We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: dr. Boerma, Medische Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-04-25 Onderwerp: Het verzoek om de regeling betreffende chronisch zieken van een periode van 14 dagen te verlengen tot een maand.

Van: dr. Boerma, Medische Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-04-25 Onderwerp: Het verzoek om de regeling betreffende chronisch zieken van een periode van 14 dagen te verlengen tot een maand.

Verzoek van Dr. Boerma aan J.G. Buijvoets over verlenging regeling chronisch zieken

Van: Cohen, L.A.A.&nbsp; Aan: Cohen, Thea Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-05 Onderwerp: vraag om pakketten&nbsp;en contact met de Contactafdeling van de Joodse Raad Zie ook inv. nr. 151 (voorzijde brief)

Van: Cohen, L.A.A.&nbsp; Aan: Cohen, Thea Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-05 Onderwerp: vraag om pakketten&nbsp;en contact met de Contactafdeling van de Joodse Raad Zie ook inv. nr. 151 (voorzijde brief)

Foto van een brief van L.A.A. Cohen aan Thea Cohen vanuit kamp Westerbork

Van: Jet,&nbsp;(Waterman-Lopes Cardozo), Henriette Aan: lieve jongens,&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp,&nbsp; Datum: 1943 Onderwerp: dagelijks leven in kamp en vraag om het toesturen van allerlei zaken.

Van: Jet,&nbsp;(Waterman-Lopes Cardozo), Henriette Aan: lieve jongens,&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp,&nbsp; Datum: 1943 Onderwerp: dagelijks leven in kamp en vraag om het toesturen van allerlei zaken.

Brief van Henriette Waterman-Lopes Cardozo aan lieve jongens vanuit kamp Westerbork

Van: Boswachter Appelscha&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-10-09&nbsp; Onderwerp: Werkverschaffing Vluchtelingenkamp, in dienst treden als bedrijfsleider ontginning G. K. Huisman. Hij was tijdelijk opzichter in Diever. &nbsp;

Van: Boswachter Appelscha&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-10-09&nbsp; Onderwerp: Werkverschaffing Vluchtelingenkamp, in dienst treden als bedrijfsleider ontginning G. K. Huisman. Hij was tijdelijk opzichter in Diever. &nbsp;

Brief van Boswachterij Appelscha aan de directie

Blanco document&nbsp; Onderwerp: in te vullen wel of niet van Joodse afkomst te zijn.

Blanco document&nbsp; Onderwerp: in te vullen wel of niet van Joodse afkomst te zijn.

Verklaring aangeven niet of wel van Joodse afkomst te zijn

Van: Alice, Lotte en Eddy Aan: lieve vrienden Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-07-17 Onderwerp: Omstandigheden. Ze beginnen zich thuis te voelen. Het begint er gezellig uit te zien en er is regelmatig bezoek.

Van: Alice, Lotte en Eddy Aan: lieve vrienden Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1944-07-17 Onderwerp: Omstandigheden. Ze beginnen zich thuis te voelen. Het begint er gezellig uit te zien en er is regelmatig bezoek.

Brief van Alice, Lotte en Eddy aan lieve vrienden vanuit kamp Westerbork

Van: Magnus, Leon Geboren: 1926-05-30 Datum: 1944-02-14 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: uittreksel persoonsbewijs verstrekt door de hulpsecretarie van de gemeente Westerbork te kamp Westerbork.

Van: Magnus, Leon Geboren: 1926-05-30 Datum: 1944-02-14 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: uittreksel persoonsbewijs verstrekt door de hulpsecretarie van de gemeente Westerbork te kamp Westerbork.

Persoonsbewijs van Leon Magnus in kamp Westerbork

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Foto van Rinus Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant van het Interneringskamp Westerbork

Bonkaart&nbsp; Vervolg inlegvel K4

Een Bonkaart

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via haar vader) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08 Onderwerp: over haar zaak, status…

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via haar vader) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08 Onderwerp: over haar zaak, status…

Brief van Lotte Ruth Feldman-Kan (via haar vader) aan haar echtgenoot vanuit kamp Westerbork

De hond van dhr. Wiltjer voor een barak. Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1941.

De hond van dhr. Wiltjer voor een barak. Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1941.

Hond van dhr. Wiltjer in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Verklaring Van: Cohen-Sanders, J. Datum: 1945-11-22 Betreft het verstrekken van punten ten behoeve van de aankoop van kleding door de Crisis- en Distributiedienst

Verklaring Van: Cohen-Sanders, J. Datum: 1945-11-22 Betreft het verstrekken van punten ten behoeve van de aankoop van kleding door de Crisis- en Distributiedienst

Verklaring Distributiedienst

Van: Matteman, Sal en Margot Aan: Louis, Riek en Bartje Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-10-08 Onderwerp: deportaties naar Westerbork; brief aan vader in Westerbork gestuurd; personeel Apeldoornsche Bosch; omstandigheden in het Apeldoornsche Bosch en in Apeldoorn.

Van: Matteman, Sal en Margot Aan: Louis, Riek en Bartje Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-10-08 Onderwerp: deportaties naar Westerbork; brief aan vader in Westerbork gestuurd; personeel Apeldoornsche Bosch; omstandigheden in het Apeldoornsche Bosch en in Apeldoorn.

Brief van Sal en Margot Matteman aan Louis, Riek en Bartje vanuit Apeldoornsche Bosch

Lagerbefehl No. 59 Datum: 1943-12-01 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Nieuwe regeling t.a.v. binnenkomende pakketten

Lagerbefehl No. 59 Datum: 1943-12-01 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Nieuwe regeling t.a.v. binnenkomende pakketten

Lagerbefehl No. 59

Van: Politie Aan: Kortoef, Willem Datum: 1941-04-26 Plaats: Amsterdam Onderwerp: in beslagname Philips radio

Van: Politie Aan: Kortoef, Willem Datum: 1941-04-26 Plaats: Amsterdam Onderwerp: in beslagname Philips radio

Bewijs dat de radio van Willem Kortoef in beslag is genomen

Van: Bergh, van de, S.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Bussum&nbsp; Datum: 1945-12-10 Onderwerp: uitgeven van een boekje en een (recht) zaak hierover. Het gaat om het boekje ‘Deportaties, Westerbork, Theresiënstadt, Auschwitz, Gleiwitz'.

Van: Bergh, van de, S.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Bussum&nbsp; Datum: 1945-12-10 Onderwerp: uitgeven van een boekje en een (recht) zaak hierover. Het gaat om het boekje ‘Deportaties, Westerbork, Theresiënstadt, Auschwitz, Gleiwitz'.

Brief van S. van den Bergh aan Aad van As vanuit Bussum

Lagerbefehl van de kampcommandant van Westerbork aan Johanna Cato Hedeman-Dormits, waarin wordt bekendgemaakt dat zij wegens de overeenkomst tussen de Rijkscommissaris en afgevaardigden van de evangelische kerk niet naar het Oosten wordt gedeporteerd, 22 juni 1943.

Lagerbefehl aan Johanna Cato Hedeman-Dormits

Personen