We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Distributiekaart Op naam van: Wilhelmus Sterk Datum: 1943-09-25&nbsp; Dit was de illegale naam van W. Stertzenbach uit de tijd vlak na zijn ontvluchting uit Kamp Westerbork.

Distributiekaart Op naam van: Wilhelmus Sterk Datum: 1943-09-25&nbsp; Dit was de illegale naam van W. Stertzenbach uit de tijd vlak na zijn ontvluchting uit Kamp Westerbork.

Distributiestamkaart van Wilhelmus Sterk (W. Stertzenbach)

Slaapbarak.&nbsp; Een slaapzaal; een lege slaapbarak van binnen.&nbsp; Westerbork, kamp, 1939.&nbsp; Foto is gemaakt door een opzichter van de Rijksgebouwendienst tijdens de bouw van het kamp.&nbsp;

Slaapbarak.&nbsp; Een slaapzaal; een lege slaapbarak van binnen.&nbsp; Westerbork, kamp, 1939.&nbsp; Foto is gemaakt door een opzichter van de Rijksgebouwendienst tijdens de bouw van het kamp.&nbsp;

van een zaal van een barak in aanbouw in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin Smit-van Koppelen vanuit Rotterdam

A.E.F. D.P. Registration Record Van: Polak, Henriëtte Beatrice Afgegeven: 1945-07-26 te Amsterdam Onderwerp: in verband met repatriëring naar Nederland.&nbsp;

A.E.F. D.P. Registration Record Van: Polak, Henriëtte Beatrice Afgegeven: 1945-07-26 te Amsterdam Onderwerp: in verband met repatriëring naar Nederland.&nbsp;

Registratiekaart van Henriëtte Beatrice Polak terug in Nederland

Sonder-Ausweis&nbsp; Coevorden, van, Noach, 31-3-00, B6 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis auf Weiteres.

Sonder-Ausweis&nbsp; Coevorden, van, Noach, 31-3-00, B6 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis auf Weiteres.

Sonderausweis van Noach van Coevorden

Geboortebewijs van David Simmeren (1907).

Geboortebewijs van David Simmeren (1907).

Bewijs van geboorte van David Simmeren

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, J., familie Datum: 1942-12-03 Plaats: Westerbork, kamp (Lager), barak 36 Onderwerp: De pakketten ongeschonden ontvangen. Dank…&nbsp;

Van: Stranders-Hartog, Rosette, de Aan: Gosschalk, J., familie Datum: 1942-12-03 Plaats: Westerbork, kamp (Lager), barak 36 Onderwerp: De pakketten ongeschonden ontvangen. Dank…&nbsp;

Briefkaart van Rosette Stranders-de Hartog aan J. Gosschalk vanuit kamp Westerbork

Foto van- en herinneringen over het gezin de Haas uit Rotterdam Datum: 1941/1942 Onderwerp: het gezin; omgang met de buren; sabbat; razzia; Haagse Veer; Hollandsche Schouwburg; woning in Amsterdam; razzia; kamp Vught; kamp Westerbork.

Foto van- en herinneringen over het gezin de Haas uit Rotterdam Datum: 1941/1942 Onderwerp: het gezin; omgang met de buren; sabbat; razzia; Haagse Veer; Hollandsche Schouwburg; woning in Amsterdam; razzia; kamp Vught; kamp Westerbork.

Foto van- en herinneringen over het gezin de Haas uit Rotterdam

Van: Van Leer, Taapke Aan: Moeder, Bram, Pietje en Brammie Plaats: Datum: Onderwerp: dagelijkse leven en een verzoek om terug te schrijven.

Van: Van Leer, Taapke Aan: Moeder, Bram, Pietje en Brammie Plaats: Datum: Onderwerp: dagelijkse leven en een verzoek om terug te schrijven.

Brief van Taapke van Leer aan familie Roos

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 289 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Hirschland, Salomon geb. 30-04-61 overleden te Westerbork op 14-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 289 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Hirschland, Salomon geb. 30-04-61 overleden te Westerbork op 14-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Salomon Hirschland

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 287 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Spanier, Anna geb. 08-09-66 overleden te Westerbork op 13-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 287 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Spanier, Anna geb. 08-09-66 overleden te Westerbork op 13-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Anna Spanier

Afbraak Afbraak van barakken in woonoord Schattenberg met de radiotelescopen op de achtergrond. Plaats: Westerbork, Woonoord Schattenberg Datum: 1971

Afbraak Afbraak van barakken in woonoord Schattenberg met de radiotelescopen op de achtergrond. Plaats: Westerbork, Woonoord Schattenberg Datum: 1971

Foto van de afbraak van het ketel- en het badhuis in woonoord Schattenberg

Van: Rabbie, Eva Geboren: 1922-10-15 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-11-04 Plaats: Vught, Auffanglager Onderwerp: Ze heeft behoefte aan tandpasta, zeep en roggebrood.

Van: Rabbie, Eva Geboren: 1922-10-15 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-11-04 Plaats: Vught, Auffanglager Onderwerp: Ze heeft behoefte aan tandpasta, zeep en roggebrood.

Brief van Eva Rabbie aan J. Belterman vanuit kamp Vught

Personen