We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Foto is gemaakt door: Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Interieur Kommandatur kampcommandant A.K. Gemmeker. Frau Hassel zittend op een stoel.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Mogelijk refereren de dennentakken naar het Joelfeest en is de foto rond het Joelfeest van 1942 of 1943 gemaakt.

Foto is gemaakt door: Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Interieur Kommandatur kampcommandant A.K. Gemmeker. Frau Hassel zittend op een stoel.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Mogelijk refereren de dennentakken naar het Joelfeest en is de foto rond het Joelfeest van 1942 of 1943 gemaakt.

Foto van secretaresse Frau Hassel in het kantoor van kampcommandant Gemmeker

De woning van de kampcommandant (Buijvoets). Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de talud is het zoontje van Buijvoets (Rinus) in een kinderstoel te zien (geboren in kamp Westerbork)

De woning van de kampcommandant (Buijvoets). Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Op de talud is het zoontje van Buijvoets (Rinus) in een kinderstoel te zien (geboren in kamp Westerbork)

Foto van de woning van de kampcommandant van het Interneringskamp Westerbork

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-05-20, No. 34&nbsp; Inhoud: Ramen der barakken; dragen der NB-dienstkleding (blauwe overall met witte armband met zwarte of rode letters gedrukt NB)&nbsp;

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-05-20, No. 34&nbsp; Inhoud: Ramen der barakken; dragen der NB-dienstkleding (blauwe overall met witte armband met zwarte of rode letters gedrukt NB)&nbsp;

Lagerbefehl No. 34

Foto van Salomon Schellevis

Van: Visser, A. Aan: Visser, E., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-08 Onderwerp: Bagage, lijstje van Joodsche Raad. Met stempel Joodsche Raad voor Amsterdam afd. Expositur. Visser is in afwachting van transport naar Westerbork.

Van: Visser, A. Aan: Visser, E., Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-08 Onderwerp: Bagage, lijstje van Joodsche Raad. Met stempel Joodsche Raad voor Amsterdam afd. Expositur. Visser is in afwachting van transport naar Westerbork.

Briefkaart van A. Visser aan E. Visser vanuit kamp Westerbork

Foto van een sjerp gemaakt ter ere van de bevrijding van kamp Westerbork.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-12 De sjerp werd de heer A. van As omgehangen na het hijsen van de vlag op 12 april 1945. De vlag is halfstok afgebeeld omdat die dag president Roosevelt overleed. Tekst op sjerp: ter herinnering aan 'de Greatest Day' van het Kamp Westerbork. Ook een latere bijdrage van Capt. Connolly, 230 Det.C.A.

Foto van een sjerp gemaakt ter ere van de bevrijding van kamp Westerbork.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-12 De sjerp werd de heer A. van As omgehangen na het hijsen van de vlag op 12 april 1945. De vlag is halfstok afgebeeld omdat die dag president Roosevelt overleed. Tekst op sjerp: ter herinnering aan 'de Greatest Day' van het Kamp Westerbork. Ook een latere bijdrage van Capt. Connolly, 230 Det.C.A.

Foto van een sjerp gemaakt ter ere van de bevrijding van kamp Westerbork

Van: Souget, R. Aan: lieve menschen Plaats: Utrecht, station&nbsp; Datum: 1943-09-29 Onderwerp: ‘wij zijn op weg naar Westerbork', met referentie adres S. Waldstein, barak 68

Van: Souget, R. Aan: lieve menschen Plaats: Utrecht, station&nbsp; Datum: 1943-09-29 Onderwerp: ‘wij zijn op weg naar Westerbork', met referentie adres S. Waldstein, barak 68

Briefkaart van R. Souget aan bekenden vanuit de trein

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen, Jules Plaats: Westerbork, kamp Hij krijgt op 17 juli 1943 één dag bedrust voorgeschreven, ondertekend door de arts en de barakkenleider. Hij is werkzaam voor Dienstbereich 6 (Aussendienst)

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen, Jules Plaats: Westerbork, kamp Hij krijgt op 17 juli 1943 één dag bedrust voorgeschreven, ondertekend door de arts en de barakkenleider. Hij is werkzaam voor Dienstbereich 6 (Aussendienst)

Ausweis van Jules Cohen

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het bewakingspersoneel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: de disciplinaire maatregelen die het bewakingspersoneel kan verwachten bij het plegen van onregelmatigheden.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het bewakingspersoneel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: de disciplinaire maatregelen die het bewakingspersoneel kan verwachten bij het plegen van onregelmatigheden.

Mededeling van J.G. Buijvoets aan het bewakingspersoneel

Van: Peper- de Paauw, R. en Bloema (de Paauw) Aan: Cardozo, I.P.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-03&nbsp; Onderwerp: situatie in kamp, grootvader Philip de Paauw ligt nog in het ziekenhuis. De schrijfster vraagt namens een familielid de voedselpakketten beter te verpakken.

Van: Peper- de Paauw, R. en Bloema (de Paauw) Aan: Cardozo, I.P.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-03&nbsp; Onderwerp: situatie in kamp, grootvader Philip de Paauw ligt nog in het ziekenhuis. De schrijfster vraagt namens een familielid de voedselpakketten beter te verpakken.

Brief van R. de Paauw-Peper en haar dochter aan Isaac Philip Cardozo

Programma van Kammermusikabend Gruppe Musik Plaats: Westerbork, kamp Datum: juli 1944

Programma van Kammermusikabend Gruppe Musik Plaats: Westerbork, kamp Datum: juli 1944

Programma kamermuziek uitvoering in kamp Westerbork

Van: Piket, Truus (Geertruida) Aan: Lieve ‘ouders’ ('schoonouders') Datum: 1943-08-14 Plaats: Amsterdam Onderwerp: was bij toen ze thuiskwam en een briefkaart van haar ‘ouders’ had ontvangen. Ze dacht dat ze al doorgestuurd waren naar Polen. Ze stuurt pakketjes toe met kaas, eieren, pepermunt…Vis is niet te krijgen. Haar baas is geen Jodenvriend, maar als hij iets kan doen is hij direct bereid te helpen.

Van: Piket, Truus (Geertruida) Aan: Lieve ‘ouders’ ('schoonouders') Datum: 1943-08-14 Plaats: Amsterdam Onderwerp: was bij toen ze thuiskwam en een briefkaart van haar ‘ouders’ had ontvangen. Ze dacht dat ze al doorgestuurd waren naar Polen. Ze stuurt pakketjes toe met kaas, eieren, pepermunt…Vis is niet te krijgen. Haar baas is geen Jodenvriend, maar als hij iets kan doen is hij direct bereid te helpen.

Brief van T. Piket aan lieve ouders vanuit Amsterdam

Van: Dr. de Voogd, N. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-04-23 Onderwerp: namenlijst met daarbij de prothese of orthopedisch schoeisel. Daarnaast gegevens over een schoenmaker, die in 1947 als gedetineerde in Interneringskamp Westerbork binnenkwam.

Van: Dr. de Voogd, N. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-04-23 Onderwerp: namenlijst met daarbij de prothese of orthopedisch schoeisel. Daarnaast gegevens over een schoenmaker, die in 1947 als gedetineerde in Interneringskamp Westerbork binnenkwam.

Lijst met namen van gedetineerden en de prothesen die ze nodig hebben

Bonkaart&nbsp; Vervolg inlegvel K4

Een Bonkaart

Registratiekaart van het L.O. Bureau van uitzending: Epe/Amsterdam Van: Schijveschuurder-Wessel, Tilly Na een periode van onderduik in Epe keert ze weer terug naar Amsterdam.

Registratiekaart van het L.O. Bureau van uitzending: Epe/Amsterdam Van: Schijveschuurder-Wessel, Tilly Na een periode van onderduik in Epe keert ze weer terug naar Amsterdam.

Registratiekaart L.O. bureau van Tilly Schijveschuurder-Wessel