We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Estella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-07-12 Onderwerp: weer een hele dag kampleven achter de rug; reis terug naar Hooghalen duurde lang, vervolgens lopend naar het kamp; iedereen wilde weten hoe het in Amsterdam is; ongeveer 400 mensen zullen de volgende dag naar Amsterdam gaan, alle gemengd-gehuwden; 160 Joden uit Groningen gearriveerd (transport van 10 juli 1942). Zij zullen tewerkgesteld worden in het kamp. Woensdag zullen de Amsterdammers arriveren (15 juli). Wij oud-kampbewoners blijven nog; Werner heeft een baantje gekregen als beheerder van het rioleringsgebouw buiten het kamp; terugblik bezoek Amsterdam; 'Ik ben weer in Drenthe en ik kijk over de vlakte en zoek in de verte van den heuvel of niet de zon opgaat, die ons een beter leven beschijnt'.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Estella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-07-12 Onderwerp: weer een hele dag kampleven achter de rug; reis terug naar Hooghalen duurde lang, vervolgens lopend naar het kamp; iedereen wilde weten hoe het in Amsterdam is; ongeveer 400 mensen zullen de volgende dag naar Amsterdam gaan, alle gemengd-gehuwden; 160 Joden uit Groningen gearriveerd (transport van 10 juli 1942). Zij zullen tewerkgesteld worden in het kamp. Woensdag zullen de Amsterdammers arriveren (15 juli). Wij oud-kampbewoners blijven nog; Werner heeft een baantje gekregen als beheerder van het rioleringsgebouw buiten het kamp; terugblik bezoek Amsterdam; 'Ik ben weer in Drenthe en ik kijk over de vlakte en zoek in de verte van den heuvel of niet de zon opgaat, die ons een beter leven beschijnt'.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Bergen-Belsen Datum: 1944&nbsp; Strafappel&nbsp; Over urenlang appel in wind, regen en kou.

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Bergen-Belsen Datum: 1944&nbsp; Strafappel&nbsp; Over urenlang appel in wind, regen en kou.

Gedicht van Rosa van der Hal-Prins

J. van Opijnen. Afbraak van barakken in woonoord Schattenberg. Schattenberg, 1971. Afbraak van de barakken met een schoorsteenpijp en op de achtergrond een telescoop.

J. van Opijnen. Afbraak van barakken in woonoord Schattenberg. Schattenberg, 1971. Afbraak van de barakken met een schoorsteenpijp en op de achtergrond een telescoop.

Foto

Briefkaart Van: Louis/Jonas (?) Aan: lieve allen Plaats:&nbsp; Datum: Onderwerp: wij zijn op transport naar Westerbork...

Briefkaart Van: Louis/Jonas (?) Aan: lieve allen Plaats:&nbsp; Datum: Onderwerp: wij zijn op transport naar Westerbork...

Briefkaart van een onbekend persoon op weg naar kamp Westerbork

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent Serie CC No. 7690

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent Serie CC No. 7690

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent

Voor: Gans, Regina&nbsp; Pas voor het verlaten van het kamp (na de bevrijding). Afgegeven op 1945-04-19

Voor: Gans, Regina&nbsp; Pas voor het verlaten van het kamp (na de bevrijding). Afgegeven op 1945-04-19

Vergunning om het kamp te mogen verlaten en te betreden

Tweede distributiestamkaart Van: Van der Veen, Wijbren Plaats: Drachten Datum:

Tweede distributiestamkaart Van: Van der Veen, Wijbren Plaats: Drachten Datum:

Distributiestamkaart Wijbren van der Veen

Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: voedsel dat met de vertrekkende trein meeging, maar niet bestemd was voor de gedeporteerde kampgevangenen.

Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: voedsel dat met de vertrekkende trein meeging, maar niet bestemd was voor de gedeporteerde kampgevangenen.

Foto van een still uit de Westerborfilm

Verlofbriefje Van: Tombowsky, Herbert ,&nbsp; Datum afgifte: 1941-05-16 Plaats: Wieringermeer Onderwerp: verlof van 16-18 mei 1941.

Verlofbriefje Van: Tombowsky, Herbert ,&nbsp; Datum afgifte: 1941-05-16 Plaats: Wieringermeer Onderwerp: verlof van 16-18 mei 1941.

Bewijs van verlof voor Herbert Tombowsky

Van: Annie Aan: Rudie Plaats: Trein Datum: 1943-09-07 Onderwerp: Beschrijving situatie en omstandigheden in de trein. Annie is met haar ouders op weg naar een nieuwe 'woonplaats''. Ze zitten met 32 personen in een wagon. Erich (Zielke) kon niets meer doen voor hun. Ze vraag of Rudi een pakketje wil opsturen naar Jaap Spitz uit barak 69 met wie ze de laatste zomerdagen veel gewandeld heeft op de heide buiten het kamp.

Van: Annie Aan: Rudie Plaats: Trein Datum: 1943-09-07 Onderwerp: Beschrijving situatie en omstandigheden in de trein. Annie is met haar ouders op weg naar een nieuwe 'woonplaats''. Ze zitten met 32 personen in een wagon. Erich (Zielke) kon niets meer doen voor hun. Ze vraag of Rudi een pakketje wil opsturen naar Jaap Spitz uit barak 69 met wie ze de laatste zomerdagen veel gewandeld heeft op de heide buiten het kamp.

Briefkaart van Annie aan Rudie vanuit kamp Westerbork

Van: Norel, D. (in werkelijkheid J. Kroonenberg)&nbsp; Aan: Blazer, J.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-26&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; Pasen; vraag om kleding&nbsp; 'Vervalste brief'

Van: Norel, D. (in werkelijkheid J. Kroonenberg)&nbsp; Aan: Blazer, J.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-26&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; Pasen; vraag om kleding&nbsp; 'Vervalste brief'

Brief van Johanna Kroonenberg aan J. Blazer vanuit kamp Westerbork

Van: Jewish Agency Aan: Joodsche Raad Plaats: Jerusalem Datum: 1943-10-13 Onderwerp: Via het Internationale Roode Kruis in Genève bericht the Jewish Agency in Jerusalem de Joodsche Raad in Amsterdam dat de familie Jules Cohen is geregistreerd op de uitwisselingslijst voor emigratie naar Palestina.

Van: Jewish Agency Aan: Joodsche Raad Plaats: Jerusalem Datum: 1943-10-13 Onderwerp: Via het Internationale Roode Kruis in Genève bericht the Jewish Agency in Jerusalem de Joodsche Raad in Amsterdam dat de familie Jules Cohen is geregistreerd op de uitwisselingslijst voor emigratie naar Palestina.

Bericht

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; De bouw van de Reinwaterkelder in het doorgangskamp. Op de achtergrond is barak 25 te zien. Kamp Westerbork, jaartal onbekend.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; De bouw van de Reinwaterkelder in het doorgangskamp. Op de achtergrond is barak 25 te zien. Kamp Westerbork, jaartal onbekend.

De bouw van de Reinwaterkelder

Van: Loew (Löw), dhr. of mevr. Aan: Huber, H. Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp, barak 3 Datum: 1941-12-29 Onderwerp: Gelukkig nieuwjaar

Van: Loew (Löw), dhr. of mevr. Aan: Huber, H. Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp, barak 3 Datum: 1941-12-29 Onderwerp: Gelukkig nieuwjaar

Briefkaart van Loew aan H. Huber vanuit Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Aan: Lieve familie Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-1943 Onderwerp: sturen van levensmiddelen, waarschijnlijk doorgestuurd, vreselijk zenuwachtig.

Van: Aan: Lieve familie Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-1943 Onderwerp: sturen van levensmiddelen, waarschijnlijk doorgestuurd, vreselijk zenuwachtig.

Briefkaart van een onbekend persoon aan familie vanuit kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op een deel van de weg en het smalspoor tussen het kamp en het Oranjekanaal. Het kanaal is vanuit de locomotief te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op een deel van de weg en het smalspoor tussen het kamp en het Oranjekanaal. Het kanaal is vanuit de locomotief te zien.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Rijksinspecteur Werkverschaffing Assen&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-06-29&nbsp; Onderwerp: afwatering Vluchtelingenkamp.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Rijksinspecteur Werkverschaffing Assen&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-06-29&nbsp; Onderwerp: afwatering Vluchtelingenkamp.

Brief van Houtvester Assen aan de Rijksinspecteur Werkverschaffing Assen

Van: Turksma-Cohen, S.&nbsp; Aan: Lackrooy, Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-12&nbsp; Onderwerp: haast geen bagage mee kunnen nemen; pakketten; dochter getrouwd met oud-kampbewoner Heinz Feigenbaum, waardoor Sperre, hoop op langer te kunnen blijven.

Van: Turksma-Cohen, S.&nbsp; Aan: Lackrooy, Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-12&nbsp; Onderwerp: haast geen bagage mee kunnen nemen; pakketten; dochter getrouwd met oud-kampbewoner Heinz Feigenbaum, waardoor Sperre, hoop op langer te kunnen blijven.

Briefkaart van S. Turksma-Cohen aan mevrouw Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Van: Ketelaar, H. Aan: commandant 1e bat. districtscommandanten… Plaats: Assen,&nbsp; Datum: 1945-05-31 Onderwerp: 50% toeslagregeling voeding voor niet-gekazerneerd personeel van de NBS en inleveren distributiebescheiden van NBS-bewakers die zijn gekazerneerd en nog niet zijn vervangen door het leger.

Van: Ketelaar, H. Aan: commandant 1e bat. districtscommandanten… Plaats: Assen,&nbsp; Datum: 1945-05-31 Onderwerp: 50% toeslagregeling voeding voor niet-gekazerneerd personeel van de NBS en inleveren distributiebescheiden van NBS-bewakers die zijn gekazerneerd en nog niet zijn vervangen door het leger.

Rapport van H. Ketelaar aan verschillende commandanten

Van: Stad, P.M.&nbsp; Betreft verklaring over politieke betrouwbaarheid.&nbsp; Datum: 1945-05-18

Van: Stad, P.M.&nbsp; Betreft verklaring over politieke betrouwbaarheid.&nbsp; Datum: 1945-05-18

Verklaring over politieke betrouwbaarheid van Philip Stad

Van: Stoppelman, Danny&nbsp; Aan: Ouders, Jurry, Mammie en Fia&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-08-23&nbsp; Onderwerp: afscheid nemen van familie en bezig met voorbereidingen voor het vertrekkend transport. Zie ook de andere brieven. Deze brief is de vierde versie die op de 23ste augustus is geschreven. Danny en de andere Groningers behoren waarschijnlijk tot de groep die op 10 juli 1942 in kamp Westerbork terecht kwamen.&nbsp;

Van: Stoppelman, Danny&nbsp; Aan: Ouders, Jurry, Mammie en Fia&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-08-23&nbsp; Onderwerp: afscheid nemen van familie en bezig met voorbereidingen voor het vertrekkend transport. Zie ook de andere brieven. Deze brief is de vierde versie die op de 23ste augustus is geschreven. Danny en de andere Groningers behoren waarschijnlijk tot de groep die op 10 juli 1942 in kamp Westerbork terecht kwamen.&nbsp;

Brief van Danny Stoppelman aan zijn verloofde en andere familieleden vanuit kamp Westerbork

Van: Darwinkel, H.&nbsp; Aan: Jansen, M.H.&nbsp; Plaats: Eursinge&nbsp; Datum: 1939-07-22&nbsp; Onderwerp: Sollicitatiebrief m.b.t. aanbouw Vluchtelingenkamp.

Van: Darwinkel, H.&nbsp; Aan: Jansen, M.H.&nbsp; Plaats: Eursinge&nbsp; Datum: 1939-07-22&nbsp; Onderwerp: Sollicitatiebrief m.b.t. aanbouw Vluchtelingenkamp.

Brief van H. Darwinkel aan M.H. Jansen

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de kousenweverij van het kamp.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de kousenweverij van het kamp.

De schouwburg van het Interneringskamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945.&nbsp; Twee gedetineerden In de schouwburg. De man achter de piano is Blom of Groenewold.

De schouwburg van het Interneringskamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945.&nbsp; Twee gedetineerden In de schouwburg. De man achter de piano is Blom of Groenewold.

Foto van twee gedetineerden op het podium van de schouwburg van het Interneringskamp Westerbork

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Bergen Belsen Datum: 1944-08-11 Ter gelegenheid van de verjaardag van haar moeder. Over de moeilijke omstandigheden en de wens om alles anders te laten zijn.

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Bergen Belsen Datum: 1944-08-11 Ter gelegenheid van de verjaardag van haar moeder. Over de moeilijke omstandigheden en de wens om alles anders te laten zijn.

Gedicht van Rosa van der Hal-Prins voor haar moeder

Mapje met 12 spotprenten Onderwerpen: Concentratiekamp; Roode Kruis; Vliegende bom Den Haag; Inundatie; Putten; Broodrantsoen; Menschenvordering; Inlevering van honden; Inlevering van textiel; Vordering van rijwielen; Inlevering van radiotoestellen; In

Mapje met 12 spotprenten Onderwerpen: Concentratiekamp; Roode Kruis; Vliegende bom Den Haag; Inundatie; Putten; Broodrantsoen; Menschenvordering; Inlevering van honden; Inlevering van textiel; Vordering van rijwielen; Inlevering van radiotoestellen; In

Mapje met spotprenten

Van: Roos, Bram en zijn vrouw Mimi Aan: familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-13 Onderwerp: het eerste gedeelte van de brief is door Mimi geschreven. Ze geeft aan hoeveel ellende er is, dat er niet veel te krijgen is en bedankt alvast voor een aan hen toegezegd pakket. Bram beschrijft hoe het kamp er uit ziet: hoeveel barakken er zijn en hoeveel bedden er in staan, hoeveel mensen er in de grootste gaan en hoe ze zijn verdeeld in mannen en vrouwen. Het eten is niet best, maar ze hebben geluk door in de keuken te werken. Zijn broers Leo (Leman) en Broertje (Mozes) zijn al in aug. 1942 'doorgegaan' en zijn ouders in okt. 1942. Hij wil graag brieven ontvangen, maar waarschuwt dat soms brieven geopend worden.

Van: Roos, Bram en zijn vrouw Mimi Aan: familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-13 Onderwerp: het eerste gedeelte van de brief is door Mimi geschreven. Ze geeft aan hoeveel ellende er is, dat er niet veel te krijgen is en bedankt alvast voor een aan hen toegezegd pakket. Bram beschrijft hoe het kamp er uit ziet: hoeveel barakken er zijn en hoeveel bedden er in staan, hoeveel mensen er in de grootste gaan en hoe ze zijn verdeeld in mannen en vrouwen. Het eten is niet best, maar ze hebben geluk door in de keuken te werken. Zijn broers Leo (Leman) en Broertje (Mozes) zijn al in aug. 1942 'doorgegaan' en zijn ouders in okt. 1942. Hij wil graag brieven ontvangen, maar waarschuwt dat soms brieven geopend worden.

Brief van Bram en Mini Roos aan familie vanuit kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. (brief is geschreven door zijn broer Theo en zijn vader Herman) Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-21 Onderwerp: pakketten, gelukwensen voor de kerstdagen en nieuwjaar

Van: Heymans van Amstel, E.B. (brief is geschreven door zijn broer Theo en zijn vader Herman) Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-21 Onderwerp: pakketten, gelukwensen voor de kerstdagen en nieuwjaar

Brief van familie Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Kruijer, Levie Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-10 Onderwerp: aankomst in het kamp, sturen van een scheerapparaat en levensmiddelen

Van: Kruijer, Levie Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-10 Onderwerp: aankomst in het kamp, sturen van een scheerapparaat en levensmiddelen

Briefkaart van Levie Kruijer aan A. Calligaro vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-11 Onderwerp: midden in de nacht gewekt, voor een nieuwe kamporder; om 8 uur moesten 6000 personen op de appelplaats verschijnen met bagage, de oud kampingezetenen mochten zonder bagage komen, behalve zij die in barak 22 woonden, de barak van Werner, niemand weet waar het om gaat, er wordt gesproken van een verhuizingsplan; Werner moest om 11 uur naar zijn werk en werd om 7 uur opgevangen op de appelplaats. De bedoeling is dat alle gezinnen bij elkaar komen en alle dienstgroepen; de technische dienst ging van barak 22 naar een grote woonbarak met 600 beden, voor de groep van Werner een verslechtering. De Joodse ordedienst, 130 man, het troetelkind van de oude commandant (Schol) is in barak 22 terecht gekomen, de OD heeft een kazerne nodig. Er zijn strubbelingen tussen de Hollandse en Duitse Joden. Commandant Schol zou hebben gezegd: ‘Ik zorg voor mijn Nederlanders’ en de Duitse commandant zei vervolgens: ‘Ik zorg voor mijn Duitsers’.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-11 Onderwerp: midden in de nacht gewekt, voor een nieuwe kamporder; om 8 uur moesten 6000 personen op de appelplaats verschijnen met bagage, de oud kampingezetenen mochten zonder bagage komen, behalve zij die in barak 22 woonden, de barak van Werner, niemand weet waar het om gaat, er wordt gesproken van een verhuizingsplan; Werner moest om 11 uur naar zijn werk en werd om 7 uur opgevangen op de appelplaats. De bedoeling is dat alle gezinnen bij elkaar komen en alle dienstgroepen; de technische dienst ging van barak 22 naar een grote woonbarak met 600 beden, voor de groep van Werner een verslechtering. De Joodse ordedienst, 130 man, het troetelkind van de oude commandant (Schol) is in barak 22 terecht gekomen, de OD heeft een kazerne nodig. Er zijn strubbelingen tussen de Hollandse en Duitse Joden. Commandant Schol zou hebben gezegd: ‘Ik zorg voor mijn Nederlanders’ en de Duitse commandant zei vervolgens: ‘Ik zorg voor mijn Duitsers’.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Proclamatie Van: de opperste bevelhebber van de geallieerde expeditiemacht, de Generaal Dwight D. Eisenhower

Proclamatie Van: de opperste bevelhebber van de geallieerde expeditiemacht, de Generaal Dwight D. Eisenhower

Proclamatie van Dwight D. Eisenhower

Geboorteakte Op 17 -08-1943 is te Westerbork geboren Joseph Waterman, zoon van Sander Waterman en Elisabeth Gobetz. Akte nr. 111 Gemeente Westerbork

Geboorteakte Op 17 -08-1943 is te Westerbork geboren Joseph Waterman, zoon van Sander Waterman en Elisabeth Gobetz. Akte nr. 111 Gemeente Westerbork

Akte van geboorte in kamp Westerbork van Joseph Waterman

Van: Roos, Abraham…. Aan: Familie Plaats: Meppel Datum: 1938-08-18 Onderwerp: activiteiten van gezinsleden en naaste verwanten, en vragen over diverse familieleden.

Van: Roos, Abraham…. Aan: Familie Plaats: Meppel Datum: 1938-08-18 Onderwerp: activiteiten van gezinsleden en naaste verwanten, en vragen over diverse familieleden.

Brief van Abraham Roos aan familie vanuit Meppel

Van: Kampcommandant, Buijvoets, J.G. en ondercommandant Dekker, T. Aan:&nbsp;Houtvester Assen Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1946-04-20&nbsp; Onderwerp: stobben rooien. Zijn er nog werkobjecten van Staatsbosbeheer voor het inzetten van geïnterneerden?

Van: Kampcommandant, Buijvoets, J.G. en ondercommandant Dekker, T. Aan:&nbsp;Houtvester Assen Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1946-04-20&nbsp; Onderwerp: stobben rooien. Zijn er nog werkobjecten van Staatsbosbeheer voor het inzetten van geïnterneerden?

Brief van kampcommandant Buijvoets aan Houtvester Assen, de heer Jansen

Van: Post&nbsp;Hooghalen&nbsp; Aan: R. Langstadt Plaats:&nbsp;Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-06-24&nbsp; Brief verstuurd naar Theresienstadt van Ruth aan haar vader Wilhelm, die in april 1943 via kamp Westerbork in Theresienstadt terechtkwam.

Van: Post&nbsp;Hooghalen&nbsp; Aan: R. Langstadt Plaats:&nbsp;Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-06-24&nbsp; Brief verstuurd naar Theresienstadt van Ruth aan haar vader Wilhelm, die in april 1943 via kamp Westerbork in Theresienstadt terechtkwam.

van het versturen van een brief van Ruth Langstadt aan haar vader in Theresienstadt

Van: Stibbe-de Jong, L.B.&nbsp; Aan: Kruyff, A. Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-02-17&nbsp; Onderwerp: Op de Barneveldlijst geplaatst door de kampcommandant wegens verdienste voor het kamp; pakketten; omstandigheden en ziekte.

Van: Stibbe-de Jong, L.B.&nbsp; Aan: Kruyff, A. Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-02-17&nbsp; Onderwerp: Op de Barneveldlijst geplaatst door de kampcommandant wegens verdienste voor het kamp; pakketten; omstandigheden en ziekte.

Brief van L.B. Stibbe-de Jong aan A. Kruyff vanuit kamp Westerbork

Van: Turksma-Cohen, Saar&nbsp; Aan: Lieve Mientje en Bennie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum:&nbsp;1943 Onderwerp: omstandigheden (ze voelt zich niet goed), koude; pakketten; Joodsche Raad; werken (nachtdienst); transporten, verjaardag van Davidje. + bijbehorende enveloppe (5491-103-1)

Van: Turksma-Cohen, Saar&nbsp; Aan: Lieve Mientje en Bennie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum:&nbsp;1943 Onderwerp: omstandigheden (ze voelt zich niet goed), koude; pakketten; Joodsche Raad; werken (nachtdienst); transporten, verjaardag van Davidje. + bijbehorende enveloppe (5491-103-1)

Brief van Saar Turksma-Cohen aan het echtpaar Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: de kampboerderij

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: de kampboerderij

Foto van een still uit de Westerborkfim

Van: Batavier, M.&nbsp; Aan: beste tante&nbsp; Plaats: Elsloo (Landweer)&nbsp; Datum: 1942-07-23&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en zienswijze op toekomst. De kans is groot dat de jongens uit de kampen ook naar Duitsland moeten om te werken.

Van: Batavier, M.&nbsp; Aan: beste tante&nbsp; Plaats: Elsloo (Landweer)&nbsp; Datum: 1942-07-23&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en zienswijze op toekomst. De kans is groot dat de jongens uit de kampen ook naar Duitsland moeten om te werken.

Brief van M. Batavier aan zijn tante vanuit Joods Werkkamp De Landweer

Breslauer, W.R. De brandweer.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; De kampbrandweer aan het oefenen bij de brandweer garages (barak 31). Op de achtergrond de centrale keuken.

Breslauer, W.R. De brandweer.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; De kampbrandweer aan het oefenen bij de brandweer garages (barak 31). Op de achtergrond de centrale keuken.

Een brandweeroefening in het kamp

Militair Kampement Westerbork&nbsp; Datum: 1949 Tien militairen poseren voor de foto.&nbsp; Op de achtergrond een privaatgebouw (latrine). ‘Rijwielgroep gevechtsklaar’ Tweede rij, rechts met de fiets, is Harm Klaas Broeils

Militair Kampement Westerbork&nbsp; Datum: 1949 Tien militairen poseren voor de foto.&nbsp; Op de achtergrond een privaatgebouw (latrine). ‘Rijwielgroep gevechtsklaar’ Tweede rij, rechts met de fiets, is Harm Klaas Broeils

Foto van een groep militairen met hun fietsen in Militair Kampement Westerbork

Van: Leeven, van, A.&nbsp; Datum: 1944-04-14&nbsp; Verklaring betreffende oproep voor registratie voor het volgen van onderwijs in het kamp.

Van: Leeven, van, A.&nbsp; Datum: 1944-04-14&nbsp; Verklaring betreffende oproep voor registratie voor het volgen van onderwijs in het kamp.

Verklaring dat Aaron van Leeven zich moet laten registreren voor het volgen van onderwijs

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1945-03-06, No. 90 Inhoud: Bekendmaking dat de Lawa slechts nog tot 10 maart 1945 geopend blijft. Het op 15 februari 1944 uitgegeven kampgeld wordt ongeldig verklaard.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1945-03-06, No. 90 Inhoud: Bekendmaking dat de Lawa slechts nog tot 10 maart 1945 geopend blijft. Het op 15 februari 1944 uitgegeven kampgeld wordt ongeldig verklaard.

Lagerbefehl No. 90

Van: Houtvester Assen Aan: Vluchtelingenkamp Plaats: Assen Datum: 1939-08-29 Onderwerp: kosten vervoer compost

Van: Houtvester Assen Aan: Vluchtelingenkamp Plaats: Assen Datum: 1939-08-29 Onderwerp: kosten vervoer compost

Brief van Houtvester Assen aan het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Turksma, Jacob Aan: Van Leer, M. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-07 Onderwerp: dagelijks leven; een verzoek om toezending van levensmiddelen en om hem zo veel mogelijk te schrijven; werkzaamheden, papierflessen sorteren; heide trekken; komen en gaan van mensen.

Van: Turksma, Jacob Aan: Van Leer, M. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-07 Onderwerp: dagelijks leven; een verzoek om toezending van levensmiddelen en om hem zo veel mogelijk te schrijven; werkzaamheden, papierflessen sorteren; heide trekken; komen en gaan van mensen.

Briefkaart van Jacob Turksma aan M. van Leer vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-03-12 Onderwerp: Werner verheugd zich op zijn aanstaande bezoek aan Amsterdam. Het is wederzijds. Over de inhoud van het programma (bezoeken en dergelijke) zullen ze het nog hebben. Werner zal terecht komen in een huis aan de Vechtstraat; Over kamp Vught weet hij niet veel. In ieder geval de berichten die in Westerbork binnenkomen zijn niet goed. Vandaag kwam er weer een transport uit Vught binnen; het voorlaatste transport ging volgens de geruchten naar Lublin.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1943-03-12 Onderwerp: Werner verheugd zich op zijn aanstaande bezoek aan Amsterdam. Het is wederzijds. Over de inhoud van het programma (bezoeken en dergelijke) zullen ze het nog hebben. Werner zal terecht komen in een huis aan de Vechtstraat; Over kamp Vught weet hij niet veel. In ieder geval de berichten die in Westerbork binnenkomen zijn niet goed. Vandaag kwam er weer een transport uit Vught binnen; het voorlaatste transport ging volgens de geruchten naar Lublin.

Breslauer, Werner Rudolf Korenschoven worden op een kar geladen door drie vrouwen.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Korenschoven worden op een kar geladen door drie vrouwen.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Korenschoven op een kar laden bij kamp Westerbork

Van: Etty&nbsp; Aan: Heer en mevrouw Heerma van Voss&nbsp; Plaats:&nbsp;trein Datum: 18 maart&nbsp; Onderwerp: Transport naar Westerbork. De nacht ervoor weggehaald. Etty is op het moment van schrijven bijna bij kamp Westerbork. Etty behoorde tot de groep kinderen van het J oodse weeshuis aan de Roodenburgerstraat in Leiden. Op 17 maart 1943 werd het weeshuis leeggehaald. Zie origineel met voorkant, inventarisnummer: 11514-01

Van: Etty&nbsp; Aan: Heer en mevrouw Heerma van Voss&nbsp; Plaats:&nbsp;trein Datum: 18 maart&nbsp; Onderwerp: Transport naar Westerbork. De nacht ervoor weggehaald. Etty is op het moment van schrijven bijna bij kamp Westerbork. Etty behoorde tot de groep kinderen van het Joodse weeshuis aan de Roodenburgerstraat in Leiden. Op 17 maart 1943 werd het weeshuis leeggehaald. Zie origineel met voorkant, inventarisnummer: 11514-01

Briefkaart van Etty Heerma van Voss aan de heer en mevrouw Heerma van Voss

Mededeling Datum: 1943-11-09 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: etenskaarten

Mededeling Datum: 1943-11-09 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: etenskaarten

Mededeling over etenskaarten

Medisch rapport uit de ziekenbarak van Buchenwald Opgemaakt na de bevrijding, deze hingen bij het bed. Van: Stad, Meijer

Medisch rapport uit de ziekenbarak van Buchenwald Opgemaakt na de bevrijding, deze hingen bij het bed. Van: Stad, Meijer

Medisch rapport van Meijer Stad uit Buchenwald

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Aankomst van een transport uit Amsterdam in kamp Westerbork, een bewaker controleert op de voorgrond.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Aankomst van een transport uit Amsterdam in kamp Westerbork, een bewaker controleert op de voorgrond.

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent Blauw-bruin, Serie CC No. 3422

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent Blauw-bruin, Serie CC No. 3422

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent

Van: Grootkerk, B. Aan: Drogisterij In den ouden gaper, Den Haag Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-14 Onderwerp: Vraag om diverse goederen, geld wordt opgestuurd. Bijbehorende enveloppe (8508-06-1) Uiteindelijk gaan haar broertje, zusje en moeder niet met het transport van 16 februari 1943 naar Auschwitz. Vermoedelijk werden ze op 20 februari 1943 doorgestuurd naar kamp Vught (?).

Van: Grootkerk, B. Aan: Drogisterij In den ouden gaper, Den Haag Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-14 Onderwerp: Vraag om diverse goederen, geld wordt opgestuurd. Bijbehorende enveloppe (8508-06-1) Uiteindelijk gaan haar broertje, zusje en moeder niet met het transport van 16 februari 1943 naar Auschwitz. Vermoedelijk werden ze op 20 februari 1943 doorgestuurd naar kamp Vught (?).

Brief van B. Grootkerk aan een drogist in Den Haag vanuit kamp Westerbork

Reisvergunning Afgegeven door het Militair gezag Datum: 1945-06 Voor: Vles, Henri Om te reizen van de provincie Drenthe naar Rotterdam

Reisvergunning Afgegeven door het Militair gezag Datum: 1945-06 Voor: Vles, Henri Om te reizen van de provincie Drenthe naar Rotterdam

Reisvergunning van Henri Vles

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Kerkdienst in barak 9 geleid door Srul Tabaksblatt. Op de achtergrond staat een (kinder-)koor.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Kerkdienst in barak 9 geleid door Srul Tabaksblatt. Op de achtergrond staat een (kinder-)koor.

Badkaart voor maandag, woensdag en vrijdag voor de groep vrouwen werkzaam in de buitendienst.

Badkaart voor maandag, woensdag en vrijdag voor de groep vrouwen werkzaam in de buitendienst.

Badkaart voor Regina Gans werkzaam in de buitendienst

Van: Viool, Josua Aan: Eef (dochter), Joost en Rika&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: transport en brieven schrijven, moet vrijdag op transport, brieven kunnen alleen illegaal verstuurd worden.

Van: Viool, Josua Aan: Eef (dochter), Joost en Rika&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: transport en brieven schrijven, moet vrijdag op transport, brieven kunnen alleen illegaal verstuurd worden.

Brief van Josua Viool aan het gezin van zijn dochter Eva vanuit kamp Westerbork

Van: Heino Zijtenfeld Aan: As, van, Aad Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-26 Onderwerp: nieuwjaarswensen 1942/1943.

Van: Heino Zijtenfeld Aan: As, van, Aad Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-26 Onderwerp: nieuwjaarswensen 1942/1943.

Briefkaart met tekening van Felix en Heino aan Aad van As

Waslijst Plaats: Westerbork, kamp Niet ingevuld

Waslijst Plaats: Westerbork, kamp Niet ingevuld

Tekening, aquarel van een barak en een barak in aanbouw in Bergen-Belsen

Personen