We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van:&nbsp;Roelof Steenge Aan: Plaats:&nbsp;Beilen/Halerbrug Datum: 1945-04 Onderwerp: verklaring over verhuur (wel en niet betaald) van twee kippenhokken met inventaris, eigendom van dhr. Roelof Steenge, Halerbrug D 9A, aan Kamp Westerbork. &nbsp;

Van:&nbsp;Roelof Steenge Aan: Plaats:&nbsp;Beilen/Halerbrug Datum: 1945-04 Onderwerp: verklaring over verhuur (wel en niet betaald) van twee kippenhokken met inventaris, eigendom van dhr. Roelof Steenge, Halerbrug D 9A, aan Kamp Westerbork. &nbsp;

Brief van Roelof Steenge over twee kippenhokken met inventaris, die zich nog in kamp Westerbork bevinden

Van: Yates, J. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-05-04 Onderwerp: verzoek om inventarislijsten aan te leveren.

Van: Yates, J. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-05-04 Onderwerp: verzoek om inventarislijsten aan te leveren.

Brief van lt. Kolonel J. Yates aan J. Buijvoets over de inventaris van het kamp

Van: Minderhoud. H. Lt. Mr. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: te velde Datum: 1945-05-14 Onderwerp: over vergunning aan burgemeester van Beilen om glas af te nemen van het kamp.

Van: Minderhoud. H. Lt. Mr. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: te velde Datum: 1945-05-14 Onderwerp: over vergunning aan burgemeester van Beilen om glas af te nemen van het kamp.

Brief van H. Minderhoud aan J. Buijvoets over de bestemming van de glasvoorraad in kamp Westerbork

Van: Kockx, Th. (Kampcommandant) Aan: van As, A (Barak 33) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-09 Onderwerp: brief en opsomming van Th. Kockx aan A. van As met kritiek over de opgemaakte inventarisatielijsten. Met de bijbehorende inventarisatielijst van april 1945.

Van: Kockx, Th. (Kampcommandant) Aan: van As, A (Barak 33) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-09 Onderwerp: brief en opsomming van Th. Kockx aan A. van As met kritiek over de opgemaakte inventarisatielijsten. Met de bijbehorende inventarisatielijst van april 1945.

Lijst met inventaris van het kamp en brief met opsomming van kritiekpunten over de inventaris van april 1945

Van: Nijveen (Mosis), Aaron&nbsp; Aan: Mulder, J. te Assen Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943&nbsp; Onderwerp: Over zijn leven in kamp Westerbork en een reeks vragen over vrienden en kennissen. Op zijn verjaardag op 18 februari zal hij het jubileum meenemen dat hij een half jaar in kamp Westerbork verblijft. Hij heeft het druk met schilderen. Hij heeft gevoetbald met echte goals. Hij is naar het cabaret geweest en hij gaat 's avonds naar school. Hij zit in de 2de klas. Hij heeft veel vrienden en vriendinnen om zich heen. Veel mensen uit Assen. In het kamp is een echte band met saxofoons, trompetten en slagwerk, 12 man sterk. Aaron slaapt 3-hoog op een zaal met 200 man. Zijn vader is commandant bij de brandweer. Een broer van een bekende is bij de marechaussee in het kamp. Aaron kan al goed schaken. Hij heeft dit in kamp Westerbork geleerd. Hij beheerst ook al aardig de gebruikte kampuitdrukkingen. Hij heeft een bekende met de lijkwagen (koets) gezien. &nbsp;+ bijbehorende enveloppe

Van: Nijveen (Mosis), Aaron&nbsp; Aan: Mulder, J. te Assen Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943&nbsp; Onderwerp: Over zijn leven in kamp Westerbork en een reeks vragen over vrienden en kennissen. Op zijn verjaardag op 18 februari zal hij het jubileum meenemen dat hij een half jaar in kamp Westerbork verblijft. Hij heeft het druk met schilderen. Hij heeft gevoetbald met echte goals. Hij is naar het cabaret geweest en hij gaat 's avonds naar school. Hij zit in de 2de klas. Hij heeft veel vrienden en vriendinnen om zich heen. Veel mensen uit Assen. In het kamp is een echte band met saxofoons, trompetten en slagwerk, 12 man sterk. Aaron slaapt 3-hoog op een zaal met 200 man. Zijn vader is commandant bij de brandweer. Een broer van een bekende is bij de marechaussee in het kamp. Aaron kan al goed schaken. Hij heeft dit in kamp Westerbork geleerd. Hij beheerst ook al aardig de gebruikte kampuitdrukkingen. Hij heeft een bekende met de lijkwagen (koets) gezien. &nbsp;+ bijbehorende enveloppe

Brief van Aaron Nijveen (Mosis) aan de fam. J. Mulder vanuit kamp Westerbork

Van: Snoek, Hermine Aan: In' t Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-25 Onderwerp: hartelijk dank voor pakje wortels

Van: Snoek, Hermine Aan: In' t Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-25 Onderwerp: hartelijk dank voor pakje wortels

Briefkaart van Hermine Snoek aan Nel in' t Veld vanuit kamp Westerbork

Foto van een illustratie van Leo Kok&nbsp; Uit een brief van Bob Cahen (zie brief 'Ergens in Nederland') Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-01

Foto van een illustratie van Leo Kok&nbsp; Uit een brief van Bob Cahen (zie brief 'Ergens in Nederland') Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-01

Foto van een Illustratie van Leo Kok in de brief 'Ergens in Nederland'

Van: Amstleven N.V. Amsterdamsche Maatschappij van Levensverzekeringen Plaats: Oegstgeest Datum: 1951-02-20 Onderwerp: ondergetekende verklaart dat van mevr. K. Polak is ontvangen een uitkeringskwitantie, polis nummer, kaart inzake inlichtingen en formulier inzake wijze van overboeking

Van: Amstleven N.V. Amsterdamsche Maatschappij van Levensverzekeringen Plaats: Oegstgeest Datum: 1951-02-20 Onderwerp: ondergetekende verklaart dat van mevr. K. Polak is ontvangen een uitkeringskwitantie, polis nummer, kaart inzake inlichtingen en formulier inzake wijze van overboeking

Verklaring van Amstleven voor K. Polak