In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Waterzuivering kamp Westerbork

Nieuwe waterzuivering

Van: oom Jan (vader) Aan: Hanneke Plaats:&nbsp; Datum: 1943-09-13 Onderwerp: brief voor de tweede keer geschreven en getekend, omdat vader vergeten was zijn adres achterop de enveloppe te noteren; over vaders droom, een zeilboot te hebben en ermee te varen; heel verhaal er om heen om Hanneke te vermaken met illustraties.

Van: oom Jan (vader) Aan: Hanneke Plaats:&nbsp; Datum: 1943-09-13 Onderwerp: brief voor de tweede keer geschreven en getekend, omdat vader vergeten was zijn adres achterop de enveloppe te noteren; over vaders droom, een zeilboot te hebben en ermee te varen; heel verhaal er om heen om Hanneke te vermaken met illustraties.

Brief van oom Jan (vader) aan Hanneke

Van: Generaal Majoor (namens hem kolonel P.G.C.A v. d. Speck Obreen)&nbsp; Aan: Houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1951-02-16&nbsp; Onderwerp: over het niet voldoen van het oefenterrein, wat er moet worden veranderd en uitbreiding ervan. Daarnaast duurt de oplevering van alle terreinen in 1961 te lang.

Van: Generaal Majoor (namens hem kolonel P.G.C.A v. d. Speck Obreen)&nbsp; Aan: Houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1951-02-16&nbsp; Onderwerp: over het niet voldoen van het oefenterrein, wat er moet worden veranderd en uitbreiding ervan. Daarnaast duurt de oplevering van alle terreinen in 1961 te lang.

Brief P.G.C.A. van der Speck Obreen aan Houtvester Assen

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp Molengoot

Joods werkkamp de Vecht

Joods werkkamp de Wite Peal

Joods werkkamp de Wittebrink

Joods werkkamp de Zomp

Joods werkkamp Mantinge

Joods werkkamp Diever A

Joods werkkamp Diever B

Joods werkkamp Echten

Joods werkkamp Geesbrug

Joods werkkamp Gijsselte

Joods werkkamp het Overbroek

Joods werkkamp het Wijde Gat

Joods werkkamp It Petgat

Joods werkkamp Kremboong

Joods werkkamp de Vanenburg

Dag-Joodse Werkkampen

Dag en nacht-Joodse werkkampen

Joods werkkamp Ybenheer

Joods werkkamp de Landweer

Joods werkkamp de Fledders

Joods werkkamp de Bruynhorst

Joods werkkamp Vledder

Joods werkkamp Twilhaar

Joods werkkamp Stuifzand

Joods werkkamp Schaarshoek

Joods werkkamp Ruinen

Joods werkkamp Palästina

Joods werkkamp Lievelde

Joods werkkamp Linde

Joods werkkamp 't Schut

Joods werkkamp Arriën

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Artiesten kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Schouwburg

Notities van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01 Onderwerp: voedsel (koolhydraten), vaccinaties; chronologische vermelding van dagelijkse dingen &nbsp;lezing gehouden op 10 januari 1945, met groot succes.

Notities van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01 Onderwerp: voedsel (koolhydraten), vaccinaties; chronologische vermelding van dagelijkse dingen &nbsp;lezing gehouden op 10 januari 1945, met groot succes.

Noties van Abraham Querido over verschillende aspecten in het kamp met name over voedsel

Boekwerkje met tekeningen betrekking hebbende op kamp Westerbork Tekeningen van diverse werkzaamheden in het Interneringskamp Westerbork Titel: kamp Westerbork in beeld Talloze aspecten van het dagelijks leven in het kamp op het gebied van werk, ontspanning, voedselorganisatie, bewaking, kamporganisatie en bewaking zijn als tekening vastgelegd

Boekwerkje met tekeningen betrekking hebbende op kamp Westerbork Tekeningen van diverse werkzaamheden in het Interneringskamp Westerbork Titel: kamp Westerbork in beeld Talloze aspecten van het dagelijks leven in het kamp op het gebied van werk, ontspanning, voedselorganisatie, bewaking, kamporganisatie en bewaking zijn als tekening vastgelegd

Boek met tekeningen met de titel 'Kamp Westerbork in beeld'

Kinderen bevinden zich tussen twee woonbarakken&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1943

Kinderen bevinden zich tussen twee woonbarakken&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1943

Kinderen staan in een doorgang tussen twee woonbarakken

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Vrijstelling wegens ziekte

Ubersicht des Lagerstandes. Vom 15 juli 1942 - 31 dezember 1943

Ubersicht des Lagerstandes. Vom 15 juli 1942 - 31 dezember 1943

Grafiek

Aanvraagformulier voor een schoenenbon Twee niet ingevulde formulieren uitgegeven door de Distributiedienst.

Aanvraagformulier voor een schoenenbon Twee niet ingevulde formulieren uitgegeven door de Distributiedienst.

Formulier voor de aanvraag van schoenen

Crematorium in het Kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1945-1948.&nbsp; De verbrandingsoven van het crematorium.

Crematorium in het Kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1945-1948.&nbsp; De verbrandingsoven van het crematorium.

De verbrandingsoven van het crematorium in kamp Westerbork

Buitenlandse Joden kamp Westerbork

Duitse en Oostenrijkse Joden kamp Westerbork

Barak 73

Barak 110

Barak 88

Garages kamp Westerbork

Barak 89

Barak 90

Wasserij kamp Westerbork

Barak 91

Opslagplaatsen kamp Westerbork

Barak 92

Industriebarakken kamp Westerbork

Werkplaatsen kamp Westerbork

Barak 83

Barak 84

Fürsorge

Barak 85

Paardenstal kamp Westerbork

Barak 86

Zusterhuis kamp Westerbork

Barak 87

Kindertehuis kamp Westerbork

Barak 77

Aardappelkelder

Barak 78

Bakkerij kamp Westerbork

Barak 79

Buitencommando's kamp Westerbork

Barak 80

Antragstelle

Barak 81

Gevangenis kamp Westerbork

Barak 82

Kleiderkammer kamp Westerbork

Contacten kamp Westerbork met overheden

Contacten kamp Westerbork en Ministerie van Defensie

Nederlandse leger kamp Westerbork

Van: Aan: Magteld&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1944-04-25 Onderwerp: Omstandigheden in kamp Westerbork en bezet Nederland. Er zouden nog maar 2000 kampgevangenen in Westerbork zijn.

Van: Aan: Magteld&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1944-04-25 Onderwerp: Omstandigheden in kamp Westerbork en bezet Nederland. Er zouden nog maar 2000 kampgevangenen in Westerbork zijn.

Brief van een onbekend persoon aan Magteld vanuit Amsterdam

Wat staat er op deze website en wat (nog) niet?

Over deze website

Barak 57

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Van: Jacobi, Fia (door een vriendin) Geboren: 1924-09-21 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-07-14 Plaats: Vught, Auffanglager, K.L. Onderwerp: Fia mag niet schrijven. Een vriendin heeft het overgenomen. Fia heeft roodvonk. Pakketje, jurk en schoenen zijn ontvangen. Van Greet en Mieltje heeft ze niets gehoord. Ze hoopt dat zij nog in Westerbork zijn. Fia ligt voorlopig in barak 29A.

Van: Jacobi, Fia (door een vriendin) Geboren: 1924-09-21 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-07-14 Plaats: Vught, Auffanglager, K.L. Onderwerp: Fia mag niet schrijven. Een vriendin heeft het overgenomen. Fia heeft roodvonk. Pakketje, jurk en schoenen zijn ontvangen. Van Greet en Mieltje heeft ze niets gehoord. Ze hoopt dat zij nog in Westerbork zijn. Fia ligt voorlopig in barak 29A.

Brief van Fia Jacobi (geschreven door een vriendin) aan J. Belterman vanuit kamp Vught

Personen