We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Mededeling&nbsp; Datum: 1944-01-29&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: opruimen van (bouw)-materialen die rond de barakken liggen.&nbsp; Dit op dringend verzoek van architect Winne.

Mededeling&nbsp; Datum: 1944-01-29&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: opruimen van (bouw)-materialen die rond de barakken liggen.&nbsp; Dit op dringend verzoek van architect Winne.

Mededeling over opruimen van materialen die rond de barakken liggen

Aanleg. Aanleg van de spoorlijn naar kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942. Men is bezig in het kamp, op de achtergrond is de schoorsteen van het ketelhuis te zien.

Aanleg. Aanleg van de spoorlijn naar kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942. Men is bezig in het kamp, op de achtergrond is de schoorsteen van het ketelhuis te zien.

De aanleg van de aftakking van de spoorlijn in het kamp

Portretfoto van Sara Jacobson Ter Apel, 1942-11-27.&nbsp; Deze foto heeft ze aan een schoolvriendin gegeven voordat ze naar Westerbork ging

Portretfoto van Sara Jacobson Ter Apel, 1942-11-27.&nbsp; Deze foto heeft ze aan een schoolvriendin gegeven voordat ze naar Westerbork ging

Sara Jacobson

Van: Mouw, Bernard Datum: 1945-01-15&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 12 Onderwerp: Bernard is van oorsprong verkoper en gemengd-gehuwd. Hij kwam op 15-12-1944 in kamp Westerbork terecht. Hij is werkzaam in de Holzgruppe, Dienstbereich 6

Van: Mouw, Bernard Datum: 1945-01-15&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 12 Onderwerp: Bernard is van oorsprong verkoper en gemengd-gehuwd. Hij kwam op 15-12-1944 in kamp Westerbork terecht. Hij is werkzaam in de Holzgruppe, Dienstbereich 6

Ausweiskarte van Bernard Mouw in kamp Westerbork

Naaien.&nbsp; Naaien.&nbsp; Een aantal mannen en vrouwen zijn bezig met het naaien en herstellen van kleding.&nbsp; Duidelijk te zien zijn de Jodensterren op hun eigen kleding.&nbsp; Plaats: onbekend

Naaien.&nbsp; Naaien.&nbsp; Een aantal mannen en vrouwen zijn bezig met het naaien en herstellen van kleding.&nbsp; Duidelijk te zien zijn de Jodensterren op hun eigen kleding.&nbsp; Plaats: onbekend

Joodse mannen en vrouw aan het werk op een naaiatelier

Breslauer, W.R. Speelgoedfabriek.&nbsp; Kamp Westerbork, 1944.&nbsp; Rita Clara Bosman is in de speelgoed-industriebarak aan het elektrisch figuurzagen.&nbsp;

Breslauer, W.R. Speelgoedfabriek.&nbsp; Kamp Westerbork, 1944.&nbsp; Rita Clara Bosman is in de speelgoed-industriebarak aan het elektrisch figuurzagen.&nbsp;

Rita Clara Bosman aan het figuurzagen in de speelgoedmakerij

Interieur van een woonbarak met stapelbedden vol met bagage en koffers. Foto van een tekening van Otto Birman&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943.

Interieur van een woonbarak met stapelbedden vol met bagage en koffers. Foto van een tekening van Otto Birman&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943.

Foto van een tekening van een Interieur van een woonbarak door Otto Birman

Foto van Helene Gudema

Plattegrond, aanzichten en doorsnede van barak 21&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1961-02-23

Plattegrond, aanzichten en doorsnede van barak 21&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1961-02-23

Plattegrond met aanzichten en doorsnede van barak 21 in het woonoord Schattenberg

Briefkaart Van: Kwieser-Cohen, M. Aan: Meijer, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-22 Onderwerp: Mirjam bedankt de families Meijer en Buiten voor de toegestuurde pakjes, zeker in verband met de verjaardag van Hetty. Hetty mag zelf niet schrijven, omdat ze nog geen 16 jaar oud is.

Briefkaart Van: Kwieser-Cohen, M. Aan: Meijer, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-22 Onderwerp: Mirjam bedankt de families Meijer en Buiten voor de toegestuurde pakjes, zeker in verband met de verjaardag van Hetty. Hetty mag zelf niet schrijven, omdat ze nog geen 16 jaar oud is.

Briefkaart van M. Kwieser-Cohen aan E. Meijer vanuit kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf Paarden in een weide bij kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Paarden in een weide bij kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1943-1944

Paarden in een weide bij kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 23-06-1943 Nr. 369 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Dam, Grietje geb. 23-12-68 overleden te Westerbork op 17-06-1943 op 18-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 23-06-1943 Nr. 369 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Dam, Grietje geb. 23-12-68 overleden te Westerbork op 17-06-1943 op 18-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Grietje van Dam

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Foto van Rinus Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant van het Interneringskamp Westerbork

Van: Broekhuizen, van, J.S.&nbsp; Aan: Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1967-10-17&nbsp; Onderwerp: voorbereiding van een (nationaal) monument in/bij Kamp Westerbork; toezenden van stukken uit 1949 over het verzetsgraf.

Van: Broekhuizen, van, J.S.&nbsp; Aan: Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1967-10-17&nbsp; Onderwerp: voorbereiding van een (nationaal) monument in/bij Kamp Westerbork; toezenden van stukken uit 1949 over het verzetsgraf.

Briefkaart van M. Walg aan de familie Mug vanuit kamp Westerbork

Personen