naam Stertzenbach; over komend bezoek aan Amsterdam; over het krijgen van kinderen en kinderen in het kamp; over de toekomst; lawaai op de zaal.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-12-13 Onderwerp: over Stella en Werner; betekenis naam Stertzenbach; over komend bezoek aan Amsterdam; over het krijgen van kinderen en kinderen in het kamp; over de toekomst; lawaai op de zaal.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Aan: Magnus, Simon Datum: 1944 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: zich melden op een verzamelplaats aan de Lange Strasse 5 in verband met een transport. Mee te nemen bagage is beperkt.

Aan: Magnus, Simon Datum: 1944 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: zich melden op een verzamelplaats aan de Lange Strasse 5 in verband met een transport. Mee te nemen bagage is beperkt.

Mededeling zich te melden in verband met een transport in Theresienstadt

Personen

Wij gebruiken cookies